مشکل ذهنی کودک، اختلال توالی چیست؟

تصور کنید به کودک ده ساله شما با اختلال در عملکردهای اجرایی، آموزش داده شده تا میز را بچیند، ولی هرشب در مورد اینکه چه چیزی را به ترتیب و یا کجا قرار دهد گیج می شود.
حین حل مسائل ریاضی نمی تواند دستورالعملها رادر هر مرحله به ترتیب دنبال کند و به پاسخ صحیح برسد.
هنگامی که می خواهد روز خود را در مدرسه برای شما توصیف کند، داستانهایش پراکنده و بدون ترتیب است.

مشکل از کجاست؟
همانگونه که برخی کودکان در یادگیری و توجه و تمرکز دچار مشکلاتی هستند، کودک شما در توالی دارای نقایصی است.
"توالی" توانایی سازماندهی زبان، افکار، اطلاعات و اعمال طی یک دستورالعمل مشخص برای انجام فعالیتهاست. بدون این مهارت انجام صحیح فعالیتها دشوار می شود. این مساله می تواند دلیل عدم توانایی کودک در دنبال کردن دستورات باشد.

توالی و مشکلات زبان
زبان از اولین چیزی است که کودک یاد می گیرد ترتیب را در آن رعایت کند. او می داند که وقتی صداها و کلمات را طبق یک ترتیب مشخص ادا می کند نتیجه دلخواه را می گیرد.
بعنوان مثال "من شیر میخوام" برای آنها یک نوشیدنی به دنبال دارد. از سویی دیگر "میخوام شیر من" به همان اندازه موثر نیست. با گذر زمان، یادگیری دستور العمل زبان بیانی مغز را پرورش می دهد تا بتواند دستوالعمل را در زمینه ها و اعمال دیگر هم رعایت کند.
اکثر بچه هایی که در ترتیب و توالی دچار مشکل هستند، پیش از آن اختلالات گفتاری را نشان می دهند. آنها ممکن است کند صحبت کنند. آنها همچنین ممکن است از لحاظ دستوری لغات را در جای نامناسب بکار برند. و از همه واضح تر ممکن است حین صحبت پراکنده گویی و افکار درهم داشته باشند. مثلا "مامان مغازه دیروز رفتیم و خریدیم توپ"
مشکل در توالی زبان به نوبه خود می تواند مشکلات دیگری ایجاد کند. بدون این مهارت اولیه، کودک زمان زیادی نیاز دارد تا خودش حس کند اشیا با چه ترتیب و توالی باید وجود داشته باشد. مثلا در مثال چیدن میز او نمیتواند بفهمد که اول سفره را پهن کند، سپس قاشقو چنگال را روی آن قرار دهد.

توالی و مشکلات حافظه فعال (حافظه کاری)
مشکلات زبانی به تنهایی علت نقص در توالی فعالیتها نیستند. مشکلات حافظه فعال هم میتواند باعث شود تا کودک ترتیب و توالی مراحل انجام فعالیت را فراموش کند.
حافظه کاری یک عملکرد اجرایی است. این امکان را به ما می دهد تا در حالی که در وسط یک فعالیت هستیم ، اطلاعات جدید را حفظ کنیم. به عنوان مثال ، حافظه کاری به بچه ها کمک می کند تا ترتیب و تعداد مراحل یک مساله ریاضی را به خاطر بسپارند. یا لیستی از کارهایی که از آنها خواسته شده است انجام دهند.
بسیاری از بچه ها با مشکلات یادگیری و توجه ، در حافظه کاری مشکل دارند. اما این مساله به تنهایی می تواند توالی را دشوار کند. اما بیشتر بچه ها با مشکل ترتیب و توالی هم در حافظه کاری و هم در زبان مشکل دارند.
این درخواست را در تایم شام در نظر بگیرید: "لطفاً شیر و قاشق غذاخوری را که در کشو است ، بردار و آنها را به سفره ببر." بدون داشتن یک حس طبیعی توالی ، کودک ممکن است اول قاشق را بیاورد و سپس به دنبال شیر برود. یا ممکن است گیج شود زیرا نمی داند از کجا شروع کند.
به این مشکل، ضعف حافظه فعال را هم اضافه کنید، آنگاه کودک ممکن است شیر را بکلی فراموش کند و چنین بنظر برسد که از دستور والدین پیروی نمی کند و والدین ناامید می شوند.

