انواع روش های فرزند پروری، سبک دلبستگی یا دلبسته پروری
انواع مختلفی از سبک‌های فرزند پروری وجود دارند؛ سبک های فرزند پروری آن‌چنان متنوع هستند که ممکن است مادرها و پدرها را دچار سردرگمی کنند.
انواع مختلفی از سبک‌های فرزند پروری وجود دارند؛ سبک های فرزند پروری آن‌چنان متنوع هستند که ممکن است مادرها و پدرها را دچار سردرگمی کنند. سبک دلبستگی دلبسته پروری (Attachment Parenting) یک روش فرزندپروری است که احتمالا چیزهایی درباره‌ی آن شنیده باشید و ممکن است اطلاعات اندکی در مورد آن داشته باشید. معمولا سوء برداشت‌های متداولی درباره‌ی دلبسته پروری و مسائل مربوط به آن وجود دارند. در این مقاله، به اختصار توضیحاتی درباره‌ی این سبک از فرزند پروری ارائه می‌دهیم.
روش فرزندپروری با سبک دلبسته پروری چیست؟
برای ارائه‌ی تعریف کلی دلبسته پروری باید گفت، این اصطلاح دقیقا به همان چیزی اشاره می‌کند که از ظاهر آن بر می‌آید: شما به عنوان مادر یا پدر، در تمام احوالات و لحظات، از لحاظ جسمی و هیجانی به فرزندتان دلبسته هستید. آیا تاکنون مادرانی را دیده‌اید که با آغوشی نوزادان‌شان را چسبیده به بدن‌شان حمل می‌کنند؟ این نوعی از دلبسته پروری است.
نظریه‌ی دلبسته پروری توسط ویلیام سیرز، متخصص اطفال آمریکایی، در ۱۹۸۲ ارائه شد؛ این ایده بعد از مطالعه‌ی کتاب مفهوم زنجیره، اثر ژان لیدلاف به ذهن وی رسید. لیدلاف در این کتاب به مادران توصیه می‌کند نوزادان‌شان را مثل لباس به خود نزدیک کنند، از سینه‌های‌شان به آن‌ها شیر دهند، و آن‌ها را در کنار خودشان بخوابانند.
سبک دلبسته پروری به طور خاص تاکید می‌کند، نوزادتان را در تمام لحظات نزدیک بدن خودتان نگه دارید، همیشه آن‌ها را لمس کنید، در آغوش بگیرید، و عشق و محبت فراوانی به آن‌ها نثار کنید. هم‌چنین، همیشه باید نزدیک نوزادتان باشید تا هر لحظه به شما نیاز پیدا کرد، فورا به نیازش پاسخ دهید.
۷ لازمه‌ی دلبسته پروری
نظریه‌ی دلبسته پروری ویلیام سیرز بر پایه‌ی این ایده استوار است که باید مادران را در قبال نیازهای زیستی نوزادان به حساسیت و واکنش پذیری بالا ترغیب کنیم. به عقیده‌ی وی، اگر مادران تمایل به پیروی از اصول دلبسته پروری را داشته باشند، باید ۷ کار مهم را انجام دهند. در ادامه‌ی این مقاله، درباره‌ی این ۷ کار روش فرزندپروری توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
۱. بر تن کردن نوزاد
ویلیام سیرز توصیه می‌کند، مادران غالبا و تا آن‌جا که می‌توانند، نوزادان‌شان را مانند لباس بر تن کنند. وی معتقد است، این کار به مادر امکان می‌دهد کودک‌اش را در هر کاری همراهی کند، و این مسئله باعث می‌شود، کودک از بودن با مادر در تمام روز لذت ببرد.
ویلیام سیرز معتقد است، می‌توانید کودک‌تان را تا سه سالگی به وسیله‌ی آغوشی یا با استفاده از هر روش دیگری به خودتان وصل کنید؛ به علاوه، این کار می‌تواند باعث آرام شدن و کاهش بد رفتاری‌های کودک شود. با وجود این‌که برخی از متخصصان معتقدند بر تن کردن نوزاد می‌تواند کودکان را آرام نگه دارد، برخی متخصصان اطفال این کار را برای کودکان بزرگ‌تر از ۹ ماه توصیه نمی‌کنند؛ زیرا معتقدند این کار مغایر با تمایل طبیعی کودک برای کسب استقلال بیشتر است.
