مصرف ویتامین دی، میزان مناسب در کودکان

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه:«ویتامین D اگرچه بسیار مهم است ولی مصرف زیاد آن مسمومیت زاست.» خاطرنشان کرد:«تجویز ویتامین D و آمپول مگادوز بدون انجام آزمایشات ممنوع است مگر اینکه آزمایش خون نشان دهد که کودک دچار کمبود این ویتامین است.»
ضرورت و اهمیت مصرف ویتامین D در کودکان: ویتامین D به عنوان یکی از ویتامین های محلول در چربی برای رشد استخوانی و سلامت استخوان و دندان لازم است . کودکان برای رشد استخوانی به این ویتامین نیاز دارند به دلیل اینکه ویتامین D به جذب کلسیم کمک می کند و ترکیب ویتامین D و کلسیم برای حفظ سلامت استخوان ها و رشد استخوانی در کودکان نیاز است.»
کودکانی که دچار کمبود ویتامین D می شوند معمولا علاوه بر اینکه سرعت رشد در آنها کاهش پیدا می کند و دچار کوتاه قدی می شوند مهمتر از آن دچار نرمی استخوان و یا راشیتیسم می شوند که در این شرایط استخوان های طولی پاها حالت پرانتزی پیدا می کنند و علاوه بر این مطالعات نشان می دهد کمبود این ویتامین خطر بیماری های غیرواگیر در کودک را افزایش می دهد و سیستم ایمنی بدن وی را تضعیف می کند و حتی ممکن است به دلیل کمبود این ویتامین آسم و آلرژی در کوکان بروز پیدا کند.»
اصولا ویتامین D منابع غذایی زیادی ندارد و بخش عمده این ویتامین از تابش مستقیم آفتاب بر روی پوست در بدن ساخته می شود و فقط ده درصد آن منابع غذایی دارد. در حال حاضربه دلیل زندگی شهرنشینی و آپارتمان نشینی و اینکه کودکان خیلی در معرض نور مستقیم آفتاب نیستند نمی توان فقط به تامین ویتامین D از طریق نور مستقیم آفتاب اکتفا کرد لذا براساس بخشنامه هایی که وزارت بهداشت به دانشگاه های علوم پزشکی کشور ابلاغ کرده است تمام کودکان زیر دو سال از روز سوم تا پنجم بعد از تولد باید قطره AD دریافت کنند.»
مکمل خوراکی AD که حاوی ۴۰۰ واحد بین المللی ویتامین D و ۱۵۰۰ واحد ویتامین A است از طریق شبکه های بهداشت و درمان کشور و توسط بهورزان و مراقبین سلامت در پایگاه های سلامت در مناطق شهری و حاشیه شهرها به صورت رایگان در اختیار مادران قرار می گیرد که باید روزانه ۲۵ قطره از این مکمل به کودک تا دوسالگی داده شود.»
توصیه می شود در کنار مصرف قطره خوراکی AD ، روزی ۵ تا ۱۰ دقیقه دست و پا و صورت کودک در فضای باز و نه از پشت شیشه در معرض نور مستقیم آفتاب باشد تا مقداری از ویتامین D مورد نیاز کودک از این طریق جذب شود. قطره AD برای پیشگیری از کمبود ویتامین D در کودک است اگر موارد کمبود اتفاق بیفتد و آزمایشات نشان دهند که کودک دچار کمبود این ویتامین است، براساس پروتکل های درمان و بسته به شدت کمبود، دوز بالاتر ویتامین D طبق نظر پزشک برای وی تجویز می شود.»
تجویز ویتامین D و آمپول مگادوز بدون انجام آزمایشات ممنوع است مگر اینکه آزمایش خون نشان دهد که کودک دچار کمبود این ویتامین است چون وقتی خودسرانه و بدون اطمینان از کمبود، این ویتامین برای کودک تجویز شود احتمال مسمومیت ناشی از مصرف زیاد ویتامین D در کودک وجود دارد.»
« ویتامین D اگرچه بسیار مهم است ولی مصرف زیاد آن مسمومیت زاست. مسمومیت با ویتامین D در کودکان به شکل تشنگی،ادرار زیاد،حالت تهوع و استفراغ ، گیجی و سردرد می باشد و بنابراین بسیار مهم است که حتما کمبود ویتامین با آزمایش ها ثابت شده باشد.»
درباره کمبود ویتامین D برای کودکان بالای دو سال و سایر سنین، گفت:« مطالعات وزارت بهداشت نشان داده که کمبود ویتامین D در تمامی گروه های سنی وجود دارد و برای پیشگیری و کنترل کمبود این ویتامین در همه سنین یک دستورالعمل مکمل یاری ویتامین D وجود دارد که در این بخشنامه می گوید باید کودکان زیر دوسال ۲۵ قطره AD در روز ، کودکان دو تا ۱۲ سال هر دو ماه یک بار یک مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D و افراد بالای ۱۲ سال ماهانه یک مکمل ۵۰ هزار واحدی را مصرف کنند.»
آیا پادرد کودک علامتی از کمبود ویتامین D است؟ یکی از علایم کمبود ویتامین D در بدن دردهای استخوانی است ولی همانطور که گفته شد باید با آزمایش خون مشخص شود میزان این ویتامین در بدن چقدر است و آیا کمبودی وجود دارد یا خیر و فقط با اتکا به علایم بالینی مثل پادرد نمی شود برای تجویز مگادوز یا ویتامین D با دوز بالا تصمیم گرفت.»
« مصرف محصولات غنی شده با ویتامین D موجود در بازار ازجمله شیر و لبنیات و ماست غنی شده با ویتامین D می تواند مقداری به تامین ویتامین D مورد نیاز بدن کمک می کند در کنار آن قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید راهی مناسب برای جذب این ویتامین در بدن است اما به شرطی که از کرم های ضد آفتاب استفاده نشود و زمان آن نباید از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بیشتر باشد چون به پوست آسیب می رساند.»