نحوه استحمام نوزاد، سه تا شش ماهگی

بین سه تا شش ماهگی نوزاد به قدری بزرگ شده است تا بتوانید او را درون وان کودک حمام کنید. به همین دلیل بهتر است استفاده از وان حمام را آغاز نمایید. برای اینکه نوزاد را با این تغییر آشنا کنید بهتر است ابتدا او را در داخل وانهای کودک بگذارید تا به استفاده از وانهای بزرگ عادت کند. وقتی به محیط وان حمام عادت کند ساعت ها در داخل آن می تواند با اسباب بازیهای مورد علاقه اش بازی کند و شاد باشد.

برنامه منظم زمان حمام
زمانی که کودک شروع به حرکت کرد بیش از گذشته کثیف می شود و در نتیجه حمام کردن نوزاد تبدیل به برنامه ای روزمره برای شما خواهد بود. شستن کودک در وان حمام بسیار سخت تر از وانهای مخصوص کودک است شما باید در کناروان حمام زانو بزنید و دقت داشته باشید که تمامی لوازم مورد نیاز خود را در دسترس قرار دهید. میزان اب نباید زیاد باشد بین ۱۰ تا ۱۳ سانتیمتر عمق مناسبی برای حمام کردن نوزادان است. برای جلوگیری از سر خوردن نوزاد یک زیر انداز لاستیکی کف وان او قرار دهید. در تمام مدت او رازیر نظر داشته باشید. فقط چند لحظه برای سرخوردن و زیر آب رفتن نوزاد کافیست به همین دلیل هرگز نباید او را در داخل وان تنها رها کنید یا از او دور شوید.
از حدود شش ماهگی نوزاد می تواند بدون هیچ خطری در داخل آب بنشیند و دیگر از برهنه شدن بدنش ناراحت نمی شود. سعی کنید در طول مدت حمام کردن او را سرگرم کرده و تا حد امکان از بروز ناراحتی خودداری کنید.

ترس از وان حمام
اگر کودک ترس از آب دارد بهتر است صبور باشید و به او اجازه بدهید به تدریج به آن عادت کند. می توانید وان کودک را از آب پر کنید و چند اسباب بازی درون آن بگذارید. سپس وان کودک را درون وان حمام قرار دهید و یک زیر انداز لاستیکی ضد لغزش را در کنار آن قرار دهید. کودک را درون وان بگذارید تا بتواند با اسباب بازیهایش بازی کند و در صورت تمایل به داخل وان کودک که درون وان قرار دارد برود.
وقتی به این کار عادت کرد می توانید میزان آب درون وان را چند سانتی متر بیشتر کنید. کودک می تواند به داخل شدن و بیرون آمدن از وان کودک و بازی در داخل وان حمام عادت کند. شما می توانید مقدار آب درون وان حمام را افزایش دهید. بعد از مدتی متوجه خواهید شد که فرزندتان به وجود وان کودک در داخل وان حمام توجهی نشان نمی دهد. اگر احساس می کنید هنوز هم کودک نیاز به اطمینان خاطر دارد می توانید همراه با او وارد وان حمام شوید و در حالی که او را روی پای خود نشانده اید بازیهای آبی انجام دهید .

بازی های درون وان
زمانی که کودک توانایی نشستن را پیدا کند می توانید به او فرصت بیشتری بدهید تا بعد از شسته شدن در حمام مدتی را به بازی با آب و اسباب بازیهایش بپردازد. لازم نیست اسباب بازی های خاصی برای حمام او تهیه کنید. اسفنج ، ظروف و لیوان های پلاستیکی نیز می توانند او را سرگرم کنند. اگر دو فرزند خردسال دارید می توانید آنها را همزمان حمام کنید. با این کار هم در وقت شما صرفه جویی خواهد شد و هم فرزندانتان می توانند بازیهای دو نفره در وان داشته باشند. کف صابون معمولا سرگرمی خوبی برای کودکان است به همین دلیل می توانید مقداری مایع کف درون وان بریزید ( توجه داشته باشید که این مایعات گاهی پوست ناحیه فرج را در دختران خردسال آزرده می کند) هر از گاهی همراه با فرزندتان داخل وان بروید و هر دو از این فرصت لذت ببرید.
نوزاد از بازی با لوازم روزمره خانه بسیار لذت می برد. دقت داشته باشید که کلیه اسباب بازیهایی که در داخل وان استفاده می کنید باید تمیز و ضد آب باشند و لبه های نیز نداشته و سبک باشند. برای مثال بطری های پلاستیکی مانند ظرفهای شامپوی خالی شده اسباب بازی خوبی برای کودک است فقط باید توجه داشته باشید که قبل از گذاشتن این بطریها در داخل وان بخوبی آنها را بشویید و آخرین ذرات شوینده های داخل آن را بیرون بیاورید. در بطری را نیز بردارید. کودک در این سنین تمام اسب بازیهای خود را به دهان میگذارد.
بسیاری از اسباب بازی ها به خصوص آنهایی که از پلاستیک سخت ساخته لیوان مخصوص کودک، برای بازی در وان مناسب می باشند. اگر می خواهید برای زمان حمام اسباب بازیهای جداگانه ای تهیه کنید، انواع مختلفی در فروشگاه ها در دسترس می باشد. قایقهای با قدیمې کوچک باردګ پلاستیکې همیشه برق کودى د جناب مى باشد. په هرحال برای فرزندان بزرگتر می توانید از کتابهای ضدآب (کتاب حمام) یا اسباب بازیهای خاصی تهیه کنید که با ریختن آب به داخل آنها شروع به کار می کنند.

