آزمایش های ناباروری زنان، مواردی که باید بدانید

آزمایش های ناباروری برای یافتن علت عدم باردار شدن خانم ها انجام می شود. این آزمون ها مشخص می کنند که مشکل مربوط به مرد است و یا خانم و یا این که هر دو جنس مشکل دارند. این آزمون ها معمولا شامل معاینات بالینی، بررسی و تحلیل مایع منی ( سمن)، آزمایش های خون و روش های خاص دیگر می باشد.

آیا من باید از نظر آزمون های ناباروری بررسی شوم؟
پیش از آن که برای شما آزمون های ناباروری انجام شود، تلاش کنید تا از روش های موثر در باروری مطلع شوید تا بدانید که کدام یک برای بارور شدن شما بهترین گزینه می باشد. خانم ها در طی تخمک گذاری بیشترین شانس را برای بارور شدن دارند و همین طور در زمان ۱ تا ۲ روز قبل از تخمک گذاری. خانم ها می بایست زمان دوره ی قاعدگی خود را بدانند و بدانند که چه زمانی موقع تخمک گذاری آن ها است. اگر شما تصمیم دارید که آزمایش های ناباروری را انجام دهید، این ثبت رویداد ها به پزشک کمک می کند.
در موارد زیر به سراغ انجام آزمایشات ناباروری بروید:
اگر مشکل فیزیکی وجود دارد مثلا نتوانید اسپرم آزاد کنید ( اشکال در انزال دارید)، یا این که تخمک گذاری وجود نداد، و یا دوره های قاعدگی نامنظمی دارید.
وقتی که شما در میانه ی ۳۰ سال و یا مسن تر هستید، کنترل زمان تولد را برای ۶ ماه انجام نداده اید، و نمی توانید باردار شوید.
وقتی که شما در ۲۰ سال و یا اوایل ۳۰ سال هستید، و از کنترل های زمان تولد برای یک سال و یا بیشتر استفاده نمی کنید و نمی توانید باردار شوید.

آیا انجام آزمایشات ناباروری برای شما مشکل خاصی ایجاد می کند؟
برخی آزمون ها از جمله تحلیل مایع منی، معاینات بالینی، آزمایشات خون دردی نمی دهند. ولی برخی از روش ها، از جمله بیوپسی ( نمونه برداری از بافت های زنده) اندومتر رحمی، لاپاراسکوپی، و یا هیستروسالپنگوگرافی، ممکن است عامل ایجاد برخی دردها باشند.

آیا انجام این آزمون ها خیلی هزینه بر است؟
آزمون های ناباروری می تواند بسیار پر هزینه باشد و در نتیجه باعث ایجاد فشار روحی و استرس بر بیمار شود. شما و همسرتان می بایست در حد کافی مقاربت داشته باشید و در این مورد از پزشک خود سوال بپرسید.
پیش از آن که آزمون های ناباروری برای شما انجام شود، با همسر خود در مورد تعداد مراتبی که می خواهید این آزمون ها را انجام دهید صحبت کنید. برخی اوقات شما ممکن است متوجه نشوید که چه عاملی باعث ایجاد ناباروری شده است، حتی پس از انجام بسیاری از آزمون ها هم علت همچنان نامعلوم است. پس مهم است که بدانیم چه تعداد تست می خواهید انجام دهید.

خطرات همراه با آزمون های ناباروری کدامند؟
آزمون های ساده، از جمله تحلیل مایع منی، آزمایشات خون و یا سونوگرافی معمولا مشکل خاصی ایجاد نمی کنند. سایر آزمون هایی که روش های طبی هستند، از جمله هیستروسکوپی و یا لاپاراسکوپی احتمال بالاتری برای ایجاد مشکلات پس از انجام تست دارند.

آزمون های ناباروری چگونه انجام می شوند؟
بسیاری از آزمون های ناباروری، شامل معاینات بالینی، شرح حال طبی و آزمایشات خون، می توانند در مطب پزشک و یا کلینیک انجام شوند، توسط متخصص مامایی و یا متخصص غدد که در زمینه ی سیستم تولید مثل متبحر باشد. متخصص داخلی و یا پزشک خانواده هم ممکن است در ابتدا برخی از این تست ها را در خواست کند. این آزمون ها در مردان ممکن است توسط اورولوژیست ها انجام شود. برخی از روش های طبی در اتاق عمل انجام می شود.

