کیست تخمدان در زنان، چیست و چند نوع دارد؟

کیست تخمدان چیست؟ چند نوع کیست تخمدان وجود دارد؟ درمان کیست تخمدان به چه صورت است؟ آیا درمان خانگی برای کیست تخمدان وجود دارد؟ تخمدان ها که بخش مهمی از سیستم تولید مثل یک زن را تشکیل می دهند در قسمت تحتانی شکم و دو طرف رحم قرار دارند. در بدن هر خانم دو تخمدان وجود دارد که وظیفه شان تولید تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون است. گاهی اوقات و بنا به برخی دلایل، کیسه ای پر از مایعات در تخمدان ها به وجود می آید که به آن کیست تخمدان گفته می شود.

کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان در واقع تجمع مایع درون تخمدان است که با یک غشا یا پوسته نازک احاطه شده است. کیست تخمدان معمولا بی ضرر است اما اگر بزرگ شود باید از بدن خارج شود. دو نوع کیست تخمدان وجود دارد: کیست تخمدان عملکردی و پاتولوژیک در اغلب موارد کیست تخمدان هیج علامت و نشانه ای ندارد.
خیلی از خانم ها در طول زندگی شان حداقل یک بار کیست تخمدان را تجربه می کنند. این کیست ها اکثرا بدون درد هستند و علامت خاصی هم ایجاد نمی کنند. اندازه کیست تخمدان می تواند از یک نخود کوچک تر یا حتی بزرگتر از یک پرتقال باشد. بیشتر کیست های تخمدان کوچک و بی ضرر هستند و اغلب در سال هایی که هنوز توانایی تولید مثل در خانم ها وجود دارد بروز می کنند اما به هرحال به طور کلی می توان گفت که کیست تخمدان در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد.

انواع کیست تخمدان
دو نوع کیست تخمدان وجود دارد:
کیست تخمدان عملکردی
کیست تخمدان پاتولوژیک
کیست های عملکردی تخمدان
دو نوع کیست تخمدان عملکردی وجود دارد:
کیست فولیکولی: کیست های فولیکولی شایع ترین نوع کیست های تخمدان هستند. هر خانم دو تخمدان دارد. در حالت عادی، تخمک از تخمدان آزاد می شود و به محلی می رسد که اسپرم بتواند آن را بارور کند. این تخمک ها در فولیکول که حاوی مایعاتی برای محافظت از تخمک هستند رشد می کنند. وقتی تخمک رها شد، فولیکول متلاشی می شود و از بین می رود. اما گاهی اوقات این پروسه با مشکل روبرو می شود. یعنی بعد از آزاد سازی تخمک فولیکول از بین نمی رود و در نتیجه مایع درون آن منجر به ایجاد کیست فولیکولی تخمدان می شود.کیست های فولیکولی معمولا بعد از چند هفته و به طور طبیعی از بین می روند.
کیست لوتئال: این نوع کیست ها کمتر اتفاق می افتند. وقتی تخمک از تخمدان آزاد می شود بافت قبلی اش که کورپوس لوتئوم یا جسم زرد نام دارد را پشت سر می گذارد و از آن جدا می شود. کیست لوتئال وقتی ایجاد می شود که جسم زرد پر از خون می شود. این نوع کیست های تخمدانی معمولا بعد از چند ماه از بین می روند اما در برخی موارد هم ممکن است شکافته یا پاره شوند و درد و خونریزی ایجاد کنند.
کیست های پاتولوژیک تخمدان
کیست درموئید یا کیست تراتوم: کیست های درموئید معمولا خوش خیم هستند و از سلول های خود تخمک ساخته می شوند. این کیست ها باید با عمل جراحی برداشته شوند و معمولا در خانم های زیر ۳۰ سال بروز می کنند.
کیست سیست آدنوم: این کیست ها معمولا در خانم های بالای 40 سال و در اثر رشد غیر طبیعی سلول ها در خارج از تخمدان ها ایجاد می شوند. با اینکه کیست سیست آدنوم سرطانی نیست اما باید با جراحی از بدن خارج شود.
برخی از خانم ها به بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک دچار می شوند که در آن تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدان ها ایجاد می شود. این مساله تخمدان ها را حجیم و بزرگتر می کند و در صورت عدم درمان ممکن است منجر به ناباروری فرد شود.