۲. برقراری تعادل
هیچ کس انتظار ندارد، مادر به تنهایی بتواند نیازهای نوزادش را برآورده کند. این کار غیر عملی و ناسالم است. مادران باید از خودشان به خوبی مراقبت کنند و به دیگران نیز اجازه دهند به آن‌ها کمک کنند. مادران باید به پدر و سایر اعضای خانواده اجازه بدهند در رسیدگی به نوزاد به آن‌ها کمک کنند، تا زمان کافی برای مراقبت از خودشان را نیز داشته باشند. دلبسته پروری بیش از هر سبک فرزند پروری دیگری می‌تواند مادر را دچار فرسودگی کند. ویلیام سیرز توصیه می‌کند، مادران با روش‌های مختلفی می‌توانند کارها و وظایف‌شان را اولویت‌بندی کنند و جهت پیشگیری از خستگی و فرسودگی برخی از این وظایف را به دیگران محول کنند؛ مثلا می‌توانند از سایر اعضای خانواده بخواهند در انجام کارهای خانه و سایر کارهای روزانه به آن‌ها کمک کنند.
۳. پیوند بعد از تولد
ویلیام سیرز توصیه می‌کند، مادران در طول فرایند زایمان از داروهای مسکن استفاده نکنند، زیرا مصرف این داروها باعث می‌شود مادران نتوانند، درست بعد از تولد، نوزادشان را در آغوش بگیرند. به گفته‌ی سیرز، نوزاد دقیقا بعد از تولد برای مدتی در "وضعیت هوشیار و آرام" قرار دارد؛ وی معتقد است، این مدت بهترین زمان برای ایجاد پیوند علاقه میان نوزاد و مادر به شمار می‌رود. تماس پوست به پوست بعد از تولد نوزاد از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. دقیقا بعد از تولد باید نوزاد را بر سینه‌ی برهنه‌ی مادر قرار داد. این کار نباید فقط به دوره‌ی بعد از تولد نوزاد محدود شود. تماس پوست به پوست در هر زمان، می‌تواند برای نوزاد بسیار آرام‌بخش باشد، و پدر نیز می‌تواند مانند مادر تماس پوست به پوست را تجربه کند.
۴. تغذیه‌ی نوزاد با شیر مادر
این مسئله حقیقتا یک امر بدیهی است، ولی ویلیام سیرز به شدت بر تغذیه‌ی نوزاد با شیر مادر تاکید دارد؛ زیرا به گفته‌ی وی، اکسی‌توسینی که در طول فرایند تغذیه‌ی نوزاد با شیر مادر ترشح می‌شود پیوند میان مادر و نوزاد را بسیار قوی می‌کند. به گفته‌ی سیرز، این مسئله به خصوص در ۱۰ روز نخست بعد از تولد نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است. وی توصیه می‌کند تغذیه با شیر مادر به صورت مرتب انجام شود - حدود ۸ الی ۱۲ بار در طول روز.
۵. خوابیدن در کنار نوزاد
به گفته‌ی سیرز، خانواده‌ها می‌توانند از هر روشی برای خوابیدن که فکر می‌کنند برای‌شان مناسب‌تر است، استفاده کنند؛ ولی مادر باید تحت هر شرایطی دقیقا در کنار نوزاد بخوابد. وی بر خوابیدن در کنار نوزاد تاکید می‌کند و معتقد است، این کار دقیقا مشابه‌ی بر تن کردن نوزاد در طول روز است. سیرز به طور ویژه به مادران کارمند توصیه می‌کند شب‌ها در کنار نوزادشان بخوابند، زیرا این کار حس فقدان مادر را در طول روز برای کودک جبران می‌کند.