مزایای انجام آزمون های ناباروری چیست؟
آزمون های ناباروری ممکن است علت این مشکل را مشخص کند و گاهی اوقات می توانند در طی انجام این آزمون ها، فرد درمان شود. برای مثال، انسداد لوله ی فالوپ ممکن است در طی هیستروسالپنگوگرامی بر طرف شود.
گاهی اوقات این آزمون ها نمی توانند علت ناباروری را مشخص کنند. از طرفی همه ی علل ناباروری قابل درمان نمی باشد. ناباروری در مردان اغلب کمتر با موفقیت در درمان همراه است، در مقایسه با ناباروری در زنان. ولی شما می توانید با روش های کمکی باروری باردار شوید که می تواند مشکلات باروری مردان و زنان را درمان کند.

در ابتدا چه آزمون هایی انجام می شود؟
آزمون هایی که می توانند علت ناباروری را مشخص کنند:
آزمون برای هر دو نفر ( مرد و زن)
شرح حال پزشکی
پزشک شما در مورد وضعیت جنسی و مقاربت شما سوالاتی می پرسد، در مورد روش های کنترلی تولد، و هر نوع بیماری عفونی منتقل شونده ی جنسی، مصرف داروها و استفاده از کافئین، تنباکو، الکل و یا داروهای مخدر. دوره ی قاعدگی والگوهای ورزشی هم باید چک شود. اگر به بیماری منتقل شونده جنسی مشکوک باشیم، آزمون های بیشتری ممکن است انجام شود.
معاینات بالینی
معاینات بالینی کاملی برای شما و همسرتان برای بررسی وضعیت بهداشتی و سلامتی شما انجام می شود.
معاینات بالینی در زنان معمولا شامل معاینات لگنی و پاپ اسمیر است.
معاینات بالینی در مردان معمولا شامل معاینه ی بیضه ها می باشد. همه ی پزشکان متخصص ناباروری آزمون های و معاینات بالینی را در مردان انجام نمی دهند. اگر مایع منی مشکلی داشته باشد، پزشک ممکن است همسر شما را به متخصص کلیه و مجاری ادراری ( اورولوژیست ) ارجاع دهد.
آزمایش های خون و ادرار
هورمون محرک جسم زرد (LH) و پروژسترون هم ممکن است در طی سیکل قاعدگی بررسی شوند، برای کمک به این که ببینیم آیا خانم تخمک گذاری دارد یا که خیر. LH ممکن است در مردان هم بررسی شود تا ببینیم که آیا مشکلی در غده ی هیپوفیز وجود دارد یا که خیر.
آزمون های عملکردی تیروئیدی ممکن است برای بررسی مشکلات هورمون های تیروئیدی انجام شوند که ممکن است از تخمک گذاری پیشگیری کند.
پرولاکتین هورمونی است که توسط غده ی هیپوفیز تولید می شود. و این هورمون ممکن است در صورتی که چرخه ی قاعدگی و یا تخمک گذاری مشکل داشته باشد، بررسی شوند.
آزمون مربوط به هورمون ضد مولرین نوعی آزمایش خون است که گاهی اوقات برای بررسی میزان تخمک گذاری انجام می شود. این امر ممکن است برای زنانی انجام شود که برای آن ها IVF را در نظر می گیریم.
در برخی موارد، هورمون محرکه ی فولیکول (FSH) ممکن است برای بررسی وضعیت تخمک ها بررسی شود. آزمایش بررسی FSH ممکن است برای مردان هم در مواردی که تعداد اسپرم ها خیلی کم باشد انجام شود تا متوجه شویم که منبع ایجاد مشکل چیست.
آزمایش بررسی تستسترون ممکن است برای مشاهده ی این که آیا مشکل در بیضه ها است و یا هیپوفیز استفاده شود. مقادیر کم تستسترون می تواند باعث ایجاد تعداد کم اسپرم شود.
آزمون های مربوط به بیماری منتقل شونده از راه جنسی هم ممکن است درخواست شود. این موارد ممکن است شامل نمونه های ادراری و یا نمونه های مجرای ادراری و یا گردن رحم باشد.
آزمایش مربوط به مردان: ( بررسی مایع منی )
در تحلیل مایع منی تعداد اسپرم ها بررسی می شود، تعداد اسپرم ها که ممکن است طبیعی به نظر برسد، و تعداد گلبول های سفید در مایع منی، و نحوه ی ایجاد مایع منی.
آزمایش مربوط به زنان: آزمایش در خانه
کیت بررسی ادراری LH در خانه را می توان برای بررسی زمان تخمک گذاری به کار برد. گاهی اوقات، ثبت دمای پایه ای بدن هم در همان زمان انجام می شود.

