کودکان مبتلا به آسم، تاثیر بهداشت روانی والدین

نتایج یک تحقیق حاکی از آن است که وضعیت بهداشت روانی والدین، نقش ویژه و قابل‌ توجهی در میزان مقاومت فرزندانشان به بیماری آسم و بهبود آن دارد.
آسم یک اختلال تنفسی است که با انسداد مجاری تنفسی، موجب حملات عود کننده تنفس می‌ شود. طبق تخمین‌ ها، ۳۰۰ میلیون نفر مبتلا به آسم در سراسر جهان وجود دارد که انتظار می‌ رود تا سال ۲۰۲۵ این رقم به ۳۳ درصد افزایش یافته و به ۴۳۳ میلیون نفر برسد. این بیماری که از شایع‌ ترین بیماری‌ های مزمن در کودکان است، بیشترین علت غیبت از مدرسه در گروه سنی کودکان و نوجوانان را شامل می‌ شود.
آسم به اعتقاد متخصصان در بین بیماری‌ های دوران کودکی، از جمله اختلالاتی است که ارتباط متقابل عوامل خانوادگی و اختلالات عاطفی- هیجانی با بروز، تشدید، سیر، پیش‌ آگهی و عود حملات آن بیش از سایر بیماری‌ های مزمن دوران کودکی مورد تأکید قرار گرفته است. مطالعات انجام‌شده روی خانواده‌ های کودکان و نوجوانان دارای آسم، همراهی بین عوامل روانی و تشدید علائم بیماری را نشان می‌ دهد، هر چند سهم نسبی عوامل بیولوژیک و روانی در بین خانواده‌ها متنوع است و به همین دلیل، توجه به الگوی زیستی -روان‌شناختی بیماری آسم حائز اهمیت است.
برای بررسی بیشتر این موضوع، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌ المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی کرج و دانشگاه علوم پزشکی زنجان اقدام به انجام پژوهشی کرده‌ اند که در آن میزان همبستگی بین سطح سلامت روان مادران و شدت آسم در کودکان سن مدرسه مورد ارزیابی علمی قرار گرفته است.
در این پژوهش که در بیمارستان کودکان مفید شهر تهران انجام شده است، ۱۳۲ نفر از مادران کودکان ۶-۱۲ ساله مبتلا به آسم و دارای پرونده پزشکی که به درمانگاه فوق‌ تخصصی ریه کودکان مراجعه کرده بودند و تشخیص قطعی آسم آتوپیک داشتند، مشارکت داشته‌ اند.
یافته‌ های این مطالعه به طرز شگفت‌ آوری نشان می‌ دهد که وجود مشکلات روانی در مادر با شدت آسم کودک مرتبط است و هر چقدر مادر در وضعیت ضعیف‌ تری از بهداشت روان نسبت به میانگین جامعه باشد، شدت آسم کودک بیشتر است.
در تبیین این یافته‌ ها و در رابطه با اهمیت بهداشت روانی در خانواده دارای کودک مبتلا به آسم، حسن احدی، پژوهشگر گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌ المللی کیش و همکارانش می‌ گویند: «می‌ توان گفت سیکل‌ های منفی تعامل بین والدین و فرزندانشان ممکن است به‌ صورت سهوی تشدید شود و با منفی‌ بافی، کج‌ خلقی و رفتار بدتر در کودک افزایش‌ یافته و این خود منجر به تعارض بیشتر شود».
بر این اساس، آن‌ ها پیشنهاد داده‌ اند: «با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، لازم است به‌ منظور پاسخگویی مناسب به نیازهای کودکان مبتلا به آسم، مادران دارای کودک مبتلابه آسم از مشاوره و درمان‌های ویژه روان‌ شناختی برخوردار شوند».
این یافته‌ ها که می‌ توانند نقش قابل‌ توجهی در آگاه‌ سازی خانواده‌ های برخوردار از فرزندان مبتلا به بیماری آسم داشته باشند، در مجله «پرستار و پزشک در رزم» متعلق به اداره بهداشت، امداد و درمان نزاجا منتشر شده‌ اند.