چرا کودک من شاد نیست؟

همه ما می دانیم شاد بودن کودک یک نیاز اصلی و مهم است که می بایست جزو اولویت های والدین و بزرگسالان قرار بگیرد اما چرا با وجود فراهم کردن امکانات بسیار برخی از کودکان شاد نیستند؟
چرا با وجود فراهم کردن امکانات بسیار برخی از کودکان شاد نیستند؟
یا چه عواملی برای شاد کردن یک کودک می بایست در نظر گرفته شود؟ آیا ایجاد شادی مستلزم فراهم کردن عامل درونی است یا عوامل بیرونی هم دخیل هستند؛ که در زیر به تفصیل به آنها می پردازیم.
وقتی ما می خواهیم بدانیم که فرزندانمان شاد هستند ابتدا می بایست با تعریف شادی و نشانه های آن آشنا باشیم و سپس دلایل را مطرح کنیم.

شادی چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
شادی، آن تجربه‌ای از خوشی، خرسندی و احساس خوب در مورد خود و زندگی است که موجب ایجاد حال خوب و احساس رضایتمندی می شود . زمانی‌که ذهن آرام است، شادی از درون برمی‌خیزد و نتیجه شادی آرامش، لذت و احساس آزادی است. همچنین شادی استرس را کاهش می دهد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

عوامل ایجاد شادی درونی است یا بیرونی؟
عوامل ایجاد شادی هم درونی است و هم بیرونی. اما بهترین عواملی که می توانند نشانه شاد بودن فرد باشند درونی هستند.
عوامل بیرونی مثل عوامل اقتصادی و تفریحی می تواند موقعیت هایی نظیر ورزش، مسافرت، محیط های بازی و سرگرمی برای کودک فراهم کند که موجب شادی او گردد. اما عوامل درونی مثل داشتن عزت نفس، هوش هیجانی می تواند موقعیت هایی را برای کودک فراهم کند که با همسالان و بزرگسالان ارتباط خوبی برقرار کند، بر چالشهای زندگی فایق بیاید و خود با امکانات موجود موقعیت های فرح بخش را برای خویش فراهم کند.

چگونه به وضعیت روحی فرزندمان پی ببریم؟
نشانه های شادی و غم در چهره کودک دیده می شود. اما شما والد عزیز تلاش کنید نشانه هایی را که در زیر توضیح داده می شود را در مورد فرزندتان درک کنید.
نشانه های شاد بودن
۱. کودک شاد، کنجکاو است، می خندد و بازی می کند.
۲. دوست دارد با دیگران ارتباط بگیرد.
۳. لازم نیست برای شادی او را تحریک و تهییج کرد.
۴. به تجربه کردن علاقه ی وافر دارد.
۵. از زندگی لذت می برد.
نشانه های شاد نبودن
۱. کودک ساکت و خجول است و با کسی صحبت نمی کند. البته این در زمانی است که قبلا کودک پرتحرک بوده و به راحتی معاشرت می کرده است و این موضوع در مورد کودکان درون گرا صدق نمی کند.
۲. ترس دائمی دارد.
۳. اضطراب و خشم دارد.
۴. بداخلاقی می کند.
۵. به والدین می چسبد و آنها را رها نمی کند.
برای اینکه نشانه ها را در فرزند خود بیابید در ابتدا می بایست از مزاج او آگاه باشید و هرکدام از این نشانه ها را در دنیای کودک خود بررسی کنید.

دلایلی که یک کودک نمی تواند شاد باشد
۱. ارتباط
برخی از کودکان ارتباطشان با دنیای کودکانه مخدوش است به همین دلیل نمی توانند شادی را تجربه کنند.
امروزه به دلیل اینکه بسیاری از پدر و مادرها وقت کافی جهت همراهی فرزندان خود ندارند و آنها را یا به مهد کودک یا به پدر بزرگ مادربزرگ می سپارند؛ آنها هم به دلیل بی حوصلگی و کمی انرژی، بیشتر اوقات فرزندان را ترغیب به سکوت یا انجام بازی های بدون تحرک و سروصدا می کنند که اینها می تواند شادی یک کودک را مخدوش کند .
همچنین بسیاری از مواقع بزرگسالان سخت گیر، مجال حضور فرزندان خود را در دنیای کودکی فراهم نمی کنند و مستوجب منزوی شدن فرزندان خود می شوند. آنها با گذاشتن برنامه های آموزش تربیتی سخت گیرانه هیچ فرصتی را به فرزند خود جهت کودکی کردن نمی دهند.
بسیاری از والدین، گاه در شرایط دشواری قرار می گیرند. شرایطی که در آن نه فقط باید در مقابل کودک با جدیت روی حرف خود بایستند بلکه بدون توسل به زور یا خشونت، محیطی را فراهم کنند که کودک به آن چه از او خواسته شده است عمل کند. واقعیت این است که این مواجهه طی فرآیند رشد و تربیت کودک بارها و بارها برای والدین رخ می دهد و آن چه امر تربیت را به چنین امر خطیر و دشواری تبدیل کرده، همین ظرافت های تربیتی یعنی سختگیری در عین انعطاف پذیری و مهربانی در عین جدی بودن است.
۲. سوء استفاده جسمی یا جنسی
کودکانی که قربانی سوء استفاده جسمی یا جنسی شده اند خود را لایق شاد بودن نمی دانند. در این صورت حتما نیاز هست تا ارتباط کودک را با یک متخصص روانشناسی برقرار کنیم تا با انجام همدلی و کار بر روی عزت نفس کودک آسیب دیده ، موقعیت را برای شاد بودن او فراهم کند.
برخورد والدین با آزار جنسی کودکان چگونه باید باشد؟به دلیل اینکه انجام هرعمل جنسی بر روی کودک به نوعی آزار محسوب شده و در حیطه رشدی او قرار ندارد، لذا بر روی هر دو جنس که در سنین کودکی باشند، آسیب رسان خواهد بود.
۳. تبعیض
تبعیض قایل شدن بین کودکان، آنها را غمگین می کند و رقابت ناسالم جهت به دست آوردن تایید والدین و دیگر بزرگسالان، ایجاد می کند.
۴. نازپزوری
والدینی که از هر جهت نیازهای فرزند خود را تامین کرده اند یا جلوی هر گونه ناکامی را گرفته باشند در دوران نوجوانی و بزرگسالی فرزندشان ، با کسی مواجه می شوند که خسته، عیب جو و غمگین است و هیچ چیز شادش نمی کند.