علائم کیست تخمدان
در اغلب موارد کیست تخمدان علامت یا نشانه خاصی ایجاد نمی کند اما هر چه کیست بیشتر رشد می کند و بزرگتر می شود احتمال بروز علائم نیز افزایش پیدا می کند. علائم کیست تخمدان عبارتند از:
نفخ یا تورم شکم
اجابت مزاج دردناک
درد لگن قبل یا در طول سیکل قاعدگی
درد در قسمت پایینی کمر یا ران
حساسیت سینه ها
تهوع و استفراغ
قاعدگی نامنظم و دردناک
درد هنگام مقاربت
مشکلات روده مثل فشار روی روده ها یا نیاز مکرر به اجابت مزاج
مشکلات ادراری مثل تکرر ادرار یا عدم تخلیه کامل مثانه هنگام دفع ادرار

عوارض ابتلا به کیست تخمدان
کیست تخمدان در اغلب موارد مشکل خاصی ایجاد نمی کند اما گاهی اوقات ممکن است منجر به بروز عوارضی شود. این عوارض عبارتند از:
انقباض و پیچ خوردگی تخمدان: اگر کیست تخمدان خیلی بزرگ باشد می تواند باعث پیچ خوردگی تخمدان شود. در این حالت خونرسانی به کیست مسدود می شود و فرد درد شدیدی در قسمت تحتانی شکم احساس می کند.
ترکیدگی کیست: در صورت ترکیدن کیست، بیمار درد شدیدی در قسمت تحتانی شکم تجربه خواهد کرد. اگر کیست آلوده باشد این درد شدیدتر و بدتر خواهد بود. علاوه بر این ممکن است خونریزی هم همراه درد اتفاق بیفتد. این علائم ممکن است شبیه علائم آپاندیسیت یا دیورتیکولیت باشند.
سرطان: در موارد نادری کیست تخمدان ممکن است منجر به بروز سرطان تخمدان شود.

تشخیص کیست تخمدان
متداول ترین روش برای تشخیص کیست تخمدان سونوگرافی است. بیشتر کیست های تخمدان بدون علامت هستند بنابراین اغلب آنها تشخیص داده نمی شوند. با این حال برخی اوقات ممکن است طی معاینات غیر مرتبط لگن یا یک سونوگرافی غیر مرتبط کیست های بدون علامت نیز تشخیص داده شوند. هدف از تشخیص کیست تخمدان، بررسی اندازه، شکل و ترکیب کیست از لحاظ وجود مایعات یا مواد جامد در آن است. پزشک از آزمایشات تشخیصی زیر برای تشخیص کیست تخمدان استفاده می کند:
سونوگرافی
آزمایش خون
آزمایش بارداری
لاپاراسکوپی

درمان کیست تخمدان
اکثر کیست های تخمدان نیاز به درمان ندارند و خود به خود از بین می روند. اما اگر کیست بزرگ باشد و مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند به معاینه پزشکی نیاز است. برای کاهش درد احتمالا پزشک داروهای ضد درد تجویز می کند. علاوه بر این در برخی موارد هم قرص های ضد بارداری تجویز می شوند. هورمون های موجود در این قرص ها باعث از بین رفتن کیست نمی شوند اما می توانند جلوی تشکیل کیست های جدید را بگیرند.
برخی کیست ها نیاز به جراحی دارند؛ مخصوصا کیست هایی که تعدادشان زیاد است و یا کیست هایی که از بین نمی روند و علائم و مشکلاتی برای فرد ایجاد کرده اند. اگر بیمار نزدیک به سن یائسگی باشد و دچار کیست تخمدان شود احتمالا برای خارج کردن آن به جراحی نیاز است چون ممکن است این کیست ها سرطانی باشند. اینکه جراح فقط کیست را برمی دارد یا تخمدان را هم با آن خارج می کند بستگی به نوع کیست دارد.
در موارد زیر برای درمان کیست تخمدان از جراحی استفاده می شود:
کیست با بروز علائم همراه باشد
کیست بزرگ یا در حال رشد باشد
کیست از نوع رایج و معمولی مثل کیست های عملکردی نباشد
در طول ۲ تا ۳ دوره سیکل قاعدگی کیست از بین نرود و همچنان باقی بماند
دو نوع روش جراحی برای خارج کردن کیست وجود دارد:
لاپاراسکوپی: این روش برای کیست های کوچکتر انجام می شود و طی آن پزشک یک برش کوچک بالا یا زیر ناف بیمار ایجاد می کند. بعد با استفاده از یک ابراز کوچک دوربین دار داخل تخمدان را مشاهده و با وسیله دیگری آن را خارج می کند. معمولا بعد از انجام این عمل بیمار می تواند به خانه برود و نیازی به بستری شدن ندارد.
لاپاراتومی: این جراحی برای خارج کردن کیست های بزرگتر که ممکن است سرطانی باشند استفاده می شود و طی عمل برش بزرگتری روی ناحیه شکم بیمار ایجاد می شود.