وی هم‌چنین معتقد است خوابیدن در کنار نوزاد شیردهی را نیز آسان‌تر می‌کند (تقریبا بیشتر مادران شیرده با این مسئله موافق هستند) و هم‌چنین، از بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد و اضطراب جدایی پیشگیری می‌کند. با این‌که درباره‌ی این مسئله که آیا خوابیدن در کنار نوزاد از بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد پیشگیری می‌کند یا احتمال بروز آن را افزایش می‌دهد، بحث‌های زیادی وجود دارد؛ آکادمی پزشکی اطفال آمریکا خوابیدن در کنار نوزاد را توصیه نمی‌کند، ولی ایده‌ی خوابیدن در یک اتاق را به عنوان روش جایگزین ایمن‌تر تایید می‌کند.
۶. عدم آموزش خواب
ویلیام سیرز به آموزش خواب (روش "گریه تا خواب" که طی آن به کودک اجازه می‌دهند آن‌قدر گریه کند تا بخوابد) اعتقاد ندارد. سیرز معتقد است، این کار به مرور زمان فقط باعث سرسخت شدن مادر و بی‌تفاوت شدن کودک می‌شود. به گفته‌ی سیرز، هیچ مدرک علمی دال بر مفید بودن آموزش خواب وجود ندارد. گزارش‌های تخصصی بسیاری وجود دارند که نشان می‌دهند، آموزش خواب می‌تواند آسیب‌رسان باشد؛ با این حال، روش‌های دیگری نیز برای آموزش خواب وجود دارند که به عقیده‌ی برخی از متخصصان ایمن‌تر و سالم‌تر هستند.
۷. استفاده از گریه به عنوان ابزار
سیرز معتقد است، گریه روشی است که کودک برای ابراز خود از آن استفاده می‌کند. وی به مادرها و پدرها توصیه می‌کند، نحوه‌ی "خواندن" گریه‌های کودک و پاسخ مناسب به این گریه‌ها را بیاموزند. به علاوه، سیرز توصیه می‌کند، مادرها و پدرها قبل از شروع گریه‌ی کودک باید به هر کار ممکنی دست بزنند تا از این اتفاق پیشگیری کنند، زیرا وقتی کار به گریه بکشد، دیگر کار از کار گذشته است.
به گفته‌ی سیرز، مادرها و پدرها باید تا آن‌جا که می‌توانند کودک‌شان را به خود نزدیک کنند، تغذیه با شیر مادر را ترویج دهند، و در کنار کودک‌شان بخوابند، و هم‌چنین نحوه‌ی خواندن نشانه‌های کودک در آستانه‌ی گریه را نیز بیاموزند تا بتوانند پیش از شروع گریه از آن پیشگیری کنند. وی توصیه می‌کند، هرگز نباید کودک را رها کنید تا به گریه بیفتد، زیرا این کار می‌تواند به کودک آسیب بزند؛ با این حال، متخصص اطفال آمریکایی دیگری به نام تی. بری برازلتون معتقد است، میزان خاصی از گریه برای کودک مسئله‌ای طبیعی است و به کودک آسیب وارد نمی‌کند.
انتقاد از روش فرزندپروری دلبسته پروری
برای هر روش فرزندپروری انتقاداتی وجود دارد، و دلبسته پروری نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این بخش، به برخی از انتقادات کلی از دلبسته پروری اشاره می‌کنیم:
۸. مبتنی بر ترس
برخی از متخصصان معتقدند، دلبسته پروری اضطراب و عدم امنیت مادر و پدر را نشان می‌دهد. بیشتر مادرها و پدرها در رابطه با پیوند با کودک‌شان مشکلی را احساس نمی‌کنند و قطعا به یادآوری عشق‌شان به کودک خود نیاز ندارند.
۹. ضد آموزش خواب
بحث‌های زیادی درباره‌ی ایده‌ی آموزش خواب وجود دارند؛ برخی از متخصصان معتقدند این کار به کودکان آسیب می‌رساند، ولی برخی دیگر آن را کاملا مفید و بی‌خطر می‌دانند. به گفته‌ی برخی از متخصصان، روش "گریه تا خواب" به بروز مشکلات عصبی در کودکان منجر می‌شود، در حالی که دیگران این ادعا را صحیح نمی‌دانند.
