دردهای لگن زنان، پیشگیری و درمان

دردهای لگن یکی از مشکلاتی است که معمولاً بانوان با آن درگیر می‌شوند. دردهای لگن می تواند از از سیستم گوارش، تولید مثل یا سیستم ادراری شما منشا گرفته باشد اخیرا پزشکان متوجه شده اند که برخی از درد های لگن، به ویژه درد مزمن لگن، می تواند از عضلات و بافت همبند (رباط ها) موجود در ساختار کف لگن ایجاد گردد. گاهی اوقات نیز ممکن است درد لگن ناشی از تحریک اعصاب موجود در لگن باشد که به آن درد عصبی لگن می گویند.
با کمال تأسف برخی از شرایط که رحم بانوان را به محیطی مناسب برای رشد جنین تبدیل می‌کند، یعنی گرما و رطوبت، زمینه را برای رشد باکتری‌ها نیز فراهم می‌آورند. عفونت‌های باکتریایی رحم می‌توانند موجب درد شدید لگن گردند. علت دردهای لگن که از سیستم تولید مثل زنان منشا گرفته ان، می تواند موارد زیر باشد:
- آدنومیوز
- حاملگی خارج از رحم (یا سایر شرایط مرتبط با بارداری)
- آندومتریوز(رشد مخاط رحم در محلی خارج از رحم) می‌تواند موجب دردهای مزمن لگنی، قاعدگی و یا مقاربت‌های دردناک شود.
- گرفتگی قاعدگی (دیسمنوره)
- سقط جنین (قبل از هفته ۲۰) یا مرگ داخل رحمی جنین
- درد مرتبط با تخمک گذاری
- سرطان تخمدان
- کیست های تخمدان
- بیماری التهابی لگن (PID) - عفونت ارگانهای تولید مثل زنانه. در این بیماری، التهاب لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد. گرچه عفونت‌های دیگری نیز در ایجاد بیماری‌های التهابی لگن نقش دارند، اما بیماری‌های مقاربتی جزء اصلی‌ترین عوامل به وجود آورنده آن هستند.
- فیبروئید رحم
- وولوودینیا ( درد و سوزش شدید ناحیه واژن)
البته تمامی موارد درد لگن، نگران‌کننده نیستند. اگر همیشه در میان چرخه قاعدگی خود دردهای لگنی خفیفی دارید، نگران نباشید. برخی از بانوان در طول تخمک‌گذاری چنین دردی را که بی‌خطر و طبیعی است، احساس می‌کنند.
گرچه زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به دردهای لگن هستند، اما مردان نیز ممکن است به آن دچار شوند. برخی از علل دردهای لگن در مردان و زنان عبارت است از:
آپاندیسیت (در صورت ابتلا به آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)، احتمالاً در ابتدا کاهش اشتها خواهید داشت، سپس درد از اطراف ناف شروع شده و به سوی ربع تحتانی و راست شکم منتقل می‌شود.)
- سرطان کولون
- یبوست
- بیماری کرون
- دیورتیکولیت
- فیبرومیالژیا
- فتق پستان
- کیستیت بینابینی (همچنین سندرم درد مثانه نامیده می شود)
- انسداد روده
- سندرم روده تحریک پذیر
- سنگ کلیه
- سوء استفاده جنسی و جسمی در گذشته
- اسپاسم عضلات کف لگن
- پروستاتیت (عفونت یا التهاب پروستات)
- کولیت اولسراتیو (نوع بیماری التهابی روده)
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)

چه موقع برای دردهای لگن به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم زیر، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- به طور ناگهانی دردی تیز در لگن خود احساس می‌کنید.
- درد لگن برای مدتی بیش از دو روز به طول بینجامد و یا آنکه عود کند.
- سوزش ادرار، تکرر ادرار،تهوع، استفراغ و یا اسهال نیز داشته باشد.
- باردار باشید.
- قبلاً کاهش اشتها داشته‌اید و حال به درد لگنی نیز دچار شده‌اید.
- به بیماری‌های مقاربتی مبتلا بوده‌اید و یا آنکه شریک‌های جنسی متعددی دارید.
در بیشتر موارد، چنانچه ماهیت درد و محل آن را توضیح دهید، پزشک می‌تواند علت دردهای لگن را تشخیص دهد. به طور مثال در بیماری‌های التهابی لگن، در هر دو طرف درد لگن دارید. در مقابل، درد ناشی از پاره شدن کیست تخمدانی به طور ناگهانی آغاز می‌شود و در یک طرف، بیش از طرف دیگر است.

