توضیح مرگ به کودکان، بایدها و نبایدها

صحبت درباره مرگ با کودکان به هیچ وجه آسان نیست. درک مرگ برای کودکان مانند بزرگسالان بسیار سخت و پیچیده است و عبور از آن آسان نیست. اگرچه مرگ یکی بخش اجتناب‌ناپذیر در زندگی ما است، اما صحبت درباره مرگ با کودکان برای اکثر ما اصلا خوشایند نیست؛ زیرا موضوع دردناکی است. همان‌طور که می‌دانیم مرگ به روش‌های مختلفی اتفاق می‌افتد. مرگ عزیز ممکن است، تصادفی، ناگهانی یا مورد انتظار باشد یا حتی مدت مدیدی طول بکشد. در ادامه می‌خواهیم با نکاتی آشنا شویم که صحبت درباره مرگ با کودکان را برایتان آسان می‌کند.

باید‌ها و نباید‌های صحبت درباره مرگ با کودکان
برای توضیح مرگ به کودکان چه کارهایی باید انجام بدهیم؟
حقیقت را در مورد آنچه که اتفاق افتاده بگویید. بیان حقیقت، دلیل قانع‌کننده‌ای برای اشک‌ها و ناراحتی‌های شما در اختیار کودکان قرار می‌‌دهد. بروز احساسات و شفاف بودن درباره این موضوع می‌تواند به کودک یاد دهد که چگونه می‌بایست سوگواری کرد. هنگام صحبت درباره مرگ با کودکلن خودتان را برای طیف وسیعی از واکنش‌های احساسی کودک نسبت به این موضوع آماده کنید. کودک احتمالا ناراحت و عصبانی می‌شود و کنترل احساساتش را از دست می‌دهد. واکنش‌های عاطفی کودک خود را بپذیرید. بعد از اینکه کودک ترومای اولیه را سپری کرد، زمان کافی برای انجام روش‌های دیگر در این رابطه دارید.
حتما از کلمات مرده و فوت شده استفاده کنید؛ بسیاری از افراد از به کار بردن این کلمات خودداری می‌کنند و ترجیح می‌دهند از کلماتی مانند گمشده، خوابیده یا رفته استفاده کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از کلمات واقع‌گرایانه برای توصیف مرگ اطرافیان به فرآیند سوگ کمک می‌کند.
اطلاعات را ساده و کوتاه در اختیار کودک قرار دهید. بررسی کنید که کودک در یک زمان قادر به درک چه حجمی از اطلاعات است. بر اساس سوالاتی که فرزندتان می‌پرسد، می‌توانید در این مورد برنامه‌ریزی کنید.
راحت بگویید «نمی‌دانم». دانستن پاسخ تمام سوالات کودک در چنین مواقعی هرگز آسان نیست. مهم است که گاهی در جواب سوال کودک که « پدربزرگ چطور مرد؟» بگویید که نمی‌دانید واقعا چه اتفاقی باعث مرگ او شده است.
گریه کردن به خصوص همراه کودک در این مورد بسیار موثر است. گریه کردن سلامتی و التیام خاطر در این مواقع به ارمغان می‌آورد.
اجازه دهید کودک در مراسم سوگواری شرکت کند. اجازه دهید کودک، لباس‌ها، عکس‌ها و آهنگ‌های خاطره‌انگیز فرد مورد علاقه شما را جمع‌آوری کند. این مسئله به کنترل احساس فقدان ناشی از مرگ کمک می‌کند.
اجازه دهید کودک به شیوه خود سوگواری کند. این کاملا طبیعی است که کودک احساس تنهایی داشته باشد و خود را از بقیه جدا کند. همچنین کاملا طبیعی است که کودک تحت تاثیر فقدان قرار نگرفته باشد. هیچ راه مشخص و تعیین شده‌ای برای سوگواری وجود ندارد.
کودک را برای آنچه در خانه یا مراسم تشییع خواهد دید، آماده کنید. به بچه‌ها بگویید چه خواهند دید؟ چه کسانی در مراسم تشییع حضور خواهند داشت و اطرافیان چه احساسی دارند و چه رفتاری از خود نشان می‌دهند.
فرزندتان را برای سپری کردن آینده بدون فرد مورد علاقه‌تان آماده کنید. در مورد جشن تولد، سالگرد ازدواج، جشن‌ها، مهمانی‌‌ها و تعطیلات بدون حضور فرد فوت شده، صحبت کنید. از فرزندتان بخواهید تا به شما برای برنامه‌ریزی به منظور سپری کردن رویداد‌های مهم بدون حضور فرد فوت شده کمک کند.
خودتان را اغلب اوقات برای صحبت درباره احساسات و افکار آماده کنید. ممکن است پیامد‌های ناشی از مرگ عزیزان برای روز‌ها، ماه‌ها و هفته‌ها ادامه داشته باشد.

هنگام اولین روبرویی کودک با مرگ چه کارهایی نباید انجام بدهیم؟
-غم و اندوه خود را از کودک خود پنهان نکنید. دیدن سوگواری شما بعد از مرگ عزیزتان توسط کودک باعث می‌شود که او متوجه شود که داشتن احساس غم و اندوه در این مواقع کاملا طبیعی است.
-از به اشتراک گذاشتن خاطرات شخص مورد علاقه خود با کودکان نترسید. گاهی والدین فکر می‌کنند اگر خاطرات خود را درباره شخص فوت شده با کودکان در میان بگذارند، باعث ناراحتی آنها می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که به اشتراک گذاشتن خاطرات فرد فوت شده با دیگران باعث التیام درد و تسکین غم فقدان می‌شود.
-به این خاطر که اندوهگین و ناراحت هستید یا نمی‌دانید که چه چیزی باید بگویید، ارتباط خود را با کودک قطع نکنید. گاهی یک نگاه یا تعامل ساده یا در آغوش گرفتن فرزندتان می‌تواند مفید باشد.
-موضوع بحث را با آمدن کودک تغییر ندهید. در عوض سعی کنید برای صحبت درباره مرگ با کودکان کلمات و سطح اطلاعات را به حد درک و فهم آنها نزدیک کنید.
-روال زندگی روزانه خود را همچنان حفظ کنید. برای حفظ روال زندگی روزمره، کار و سایر فعالیت‌‌ها نهایت تلاش خود را انجام دهید. همچنین اطمینان حاصل کنید که فرزندتان همچنان به فعالیت‌های تحصیلی و اجتماعی خود مانند سابق ادامه می‌دهد.
-فکر نکنید با مرگ عزیزتان، باید خنده و شادی را فراموش کنید. یادآوری لحظات شاد و خاطره‌های خوش عزیز از دست رفته‌تان نشان می‌دهد که چه اندازه حضور آنها برای شما اهمیت داشته است.
-محدوده زمانی مشخصی را برای سوگواری خود یا فرزندتان قرار ندهید. هر کس به شیوه خود سوگواری می‌کند. نیاز به گذر زمان وجود دارد تا کودک خود را با وضعیت جدید سازگار کند. اگر نیاز به کمک حرفه‌ای در این زمینه داشتید، می‌توانید به متخصص یا مشاور مراجعه کنید.
کنار آمدن با مرگ عزیزان و صحبت درباره مرگ با کودکان کار بسیار سختی است که نیاز به شکیبایی والدین و اطرافیان دارد. هر قدر به خودتان برای کاهش غم و اضطراب ناشی از دست دادن عزیز از دست رفته کمک کنید، کودکان هم سریع‌تر با این واقعه خودشان را سازگار می‌کنند.