نحوه رفتار با کودکان، شش نکته مهم تربیتی

شاید خیلی‌ها فکر کنن که بچه‌ها متوجه خیلی چیزها نمیشن. اما این تصور درست نیست. رفتار با کودک باید خیلی حساب شده و منطقی باشه تا فرزندمون به درستی تربیت بشه. در این مقاله ۶ نکته مهم تربیتی برای رفتار با کودک توضیح داده میشه. این نکات مخصوص والدین نیست. بلکه تمام کسانی که با کودکان در ارتباط هستن باید سعی کنن به این نکات توجه کنن.

اولین نکته رفتار با کودک: انتظارات واقع بینانه
در رفتار با کودک باید انتظاراتی که ازش داریم واقع بینانه باشه. نباید توقع داشته باشیم که کودک خیلی سریع چیزی که بهش گفته میشه رو یاد بگیره. نباید توقع داشته باشیم که رفتارهای اشتباهی که در کودک ایجاد شده خیلی سریع اصلاح بشه. در تربیت کودک باید به تغییر تدریجی و مرحله به مرحله کودک توجه داشته باشیم و بیشتر از این تغییرات تدریجی، ازش توقع نداشته باشیم.

دومین نکته رفتار با کودک: تمرکز روی یک مسئله
فرض کنیم فرزند ما همزمان چند تا اشتباه کرده یا چند تا مشکل رفتاری داره. در این حالت بهترین نوع رفتار با کودک چیه؟ باید تلاش کنیم تمام این مشکلات رو با هم حل کنیم؟ یا باید مشکلات رو تفکیک شده ببینیم و با صبر و حوصله و یکی یکی حلشون کنیم؟ خیلی از والدین چون دوست دارن فرزندشون بی‌ایراد باشه و همه تحسینش کنن اگه اشتباهی از فرزندشون سر بزنه تلاش میکنن همه موارد رو با هم برطرف کنن.
در چنین شرایطی باید قبل از برخورد با فرزندمون اشتباهاتی که از فرزندمون سر زده رو اول تفکیک کنیم. بعد یکی یکی برای حل کردنشون تلاش کنیم. یعنی اول یکی از مشکلات رو مطرح کنیم و با انتخاب راه درست، سعی کنیم اون رو حل کنیم، بعد بریم سراغ مورد بعدی. اگه بخوایم تمام مشکلات رو با هم حل کنیم، به دلیل این که فرزندمون رو تحت فشار قرار می‌دیم، نه تنها نتیجه‌ی مناسب نمی‌گیریم، بلکه ممکنه نتیجه‌ی منفی هم بگیریم.

سومین نکته رفتار با کودک: هماهنگ بودن رفتار ما با سن کودک
رفتار با کودک باید متناسب با سن، نوع شخصیت، توانایی‌ها و شرایطی که فرزندمون داره باشه. مثلا نمی‌تونیم با کودکی که درون‌گرا هست مثل یک کودک برون‌گرا رفتار کنیم. باید بدونم خیلی از توانایی‌های کودکان در سنین مختلفی بوجود میاد. از طرفی همه‌ی کودکان در یک سن خاص وارد مرحله‌ی مشابه نمیشن.
به همین ترتیب میزان آموزش پذیری کودکان یکسان نیست. ممکنه ما امروز یک روش برای رفتار با کودکمون انتخاب کنیم و ازش جواب بگیریم، اما شاید این روش فردا دیگه جواب نده. بنابراین باید متناسب با شرایط کودکمون رفتار و روش‌هامون رو تغییر بدیم.
خیلی از والدینی که بیشتر از یک فرزند دارند مرتکب یک اشتباه در رفتار با کودک خودشون میشن. اون‌ها فکر می‌کنن روش تربیتی که برای کودک اول یا فرزندان قبلی، جواب داده باید برای این فرزندشون هم جواب بده. اما این اشتباه هست. علت این اشتباه هم اینه که والدین فراموش میکنن باید با هر کودک متناسب با خصوصیات و ویژگی‌ها و شرایط خودش رفتار بشه.

چهارمین نکته رفتار با کودک: صبوری، صبوری، صبوری
همونطور که در اولین نکته رفتار با کودک گفتیم، باید توقعاتی که از فرزندمون داریم واقع بینانه باشه. برای اینکه بتونیم انتظارات واقع بینانه داشته باشیم باید صبور باشیم. باید به یاد داشته باشیم فرزندان همیشه اونطوری که والدین توقع دارن رفتار نمی‌کنن. از طرفی کودکان و والدینی که کامل و بی‌عیب باشن وجود ندارن. بنابراین نباید از فرزندان خودمون توقع کامل بودن داشته باشیم. در نتیجه باید برای بهتر شدن، بهشون وقت بدیم و صبور باشیم. باید به یاد داشته باشیم که پیشرفت‌های کوچک و تدریجی، کلید پیشرفت‌های بزرگ هستن.

پنجمین نکته رفتار با کودک: هماهنگی بین والدین
پدر و مادر برای رفتار با کودک باید هماهنگ باشن. پس همونطور که در نکته قبل گفتیم باید صبور باشید و اگر اشتباهی از فرزندتون دیدید، پیش از برخورد با اون با همسرتون در مورد اون رفتار هماهنگ بشید. البته بهتر هست پیش از اینکه مورد خاصی پیش بیاد این هماهنگی‌ها اتفاق افتاده باشه. ولی به هر حال رفتار دوگانه پدر و مادر با فرزند، لطمه جدی به تربیت اون وارد میکنه.

ششمین نکته رفتار با کودک: دید مثبت
والدین عزیز شما پشتیبان و حامی فرزند خودتون هستید. اگه به هر دلیلی در مورد فرزند خودتون دید مثبت نداشته باشید نه تنها نمی‌تونید به درستی از اون حمایت کنید، بلکه روی رابطه‌ی شما با فرزندتون در آینده هم تاثیر منفی میذاره. بنابراین اگه از فرزندتون رفتار نادرستی سر زد نباید دید مثبت شما نسبت به اون از بین بره.
اصلا تصور نکنید که رفتار درست از وظایف فرزند شما به حساب میاد. در واقع کودک نمیدونه کدوم رفتار درست هست و کدوم رفتار نادرست. این شما هستید که باید با تشویق و دید مثبت اون رو به سمت رفتار درست هدایت کنید. اگه دید شما منفی یا رفتارتون فقط همراه با تنبیه باشه، به طور غیر مستقیم فرزندتون رو به سمت رفتارهای نادرست هدایت می‌کنید.
شما باید تلاش کنید رفتارهای مثبت فرزندتون رو تایید کنید و برای انجام اون‌ها تشویقش کنید. اگه این کار رو به درستی انجام بدید کودک شما تلاش میکنه برای جلب توجه و رضایت شما و تشویق شدن، اون رفتارها رو تکرار کنه. به همین ترتیب به مرور اکثر رفتارهای کودک شما تبدیل میشه به رفتارهای مثبتی که با تشویق شما بوجود اومدن.
همونطور که در ابتدای این مقاله گفتیم، این نکات تربیتی، مخصوص والدین نیست. بلکه تمام کسانی که به نوعی با کودکان سر و کار دارن، مثل مربیان مهد کودک، باید برای رفتار درست با کودک به این ۶ نکته تربیتی توجه داشته باشن.