سایر علل اختلال در توالی
همه کودکانی که در پیروی از دستورات یا تکمیل فعالیتها دچار مشکل هستند، علت مشکلشان اختلال در توالی نیست. مشکلات توجه و تمرکز، توجه کردن به آنچه که به کودک دستور داده شده را برایش سخت می کند. در نتیجه ، آنها ممکن است ندانند چه کاری باید انجام دهند یا فقط ممکن است برخی از آنچه که شما خواسته اید را انجام دهند. آنها همچنین ممکن است در حین انجام کار خود حواسشان پرت شود.
بچه های دیگر ممکن است در واقع دارای مشکلات زبان درکی باشند. بچه های دارای این مشکلات ممکن است در درک آنچه دیگران می گویند مشکل داشته باشند. آنها ممکن است معنای کلمات اساسی زمینه ای مانند "روشن" ، "زیر" و "اطراف" را متوجه نشوند.

چگونه می توانید به آنها کمک کنید؟
در قدم اول باید یک ارزیابی کامل در مدرسه یا توسط یک متخصص مثل متخصص اعصاب و روان یا آسیب شناس گفتار و زبان صورت بگیرد. به این ترتیب خواهید فهمید که آیا مشکلات فرزند شما به دلیل مشکلات توالی یا موارد دیگر است. اگر این یک مشکل توالی است ، می فهمید چه چیزی در پس آن است. این ممکن است شامل مشکل در زبان ، حافظه کاری یا توجه باشد.
اگر فرزند شما واجد شرایط است ، برای تهیه یک برنامه آموزش فردی (IEP) با مدرسه فرزند خود همکاری کنید. ممکن است کودک شما نیاز به کار با گفتاردرمانگر و آسیب شناس زبان داشته باشد.
همچنین کودکتان ممکن است به یکسری تطابق در مدرسه داشته باشد، مثلا نوشتن دستورالعملها، یا اختصاص زمان بیشتر برای امتحانهایش.
اگر فرزند شما واجد شرایط دریافت خدمات آموزش ویژه نیست ، روش های دیگری برای کمک به او در مدرسه وجود دارد.
کارهای زیادی در خانه نیز وجود دارد. در اوایل ، فرزند خود را به مشارکت در فعالیت هایی که شامل توالی است تشویق کنید. این فعالیتها شامل دستور العمل باشد مثل شستن لباسها یا باغبانی در باغچه.
راجع به هر کاری که انجام می دهید صحبت کنید. سپس ، از فرزندتان بخواهید به ترتیب آنچه را که اول، دوم ، سوم و … انجام داده است توضیح دهد. با هم کتاب بخوانید یا تلویزیون تماشا کنید و سپس او را ترغیب کنید که داستان را برای شما بازگو کند.
اگر او نمی تواند آغاز، میانه و پایان داستان را مرتب کند، در این امر به او کمک کنید.
بچه های بزرگتر می توانند از برنامه های گرافیکی بهره مند شوند. این ابزارها می توانند به آنها در تمرین گفتن و نوشتن داستانهایی که دارای همه عناصر اصلی در نظم مناسب هستند کمک کند. (می توانید این نرم افزارها را بصورت آنلاین پیدا کنید.)
همچنین ممکن است بخواهید در مورد داروهای مربوط به ADHD با پزشک کودک خود صحبت کنید. بچه های دارای مسائل مربوط به عملکرد اجرایی ، اغلب از استفاده از آن سود می برند. ممکن است داروها مشکلات توالی را به طور کامل بهبود ندهند. اما اغلب می تواند به توجه و مشکلات حافظه کاری کمک کند.
هرچه بیشتر دلیل مشکلات توالی فرزندتان را درک کنید ، بهتر می توانید به او کمک کنید. درباره مسائل مربوط به زبان و چگونگی گره خوردن حافظه کاری با توجه بیشتر بدانید. و با معلمش در یافتن راهکارهایی که ممکن است به فرزند شما در کلاس و تکالیف خانگی کمک کند ، همکاری کنید.