چه کسانی به کیست تخمدان مبتلا می شوند؟
هر خانمی در هر سنی ممکن است به کیست تخمدان مبتلا شود. اکثر کیست های تخمدان از نوع عملکردی هستند و به دلیل نوسانات هورمونی ناشی از سیکل قاعدگی ایجاد می شوند. بیشتر کیست های تخمدان خوش خیم و غیر سرطانی هستند و در عرض چند هفته خود بخود و بدون هیچ درمانی از بین می روند. معمولا با شروع سن تولید مثل، احتمال ابتلا به کیست تخمدان هم افزایش پیدا می کند.

کیست های تخمدان چه شکلی هستند؟
در تصاویر سونوگرافی، کیست های تخمدان شبیه حباب دیده می شوند. معمولا داخل این کیست ها پر از مایعات است و اطرافشان با یک پوسته یا غشای نازک پوشانده شده.

کیست های تخمدان چه اندازه ای هستند؟
اندازه کیست تخمدان متغیر است و ممکن است کمتر از ۲.۵ سانتیمتر تا ۱۰ سانتیمتر باشند. به ندرت اتفاق می افتد که کیست های تخمدان توده های بسیار بزرگی به قطر ۳۰ سانتیمتر هم تشکیل می دهند.

موارد اورژانسی کیست تخمدان
اگر کیست تخمدان داشتید و دچار هر یک از علائم زیر شدید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس تماس بگیرید:
درد همراه با تب و تهوع
درد ناگهانی و شدید شکم
ضعف، سرگیجه یا غش
تنفس سریع و پی در پی
این علائم نشان دهنده پارگی کیست هستند. پارگی کیست می تواند درد و خونریزی شدیدی ایجاد کند.

آیا کیست تخمدان نیاز به جراحی دارد؟
در برخی موارد بله. برآوردها نشان می دهند که حدود ۵ تا ۱۰ درصد خانم ها برای برداشتن کیست نیاز به جراحی دارند. فقط حدود ۱۳ تا ۲۱ درصد از این کیست ها سرطانی و بدخیم هستند. در موارد زیر جراحی کیست تخمدان نیاز است:
کیست بزرگتر شود
طی چند دوره قاعدگی از بین نرود
در سونوگرافی غیر معمولی به نظر برسد
دردناک باشد
اگر پزشک تشخیص بدهد که کیست به جراحی نیازی ندارد احتمالا برایتان دارو تجویز می کند.

درمان مراقبتی کیست تخمدان
گاهی اوقات پزشک تشخیص می دهد که بهتر است کیست را زیر نظر داشته باشد تا تغییرات احتمالی را بررسی کند. این مورد به خصوص در شرایطی که کیست کوچک است (۲ تا ۵ سانتیمتر) و بیمار هنوز یائسگی را پشت سر نگذاشته است اتفاق می افتد. در این حالت پزشک یک یا چند ماه بعد از مراجعه اولیه بیمار، دوباره از طریق سونوگرافی کیست را مشاهده می کند تا ببیند آیا از بین رفته است یا نه.