نکات ایمنی در هنگام حمام کردن کودک باید کاملا هشیار باشید
موارد زیر را به خاطر بسپارید:
-یک زیر انداز ضد سرخوردن در کف وان قرار بدهید. همیشه قبل از گذاشتن کودک در داخل وان دمای آب را کنترل کنید. نوزادان بزرگتر نیز معمولا به شستشو در آب سردتر از معمول برای بزرگسالان نیاز دارند.
-قبل از اینکه کودک را درون وان قرار دهید شیرهای آب را کاملا ببندید.
-روی شیر آب را با یک حوله بپوشانید تا کودک با برخورد به فلز سخت شیر آب نرساند.
-نگذارید که بالا و پایین بپرد، زمین خوردن در وان حتی اگر هیچ آسیبی به کودک وارد نکند ممکن است خاطره بدی از وان در ذهن کودک باقی بگذارد.
-وقتی کودک را از وان بیرون می آورید باید خودتان در وضعیت ثابت و محکمی ایستاده باشید. بعد از انجام حمام باید او را کاملاً خشک نمایید. اگر با پیچیدن یک حوله گرم به دور کودک او را آغوش بگیرید می توانید احساس امنیت و اطمینان خاطر را حتی برای فرزندان بزرگتر فراهم کنید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
استحمام نوزاد، در حفظ سلامتی و رشد او تأثیر بسزایی دارد. کودک پس از هر بار استحمام، نشاط و آرامش خود را به‌دست می‌آورد، به خوبی شیر می‌خورد و به راحتی به خواب می‌رود. همچنین در هنگام استحمام، مادر می‌تواند بدن کودک را مشاهده کند و از وجود هرگونه التهاب، ورم و یا حالت غیرعادی آگاه شده و در بهبود آن بکوشد.