توصیه هایی به والدین جهت شاد کردن فرزندان
۱. بازی کردن
موقعیت شوخی و بازی را فراهم کنید.
بازی ساختار نیافته می تواند به کودک امکان دخالت در جزئیات بازی را بدهد. همچنین به او قدرت کشف، ابتکار ، سازندگی و رویاپردازی چیزهایی که دوست دارد را می دهد.
با فرزندتان بازی کنید و برای او وقت بگذارید اگر فرزندتان به شما دلبسته باشد ،تضمینی فراهم می شود که در آینده شاد بودن را تجربه کند
۲. یاد دادن مهارت
به کودک خود جهت پرورش توانایی ها و استعدادهایش یاری رسانید. کودکی که حتی یک مهارت را به خوبی آموخته باشد ، می تواند شادی را در ژرفای درون تجربه کند. تحقیقات نشان داده است احساس کنترل بر زندگی از طریق دست یابی به یک مهارت، عامل مهمی در حس شادی در دوره بزرگسالی است.
تحقیقات نشان داده است احساس کنترل بر زندگی از طریق دست یابی به یک مهارت، عامل مهمی در حس شادی در دوره بزرگسالی است.
یکی از مهارت های مهم در کسب شادی، مهارت دوست یابی است. اگر فرزند شما در این زمینه دچار نقصان است از مقاله زیر در راستای کمک به او استفاده کنید.
۴. تشویق و تحسین
موفقیت کودک خود را تشویق و تحسین کنید. تشویق موفقیتها می تواند حس خرسندی را در کودک بالا ببرد.
۵. سلامت جسمانی و روحی
به سلامت جسمانی فرزندتان اهمیت دهید زیرا که خود می تواند عامل شادی را در کودک افزایش دهد.
خواب، رژیم غذایی مناسب و ورزش عواملی هستند که می بایست به آنها توجه کنیم.
به ساختار روحی و شخصیتی فرزند خود توجه کنید. برخی از کودکان زمانی شاد هستند که از یک زندگی روتین با برنامه برخوردار باشند اما برخی دیگر می توانند تحت هر شرایطی شاد باشند.
۷. حل مساله
به فرزند خود اجازه دهید از پس مسایلش بربیاید. والدین می خواهند با فراهم کردن بیشترین امکانات، لحظات شادی را برای فرزند خود فراهم کنند؛ که این درست نیست! زیرا فرزندان ما می بایست خود روحیه مبارزه طلبی داشته باشند و مسایل خود را حل کنند تا بتوانند لحظات شادی را در زندگی تجربه کنند.
ما نمی بایست راه کارها را مستقیم در اختیار فرزندمان قرار دهیم بلکه می بایست به آنها کمک کنیم تا خود به راهکارها دست یابند.
به فرزند خود اجازه ناراحت و عصبانی بودن بدهید و سریع نخواهید او از این حالت خارج شود زیرا او می بایست بداند که ناراحتی هم بخشی از زندگی است.
به کودک خود کمک کنید تا برای احساساتش نام مناسبی برگزیند تا وقتی با آنها مواجه می شود بتواند برای شما توضیح بدهد مثلا وقتی با دوستش دعوایش شده و خشمگین است می بایست حس خود را بشناسد و بتواند مطرح کند.
۸. الگوی مناسب
اگر فرزندی شاد می خواهید ،الگوی مناسبی برای او باشید. کودک ،احساسات والدین خود را از روی رفتار آنها درک می کند. والدین افسرده و مضطرب نمی توانند الگوهای مناسبی برای فرزندان خود باشند .
۹. محیط و پیرامون
اگر فرزندی افسرده و غمگین دارید در وهله اول از محیطهای متشنج دور نگه دارید و او را به محیطهایی که خاطرات شاد و رضایت بخش دارد، ببرید.
۱۰. صبور و انعطاف پذیر باشید.
در ایجاد زمینه های شادی برای فرزندتان صبور و انعطاف پذیر باشید. عوامل متعددی در شادی فرزندتان دخیل است که ممکن است براساس نوع خلقی که دارد و امکانات موجود، نیاز به تصمیمات خاصی باشد که قاعدتا صبر و انعطاف شما را می طلبد.
۱۱. هوش هیجانی
هوش هیجانی کودک خود را پرورش دهید. هوش هیجانی بر درک احساسات خود و دیگران ، مدیریت و همدلی با آنها اثر می گذارد و همواره ثابت نیست. می توان با کسب یک سری مهارت ها آن را ارتقا داد و به واسطه آن بر شادی کودک افزود.