درمان کیست تخمدان با قرص های ضد بارداری
برای کاهش خطر ابتلا به کیست های جدید در سیکل های قاعدگی بعدی، پزشک برای بیمار قرص های ضد بارداری تجویز می کند. این قرص ها می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را هم کاهش بدهند.

آیا می توان از بروز کیست تخمدان جلوگیری کرد؟
مصرف برخی داروهای هورمونی مثل قرص های ضد بارداری تخمک گذاری را متوقف می کند و در نتیجه مانع از تشکیل کیست تخمدان می شود. با این حال ممکن است خانم هایی که قرص های خوراکی ضد بارداری مصرف می کنند باز هم به کیست تخمدان دچار شوند. اگر چه تحقیقاتی مبنی بر اینکه قرص های ضد بارداری باعث کاهش کیست های تخمدان می شوند صورت نگرفته، اما همچنان پزشکان از این قرص ها برای جلوگیری از تشکیل کیست های جدید استفاده می کنند.

در صورت بروز کیست تخمدان چه اتفاقی می افتد؟
از آنجایی که اکثر کیست های تخمدان خود به خود از بین می روند، جای نگرانی نیست. اگر شکم درد خفیف داشتید معمولا بعد از چند هفته بهبود پیدا می کنید اما اگر دچار درد شکمی شدید که راه رفتن را برایتان سخت می کرد شدید و یا تهوع و استفراغ داشتید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. احتمالا پزشک از شما می خواهد تا زمانی که کیست کوچک نشده یا از بین نرفته است از انجام ورزش های سنگین خودداری کنید چون فعالیت های بدنی شدید باعث پیچ خوردگی تخمدان می شود که خود همین مساله عوارض بسیاری را به همراه دارد.

چه زمانی باید به پزشک در رابطه با کیست تخمدان مراجعه کرد؟
فقط پزشک است که می تواند تشخیص بدهد آیا شما مبتلا به کیست تخمدان شده اید یا نه. اگر فکر می کنید به این عارضه دچار شده اید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک برای اطمینان از این مساله در مورد سوابق پزشکی تان از شما سوالاتی می پرسد و برایتان آزمایش خون یا سونوگرافی تجویز می کند. در موارد نادری ممکن است کیست تخمدان به یک مورد اورژانسی تبدیل شود. اگر کیست پاره شود، درد و خونریزی غیر قابل تحمل و شدیدی به همراه خواهد داشت. علاوه بر این پارگی کیست می تواند علائمی مثل سرگیجه، حالت تهوع یا استفراغ و درد لگن را به همراه داشته باشد. در صورت بروز این اتفاق بیمار باید بلافاصله به بیمارستان رسانده شود.