اگر با انجام اولین آزمایشات علت ناباروری را نیافتیم چه باید کرد؟
اگر با اولین آزمون، ناباروری علت بیماری را نیافتیم، ممکن است آزمایشات زیر درخواست شود:
آزمایش سونوگرافی لگنی
سونوگرافی لگن اندازه و ساختار رحم و هر دو تخمدان را نشان می دهد. می توان با آن وضعیت و اندازه ی تخمدان ها را در طی درمان ناباروری بررسی کرد. همچنین این روش می تواند برای بررسی وضعیت تخمدان ها هم استفاده شود. این کار تنها با شمارش فولیکول ها در هر دو تخمدان در طی مرحله ی خاصی از دوره ی قاعدگی انجام می شود.
آزمایش هیستروسالپنگوگرام
این روش نوعی آزمون اشعه ایکس است که با آن می توان درون رحم و لوله ی های فالوپ ( لوله های رحمی) را مشاهده کرد. تصویر بدست آمده انسداد لوله های رحمی را نشان می دهد که می تواند از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری کند و لقاح انجام نشود. این آزمون ممکن است مشکلات درون رحم را هم نشان دهد که ممکن است از چسبیدن تخمک بارور شده به دیواره ی رحم و لانه گزینی آن جلوگیری کند.
آزمایش سونوهیستروگرام
این روش نوعی آزمون سونوگرافی است که در آن از سالین استفاده می شود و می توان با سونوگرافی اعضای تولید مثلی خانم ها را مشاهده کرد.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی روشی است که با آن می توان اعضای لگنی خانم ها را مشاهده کرد ( شامل رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها ) که این کار با استفاده از دوربین باریک و روشن انجام می شود که از راه برش کوچکی در شکم وارد می شود. این روش برای پیدا کردن کیست ها، اسکار ( چسبندگی ها )، فیبروئیدها، عفونت هایی که می توانند بر روی باروری اثر داشته باشند، انجام می شود. می توان با لاپاراسکوپی مشکلات طبی زیادی را درمان کرد از جمله آندومتریوز.لاپاراسکوپی معمولا با بی هوشی عمومی انجام می شود.

چه آزمون های دیگری در زمینه ناباروری قابل انجام است؟
اگر هیستروسالپنگوگرام، لاپاراسکوپی و یا بیوپسی اندومتر نتوانند علتی برای ناباروری شما بیابند، و یا اگر درمان ناباروری موفقیت آمیز نباشد، یکی و یا تعداد بیشتری از روش های بررسی زیر گاهی اوقات استفاده می شوند.سایر آزمون هایی که می توان از آن ها برای بررسی علل ناباروری استفاده کرد:
آزمونی که بر روی زن و شوهر انجام می شود
تست های آنتی بادی در خون: آزمون های سنجش آنتی بادی های خون ممکن است برای پیدا کردن آنتی بادی های ضد اسپرم در خون، مایع منی، و یا مایعات واژنی انجام شود. پزشکان در مورد ارزش این آزمون ها برای یافتن علل ناباروری در حال بررسی هستند.
کاریوتایپ ( نقشه ی کروموزومی ) و یا آزمون های بررسی ژنتیکی: کاریوتایپ نوعی آزمایش خون است که مشکلات مربوط ماده ی اصلی ژنتیکی ( کروموزوم ها) را در سلول های شما بررسی می کند. برخی مشکلات ژنتیکی باعث می شوند که بارداری دشوار شود و یا می توانند عامل سقط باشند.
آزمایشات ژنتیکی ممکن است برای پیدا کردن علل ناباروری استفاده شوند.
آزمایشی که در مردان انجام می شود
سونوگرافی: از سونوگرافی برای ایجاد تصویری از اندام ها و ساختارهای داخلی بدن استفاده می شود. این کار ممکن است مشکلات درون بیضه ها را نشان دهد و متوجه شویم که چرا بیضه ها اسپرم کمتری می سازند.
بیوپسی ( نمونه برداری از بافت زنده) بیضه: در موارد نادر، وقتی که مردان در مایع منی خود هیچ اسپرمی ندارند، بیوپسی بیضه ای برای بررسی وضعیت اسپرم ها انجام می شود.
آزمایشی که در زنان انجام می شود
هیستروسکوپی: این روش برای مشاهده ی لایه ی پوشاننده ی رحمی به کار می رود که شامل دوربینی نازک و روشن است که از راه واژن و گردن رحم، درون رحم قرار داده می شود. این روش برای بررسی مشکلات مربوط به لایه های پوشاننده ی رحمی انجام می شود. گاهی اوقات پزشک شما می تواند از وسایل کوچکی در این روش استفاده کند تا نمونه هایی را از بافت بردارد و یا انسداد لوله های رحمی را بر طرف کند.