توصیه‌های لازم برای حمام کردن نوزاد
اگر برای اولین بار است که می‌خواهید کودک را حمام کنید، حتماً نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- هرگز زمانی که عجله دارید و یا به دلیل خاصی، عصبی و بی‌حوصله هستید، کودک را حمام نکنید، زیرا عصبانیت و رفتار خشن مادر نه تنها کودک را از حمام کردن بیزار می‌کند، بلکه او را نسبت به آب متنفر می‌نماید.
- لیف زدن محکم و زیاد و نگه داشتن کودک برای مدت زمان طولانی در حمام، او را بی‌حوصله و بی‌قرار می‌کند. پس سعی کنید کودک را با ملایمت و در مدت زمان کوتاه بشویید.
- متخصصین بهترین زمان برای حمام کردن نوزاد را، قبل از خوردن شیر می‌دانند. بدین ترتیب کودک خواب عمیق‌تر و بهتری خواهد داشت. استحمام نوزاد درست بعد از شیر خوردن ممکن است سبب استفراغ او شود.
- وانی را مخصوص حمام کردن کودک تهیه نمایید و هرگز هیچ استفاده دیگری از آن نکنید. قبل از حمام کردن تشت را به خوبی بشویید.
- درجه حرارت آب وان بایستی باید حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد باشد (آب گرم باشد، نه داغ). در ابتدا برای مادری که تجربه چندانی ندارد، استفاده از دماسنج‌های مخصوصی که به همین منظور در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، توصیه می‌شود. با چند بار حمام کردن، مادر می‌تواند از طریق گذاشتن آرنج دستش در آب درون تشت، گرم و سرد بودن آن را تنظیم نماید.
- قبل از آن که کودک را درون آب وان قرار دهید، محل ادرار و مدفوع او را با آب به خوبی بشویید.
- اگر می‌خواهید به تنهایی و بدون کمک شخص دیگری، کودک را حمام کنید، قبلاً لباس‌های او را به ترتیب استفاده، در دسترس خودتان قرار دهید. برای خشک کردن او، حوله نسبتاً بزرگی را در نظر بگیرید. شامپوی نوزاد و صابون بچه و یک لیف نرم مخصوص کودک را نیز در کنار تشت آماده داشته باشید.
- حمام کردن روزانه کودک بسیار ایده آل است، در این صورت تنها یک شستشوی چند دقیقه‌ای کافی خواهد بود.
- حمام کردن کودک حتی زمانی که دچار سرماخوردگی شده است و یا تب دارد، هیچ‌گونه اشکالی ندارد، تنها کافی است دقت کنید تا هوای اتاق گرم باشد.
- هنگام حمام کردن نوزادان پسر، پوست روی آلت را به آرامی کمی عقب زده و سریعاً شستشو دهید. در مورد نوزادان دختر، شستشوی این قسمت حساس از بدن را با حرکت دست از سمت جلو به عقب انجام دهید تا از عفونت این قسمت جلوگیری شود.
- موقع شستن سر نوزاد مراقب باشید تا آب وارد گوش‌های او نشود، زیرا با ورود آب امکان عفونت و گرفتگی گوش وجود خواهد داشت. همچنین نگذارید آب وارد دهان و بینی او شود، چون احتمال خفگی و قطع تنفس نوزاد وجود دارد.
- هرگز به طور ناگهانی بدن کودک را وارد آب تشت نکنید. همان‌طور که او را مانند حالت شیر دادن در بغل گرفته‌اید و با دست چپ، پای راست او را از قسمت ران به خوبی چسبیده‌اید، با دست راست آرام آرام ابتدا بر روی پاهای نوزاد و سپس سینه او آب بریزید.
- شستشوی کودک باید به آرامی و با حوصله انجام گیرد. کودکان و به خصوص نوزادان از حرکات خشن و ناگهانی به شدت وحشت دارند.
- طی حمام کردن، مرتباً با او حرف بزنید. حتی در صورت گریه کردن کودک، شما باز هم آرامش و خونسردی خود را حفظ کرده و او را از سخنان محبت آمیز خود محروم نسازید. نوزاد به خوبی، ملایمت و خشم مادر را تشخیص داده و نسبت به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد.

طریقه حمام کردن نوزاد
برای حمام کردن نوزاد به ترتیب زیر عمل کنید:
۱- ابتدا سر نوزاد را بر روی دستتان تکیه داده و کتف او را به خوبی بچسبید و خیلی آرام او را از قسمت پاها وارد آب درون تشت کنید. با کمک دست آزادتان، صورت او را با آب بشویید (برای شستن صورت نوزاد، نیازی به صابون نیست).
۲- با کمک لیف نرم و صابونی شده، روی سینه، زیر بغل، شکم و دست‌ها و پاهای کودک را بشویید.
۳- برای شستن سر نوزاد، در حالی که پشت سر او را به قسمت ساق دستتان تکیه داده‌اید، ران او را خوب و مطمئن بچسبید و سپس دست دیگرتان را به شامپوی مخصوص بچه آغشته کرده و با حرکات ملایم و دایره‌ای شکل سر او را شستشو دهید. برای آبکشی هم، سر نوزاد را کمی به عقب برده و آب را به آرامی از جلوی سر به سمت عقب سر بریزید تا آب وارد چشم‌ها و بینی و گوش او نشود.
۴- برای شستشوی قسمت پشت و کمر، نوزاد را به پشت برگردانید و در حالی که سینه او را به روی ساق دستتان تکیه داده‌اید، زیر بغل او را بگیرید و با دست دیگر به آرامی لیف را روی پشت و کمرش بکشید.
۵- همان طور که کودک را به خوبی گرفته‌اید، او را آبکشی کنید. سپس کودک را بر روی حوله‌ای که قبلاً به همین منظور پهن کرده‌اید، قرار داده و حوله را دور بدن او بپیچید.
۶- زیر بغل، زیر گردن و لابه‌لای تاخوردگی‌های پوست بدن نوزاد را به خوبی خشک کنید و لباس بپوشانید. مرطوب ماندن لابه‌لای پوست باعث بروز عفونت قارچی می‌شود.
۷- در فصل گرما، بعد از حمام کردن و خشک کردن نوزاد، اجازه دهید چند دقیقه‌ای آزاد و بدون لباس دست و پا بزند.