درمان های خانگی موثر برای کیست تخمدان
معمولا پزشکان بعد از تشخیص کیست تخمدان از روش درمان مراقبتی استفاده می کنند مگر اینکه کیست خیلی بزرگ باشد. درمان مراقبتی به این معناست که پزشک منتظر می ماند تا ببیند کیست با گذشت زمان و بدون درمان از بین می رود یا نه. ممکن است این انتظار چند ماه طول بکشد و در این مدت پزشک چندین سونوگرافی انجام می دهد و مراحل تغییر کیست را کنترل می کند. درمان های خانگی نمی توانند کیست تخمدان را از بین ببرند اما به کاهش علائم و مدیریت درد کمک می کنند. خیلی از خانم هایی که به کیست تخمدان مبتلا می شوند درد زیادی را تجربه می کنند؛ بنابراین درمان های خانگی کیست تخمدان بیشتر روی کاهش درد متمرکز هستند. برخی از موثرترین درمان های خانگی کیست تخمدان عبارتند از:
داروهای بدون نسخه
از داروهای پیشخوان یا بدون نسخه می توانید برای کاهش دردتان استفاده کنید. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن می توانند درد ناشی از کیست تخمدان و همینطور گرفتگی عضلات دوره ای را کاهش بدهند. اگر بعد از مصرف این داروها باز هم درد داشتید و هیچ تغییری در وضعیتتان به وجود نیامد حتما باید به پزشک مراجعه کنید چون درد شدید ممکن است ناشی از یک عارضه جدی و مهم باشد. داروهای حاوی کدئین مثل استامینوفن کدئین نیز می تواند به کاهش درد کیست تخمدان کمک کند.
ماساژ
درد ناشی از کیست تخمدان به خصوص در دوره قاعدگی روی عضلات هم اثر می گذارد. ماساژ دادن قسمت های پایین کمر، ران، باسن و شکم می تواند به شل شدن عضلات و کاهش تنش و درد کمک کند.
ورزش و کشش
ورزش کردن و انجام تمرینات کششی هم می تواند درد کیست تخمدان را کم کند و تنش و فشار را از روی عضلات بردارد. برای برخی خانم ها ورزش های آرام و ملایم مثل یوگا و نرمش های کششی موثر است و بعضی دیگر هم با انجام ورزش های شدیدتر مثل دویدن احساس بهتری پیدا می کنند. علاوه بر این ورزش کردن باعث تعادل وزن در زنان مبتلا به کیست تخمدان می شود. حتی اگر وزن هم کم نکنید باز هم ورزش کردن با تقویت ماهیچه ها و عضلات بدنتان به کاهش و رفع درد ناشی از کیست تخمدان کمک می کند. از طرف دیگر، ورزش کردن مانع از ایجاد کیست های جدید می شود و برای مقابله با مقاومت بدن در برابر انسولین مفید است.
گرما
گرما جریان خون را در بدن افزایش می دهد و به کاهش درد کمک می کند. برای این کار می توانید از پدهای گرم یا یک بطری آب گرم که دور آن حوله پیچیده شده استفاده کنید و حدود ۲۰ دقیقه آن را روی محل درد بگذارید. حواستان باشد که از دمای زیاد و خیلی داغ استفاده نکنید تا پوستتان نسوزد. از این روش چند بار در روز و تا زمانی که علائم درد بهبود پیدا کنند می توانید استفاده کنید.
تکنیک های آرام سازی و ریلکسیشن
استرس و اضطراب درد را بیشتر می کند؛ بنابراین با استفاده از تکنیک های آرام سازی بدن مثل مدیتیشن ، یوگا و تنفس عمیق می توان با کاهش استرس و اضطراب، درد را هم برطرف کرد. علاوه بر این، تکنیک های ریلکسیشن به فرد کمک می کنند تا بتواند در طولانی مدت درد را مدیریت کند و در بهبود سلامت عمومی بدن نیز موثرند.
دستگاه TENS
تحریک ورا پوستی و الکترونیکی اعصاب که به آن TENS گفته می شود از طریق یک سیگنال الکتریکی ایمن و کوچک انجام می شود. این سیگنال می تواند نحوه واکنش اعصاب به درد را تغییر بدهد و به این ترتیب درد ناشی از کیست تخمدان را در طول سیکل قاعدگی از بین ببرد. این دستگاه را بدون نسخه پزشک هم می توانید خریداری کنید.
کاهش وزن
کاهش وزن در خانم هایی که دچار اضافه وزن هستند به تنظیم بیشتر و بهتر هورمون ها کمک می کند و مانع از ایجاد کیست های بیشتر می شود. علاوه بر این کاهش وزن علائم خستگی و درد را هم کمتر می کند. اگر به کیست تخمدان مبتلا هستید احتمالا کاهش وزن برایتان سخت تر می شود اما ناامید نشوید و صبر و حوصله به خرج بدهید.
تغییر در برنامه غذایی
رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین به کاهش علائم کیست تخمدان کمک می کند. بسیاری از خانم های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، مقاومت به انسولین دارند و این مساله می تواند منجر به ابتلا به دیابت شود. از طرف دیگر مقاومت به انسولین افزایش وزن و ناباروری را نیز به همراه می آورد. طیف گسترده ای از تغییرات در رژیم غذایی می تواند به کاهش علائم کیست تخمدان کمک کند. شما می توانید رژیم های غذایی مختلف و سالم را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برایتان موثرتر است. معمولا بدن خانم های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک به انسولین مقاومت نشان می دهد؛ بنابراین کاهش مصرف قند و غذاهای پر کربوهیدرات مثل نان و ماکارونی می تواند در درمان درد آنها موثر باشد.

سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
PCOS یا سندرو تخمدان پلی کیستیک نوعی مشکل هورمونیست که در طول سال های فرزند آوری یعنی بین ۱۵ تا ۴۴ سالگی در خانم ها بروز می کند. حدود ۲.۲ تا ۲۶.۷ درصد از خانم ها به این عارضه مبتلا می شوند. در بسیاری از موارد خود فرد متوجه نمی شود که به این سندروم مبتلا شده. در یکی از مطالعات مشخص شد که ۷۰ درصد از افراد مورد بررسی به سندروم تخمدان پلی کیستیک تشخیص داده نشده مبتلا بودند.

علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک
معمولا علائم و نشانه های PCOS در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ ظاهر می شوند. این علائم عبارتند از:
سیکل نامنظم قاعدگی: وقتی تخمک گذاری اتفاق نیفتد دیواره های داخلی رحم فرو می ریزند و قاعدگی اتفاق می افتد. برخی از زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک کمتر از 8 دوره قاعدگی در سال دارند.
خونریزی شدید: در این حالت به خاطر اینکه پوشش داخلی رحم برای مدت طولانی تری رشد می کند، معمولا قاعدگی هایی که اتفاق می افتند سنگین تر از معمولند و خونریزی بیشتری دارند.
رشد موهای زائد: بیشتر از 70 درصد از خانم های مبتلا به PCOS به عارضه رشد موهای زائد دچار می شوند. این موها معمولا در صورت و نواحی مختلف بدن مثل شکم، کمر و قفسه سینه رشد می کنند. به رشد بیش از حد و زائد مو هیرسوتیسم (hirsutism) گفته می شود.
آکنه: ترشح بیش از حد هورمون های مردانه باعث چرب شدن پوست و در نتیجه ایجاد آکنه و جوش می شود.
افزایش وزن: حدود 80 درصد از زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک اضافه وزن دارند یا چق هستند.
طاسی مردانه: در این حالت موهای سر کم کم نازک می شوند و می ریزند.
تیرگی پوست: این بیماری ممکن است باعث ایجاد لکه های تیره روی چین های گردن، کشاله ران و زیر سینه ها شود.
سردرد: تغییرات هورمونی بدن می تواند باعث بروز سردرد در برخی خانم ها شوند.
علاوه بر موارد گفته شده، PCOS خطر ابتلا به برخی بیماری ها از جمله دیابت نوع 2 و بالا رفتن کلسترول خون را افزایش می دهد.

چه عواملی باعث ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک می شوند؟
علت دقیق بروز PCOS هنوز مشخص نیست اما در بسیاری از خانم ها اتفاق می افتد. به نظر می رسد این عارضه بر اثر بر هم خوردن تعادل هورمون های مختلف بدن مثل افزایش سطح انسولین خون ایجاد می شود. انسولین هورمونیست که میزان قند خون بدن را کنترل می کند. بدن زنان مبتلا به PCOS در برابر انسولین مقاومت نشان می دهد و به این ترتیب انسولین بیشتری هم در بدنشان ترشح می شود. این اتفاق باعث افزایش تولید و فعالیت هورمون هایی مثل تستوسترون می شود. اضافه وزن و چاقی نیز می تواند میزان ترشح انسولین در بدن را بالا ببرد و خطر ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک را افزایش بدهد.