۱۰. ضد فمینیستی
دلبسته پروری تمام زنان را به مادرانی خانه‌دار تبدیل می‌کند که و پیروی از آن برای بسیاری از زنان جامعه‌ی امروز غیر ممکن است؛ هم‌چنین، همه‌ی زنان تمایل به ماندن در خانه ندارند. بسیاری از زنان می‌خواهند هم کار کنند و هم فرزند داشته باشند.
۱۱. ایجاد محدودیت در تغذیه
منتقدان به دلبسته پروری معتقدند، با این‌که شیر مادر قطعا برای کودک و هم‌چنین، خود مادر، مفید و سالم است، برخی از مادران نیز وجود دارند که نمی‌توانند به کودک‌شان شیر دهند، یا به هر دلیل تمایلی به این کار ندارند؛ این قبیل مادران نباید در این مورد خجالت‌زده و ناراحت باشند یا از این‌که نمی‌توانند به کودک‌شان شیر بدهند دچار حس ناخوشایندی شوند.
۱۲. عدم ضرورت نزدیکی دائمی به کودک
منتقدان به دلبسته پروری معتقدند، دلبستگی واقعی از نزدیکی دائمی و بر تن کردن نوزاد حاصل نمی‌شود، بلکه حاصل ارتباط مثبتی است که در پرورش کودک‌تان با وی برقرار می‌کنید. بنابراین، به گفته‌ی آن‌ها، تا زمانی که به اندازه‌ی کافی با کودک‌تان در ارتباط باشید، اگر کودک‌تان را به جای آغوشی، در کالسکه نیز قرار دهید، آسیبی به وی وارد نخواهد شد.
برخی معتقدند، دلبسته پروری کاملا غیر ضروری است، و برخی دیگر نیز معتقدند این کار نوعی بدرفتاری با کودک است. عده‌ای دیگر نیز معتقدند، با این‌که دلبسته پروری ممکن است مفید باشد، ولی به زودی غیر قابل تحمل خواهد شد و کودکان به مادران‌شان این فرصت را نخواهند داد به کمی به خودشان برسند و دائما از آن‌ها انتظار دارند مراقب‌شان باشند - یا بیش از اندازه به آن‌ها نزدیک باشند.
نسخه‌ی اصلاح شده‌ی روش فرزندپروری دلبسته پروری
اگر به نظرتان، دلبسته پروری همان روشی است که تمایل دارید امتحان‌اش کنید، ممکن است به خاطر انتقاداتی که علیه این روش فرزندپروری وجود دارند، یا میزان مسئولیتی که بر دوش مادر وارد می‌شود، از این تصمیم منصرف شوید. با وجود این، لازم است این مسئله را به خاطر بسپارید که مجبور نیستید تمام موارد دلبسته پروری را یک به یک اجرا کنید. تا زمانی که پیوند نزدیک و عاشقانه‌ای را با کودک‌تان حفظ کنید، در مسیر درستی در حرکت هستید. می‌توانید در کنار کودک بخوابید و از شیر خودتان وی را تغذیه کنید، ولی لزوما کودک را بر تن نکنید. یا این‌که می‌توانید کودک‌تان را بر تن کنید، ولی به وی را شیر خشک بدهید. فقط کافی است کارهایی را انجام دهید برای محکم‌تر شدن رابطه‌ی میان‌تان مفید باشد.
گذشته از این‌ها، لازم به ذکر است که هر کودکی - و هر مادری - ویژگی‌ها مخصوص به خودش را دارد، و بنابراین، هر آنچه برای یک کودک و والدین‌اش کارساز است، ممکن است برای دیگری مفید نباشد. ممکن است در تمام لحظات، کودک‌تان را بر تن کنید، و هم‌چنان، گریه‌های کودک‌تان آرام نگیرند. ممکن است کودک‌تان را با شیر خودتان تغذیه کنید، ولی خود کودک میزان توصیه شده‌ی ۸ الی ۱۲ بار در روز - طبق آنچه در دلبسته پروری گفته شده است - را نپذیرد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