راه‌های درمان دردهای لگن چیست؟
خوشبختانه برای رفع تمامی دردهای لگن راهی وجود دارد. در اینجا بهتر است نگاهی به آنچه می‌توانید برای کمک به خود انجام دهید، بیندازیم. برای معاینه کامل به پزشک خود مراجعه کنید.
در ابتدا عفونت فعلی را برطرف کنید
اگر پزشک علت دردهای لگن را عفونت ادراری و یا عفونت‌های منتقله از راه جنسی تشخیص دهد، داروهای ضد میکروبی تجویز خواهد نمود. شما می‌توانید با ادرار نمودن مکرر و مرتب، از عود مجدد ضایعه جلوگیری کنید. ادرار نمودن بلافاصله پس از نزدیکی نیز می‌تواند در پیشگیری از عفونت‌های ادراری نقش مهمی داشته باشد.
از مسکن استفاده کنید
اگر درد لگن ناشی از پارگی کیست تخمدان باشد، تنها درمانی که احتمالاً به آن نیاز دارید، مصرف مسکن است. در موارد نادر، در اثر خونریزی زیاد، جراحی الزامی می‌شود. پزشکان همچنین مسکن‌هایی نظیر ایبوپروفن را در تسکین دردهای لگن ناشی از دیگر عوامل نیز تجویز می‌کنند.
اندومتریوز را درمان کنید
بر حسب شدت درد و گسترش بافتی، راه‌های درمانی مختلفی برای درمان اندومتریوز وجود دارد. با مصرف قرص‌های ضد بارداری، به آسانی می‌توان درد ناشی از اندومتریوز را مهار نمود. داروهای آگونیست GnRH که در برخی از موارد تجویز می‌شوند با قطع چرخه قاعدگی و ایجاد یائسگی موقت موجب ریزش بافت‌های نابجا می‌شوند. این داروها برای کوتاه‌مدت مصرف داشته و حداکثر برای مدت ۶ ماه تجویز می‌شوند.
اگر اندومتریوز با دارو درمان نشود، ممکن است پزشکتان یک روش جراحی به نام لاپاروسکوپی را به کار برد. در طی این عمل یک وسیله مجهز به فیبر نوری و لیزر از طریق یک برش در زیر شکم وارد بدن می‌شود. پزشکان با این وسیله بافت‌های آزاردهنده را تبخیر می‌کنند. در برخی موارد برداشتن رحم(هیسترکتومی) توصیه می‌شود. البته این کار آخرین راه حل است و پس از شکست راهکارهای دیگر انجام می‌گیرند.
به یاد داشته باشید در خلال درمان دردهای لگن از فعالیت جنسی اجتناب کنید. اگر پزشکتان علت دردهای لگن را بیماری‌های مقاربتی دانست، همسر خود را نیز برای درمان به پزشک معرفی کنید.
درمان لازم برای بیماری‌های التهابی لگن را دریافت کنید
اگر علت دردهای لگن در شما بیماری التهابی لگن باشد، به نوعی می‌توان گفت که خوش‌شانس هستید. در تعداد زیادی از بانوان، این بیماری‌ها بدون درد می‌باشند و بدین ترتیب فرد را بدون آنکه متوجه وجود مشکل شود، در معرض خطر بالای نازایی و یا حاملگی‌های خارج رحمی قرار می‌دهند؛ بنابراین نباید این بیماری‌ها را دست کم گرفت. درمان، معمولاً موجب تخفیف درد می‌شود، اما در نهایت ده درصد از بانوان مبتلا نازا می‌شوند. بیماری التهابی لگن معمولاً با استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی بهبود می‌یابند. در موارد شدید ممکن است نیاز به بستری نمودن بیمار در بیمارستان و درمان وریدی با آنتی بیوتیک باشد.

پیشگیری از دردهای لگن
پیشگیری از بروز دردهای لگن تا حد زیادی در اختیار شما است. برای پیشگیری از دردهای لگنی راهکارهای زیر را به کار ببرید:
از مصرف سیگار بپرهیزید
قطع مصرف سیگار یکی از کمک‌هایی است که می‌توانید به خود بکنید. تقریباً هر کسی می‌داند که سیگار خطر ابتلا به سرطان‌های گلو و ریه را افزایش می‌دهد. ممکن است عده کمتری از ارتباط استعمال دخانیات و سرطان‌های مثانه، پانکراس و گردن رحم آگاهی داشته باشند. پژوهشگران مرکز کنترل بیماری‌ها در امریکا دریافته‌اند که بین مصرف سیگار و ابتلا به بیماری التهابی لگن نیز ارتباط وجود دارد.
از دوش واژینال استفاده نکنید
دوش واژینال نیز می‌تواند باعث دردهای لگن در شما می‌شود. دوش واژینال از طریق راندن عفونت به سوی بالا و داخل رحم و یا اختلال در بستر میکروبی واژن می‌تواند موجب بروز بیماری‌های التهابی لگن شود. واژن از طریق ترشحات طبیعی می‌تواند به خوبی خود را پاکیزه نگه دارد.
عوامل خطرساز را بشناسید
از آنجا که بیماری‌های مقاربتی از علل اولیه بیماری‌های التهابی لگن هستند، محافظت از خود در مقابل این بیماری‌ها بسیار مهم است. پژوهشگران مرکز تولید مثل دانشگاه کالیفرنیا می‌گویند: بهترین وضعیت، داشتن تنها یک شریک جنسی است(تک‌همسری برای هر زوج). وجود هر همبستر دیگر، خطر ابتلا به دردهای لگنی را افزایش می‌دهد.
از روش‌های پیشگیری از بارداری مناسب استفاده کنید
استفاده از روش‌های ایجاد مانع، چه از نوع مکانیکی و چه از نوع شیمیایی در پیشگیری از دردهای لگن مؤثر است. این‌ها شامل کاندوم‌های لاتکس دار و یا دیافراگم و مواد اسپرم کش هستند.
از عفونت چشم‌پوشی نکنید
درمان به هنگام عفونت‌های لگنی یکی از روش‌های مهم مقابله با دردهای لگن است.