سندروم تخمدان پلی کیستیک چه تاثیری روی بدن می گذارد؟
افزایش بیش از حد آندروژن در بدن می تواند روی جنبه های سلامتی فرد تاثیر منفی بگذارد و مشکلاتی برای باروری او به وجود بیاورد. در ادامه به برخی از این مشکلات اشاره می کنیم:
ناباروری: برای باردار شدن باید تخمگ گذاری انجام شود. اگر تخمک گذاری به طور منظم انجام نشود تخمک ها توانایی بارور شدن پیدا نمی کنند. PCOS یکی از دلایل اصلی ناباروری زنان به شمار می رود.
سندروم متابولیک: ۸۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS دچار اضافه وزن یا چاقی هستند. هم چاقی و هم سندروم تخمدان پلی کیستیک خطر ابتلا به قند خون بالا، فشار خون بالا، HDL یا چربی خوب پایین و LDL یا چربی بد بالا را افزایش می دهند. به همه این عوامل سندروم متابولیک گفته می شود که می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی ، دیابت و سکته مغزی را بالا ببرد.
آپنه خواب: این حالت وقفه تنفسی مکرر در طول خواب را ایجاد می کند و مانع از خوابیدن راحت و طبیعی فرد می شود. آپنه خواب در خانم هایی که اضافه وزن دارند بیشتر دیده می شود؛ به خصوص اگر به PCOS مبتلا باشند. در واقع خطر ابتلا به آپنه خواب در زنانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند 5 تا 10 درصد بیشتر از دیگران است.
سرطان اندومتر: در جریان تخمگ گذاری، دیواره رحم فرو می ریزد. اگر تخمک گذاری هر ماه انجام نشود دیواره رحم ضخیم می شود و خطر ابتلا به سرطان اندومتر افزایش پیدا می کند.
افسردگی: هم تغییرات هورمونی و هم علائمی مثل رشد موهای زائد می تواند روی احساسات شما تاثیر منفی بگذارد. بسیاری از افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک در نهایت به افسردگی و اضطراب مبتلا می شوند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک چطور تشخیص داده می شود؟
به طور معمول می توان گفت خانم هایی که حداقل دو مورد از این سه علامت را دارند به PCOS مبتلا هستند:
سطح بالای آندروژن
سیکل های نامنظم قاعدگی
کیست تخمدان
پزشک برای اطمینان از وجود PCOS سوالاتی درباره وجود آکنه یا رشد موهای زائد از بیمار می پرسد.

درمان های پزشکی سندروم تخمدان پلی کیستیک
داروهای جلوگیری از بارداری
مصرف روزانه هورمون های استروژن و پروژسترون، تعادل طبیعی هورمون ها را برمی گرداند، تخمگ گذاری را تنظیم می کند، علائمی مثل رشد موهای زائد را کاهش می دهد و خطر ابتلا به سرطان اندومتر را کم می کند. این هورمون ها به شکل قرص، پچ و یا حلقه واژینال در دسترس هستند.
متفورمین Metformin (گلوکوفاژ، فورتامت)
متفورمین داروییست که برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود و می تواند جلوی افزایش ترشح انسولین ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک را بگیرد. تحقیقات و بررسی های انجام شده نشان می دهند که مصرف متفورمین در کنار تغییر رژیم غذایی و ورزش باعث وزن، کاهش قند خون و طبیعی شدن سیکل قاعدگی می شود.
کلومیفن Clomiphene
کلومیفن داروییست که می تواند شانس بارداری را در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک افزایش بدهد. با این حال ممکن است احتمال دوقلو زایی نیز در این زنان بیشتر شود.

داروهای برطرف کننده موهای زائد
برای از بین بردن موهای زائد داروهای مختلفی وجود دارد. یکی از این داروها کرم آمبولوریتین (وانیک) است که بدون نسخه هم می توانید آن را تهیه کنید. علاوه بر این لیزر موهای زائد و الکترولیز نیز می تواند در رفع موهای زائد موثر باشد.

جراحی تخمدان پلی کیستیک
در صورتی که درمان های دارویی پاسخگو نبودند، جراحی بهترین گزینه برای درمان تخمدان پلی کیستیک است. حفاری تخمدان یکی از روش های جراحی مورد استفاده برای این بیماری است که طی آن به وسیله لیزر یا سوزن سوراخ های ریزی روی تخمدان ایجاد می شود تا روند تخمک گذاری به حالت طبیعی باز گردد.

چه زمانی باید به پزشک برای تخمدان پلی کیستیک مراجعه کرد؟
در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر سیکل قاعدگی تان به تعویق افتاده و باردار نیستید
اگر علائم PCOS را تجربه کرده اید
اگر بیشتر از 12 ماه تلاش هایتان برای باردار شدن با شکست مواجه شده
اگر علائم دیابت مثل تشنگی یا گرسنگی شدید، تاری دید یا کاهش وزن ناخواسته دارید