ذات الریه در دوران بارداری، علائم و عوارض

ذات الریه یا پنومونی (Pneumonia) یک بیماری شدید ناشی از عفونت ریه ها است. به ذات‌ا‌لریه‌ای که در دوران بارداری رخ بدهد، اصطلاحا پنومونی مادر یا (maternal pneumonia) گفته می‌شود.
این بیماری اغلب با یک سرماخوردگی یا آنفولانزا شروع می‌شود و در نهایت به دنبال عفونت در ریه ها گسترش پیدا می‌کند. اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. با این تفاسیر زنان باردار در مقابل عوارض ناشی از این بیماری آسیب پذیرتر هستند. زنان باردار باید یاد بگیرند که علایم این بیماری را بشناسند و از وقوع آن جلوگیری کنند. با ما همراه باشید تا در این مقاله درباره تاثیرات این بیماری بر روی زنان باردار بیشتر آشنا شوید.

علائم
اولین و مهم‌ترین چیزی که باید درباره ذات الریه بدانید این است که، علایم آن را شناسایی کرده و در اسرع وقت به دنبال رفع علایم و درمان آن باشید. شایع ترین علایم زات الریه عبارتند از:
بروز علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا مانند گلودرد، ، سردرد و درد بدن
مشکل در نفس کشیدن
خستگی شدید
تب یا لرز
وجود درد در ناحیه قفسه سینه
وجود سرفه ای که به مرور زمان بدتر می‌شود

عوارض پنومونی در مادر و نوزاد
پنومونی یک بیماری شدید است و در صورت عدم درمان به راحتی برای مادر و نوزاد مشکلات جدی و خطرناکی به وجود خواهد آورد. از آنجایی که ریه‌ها در این بیماری قادر به گرفتن و هدایت اکسیژن کافی به بخش های دیگر بدن نیستند، سطح اکسیژن در بدن دچار افت خواهد شد. همانطور که می‌دانید منبع تامین تغذیه و اکسیژن جنین، مادر است. بنابراین اگر مادر دچار این بیماری شود، یکی از مهم‌ترین بخش هایی که به آن اکسیژن نمی‌رسد، رحم، جفت و جنین خواهند بود.
علاوه بر کاهش سطح اکسیژن در تمام بدن، عفونت اصلی که باعث بروز پنومونی شده است می‌تواند از ریه‌های مادر به قسمت‌های دیگر منتقل شود. در موارد بسیار شدید، این بیماری طی بارداری میتواند باعث مشکلات زیر شود:
تولد زودرس
تولد نوزادی با وزن کمتر از حد نرمال
سرفه یکی از علایم پنومونی است. به همین خاطر بسیاری از خانم‌های باردار نگران هستند که سرفه بیش از حد می‌تواند برای کودک خطرناک باشد. با این حال جالب است بدانید که، جنین در درون رحم توسط مایعی موسوم به آمنیوتیک احاطه شده است، که به عنوان کمک فنر عمل می‌کند و جنین را از سرفه، لرزش، صدا زیاد، فشار و ضربات جزئی محافظت می‌کند.

عوامل خطر
با توجه به اینکه سیستم ایمنی مادر طی بارداری کاهش پیدا می‌کند، بدن او در برابر عفونت‌ها آسیب پذیرتر است. بنابراین می‌توان گفت که در دوره بارداری می‌توان مستعد ابتلا به پنومونی بود. رشد جنین و به دنبال آن بزرگتر شدن رحم مادر، باعث کاهش ظرفیت ریه او می‌شود که این امر فشار بیشتری بر عملکرد ریه‌ها می‌گذارد.
پنومونی به احتمال زیاد در نتیجه عفونت باکتریایی آغاز می‌شود و تمام ریه را درگیر می‌کند. باکتری هایی که معمولاً باعث بروز ذات الریه می‌شوند عبارتند از:
هموفیلوس آنفولانزا
پنومونی مایکوپلاسما
استرپتوکوک پنومونی
برخی از عفونت‌های ویروسی نیز که باعث ایجاد پنومونی می‌شوند عبارتند از:
آنفلوانزا (the flu)
آبله یا زونا
در زنان بارداری که ذات الریه دارند و برخی از موارد زیر شامل آن ها میشود عوارض جدی تر خواهد بود:
سیگار کشیدن
داشتن کم خونی
داشتن آسم
دارا بودن یک بیماری مزمن
داشتن شغلی که در ارتبط و تماس با کودکان باشد
گذراندن دوره های طولانی مدت در خانه سالمندان یا بیمارستان
سیستم ایمنی تضعیف شده

درمان
درمان پنومونی مادر بستگی به این دارد که عامل ایجاد عفونت و بیماری ویروس است یا باکتری. بیشتر درمان های پنومونی ویروسی طی بارداری بی‌خطر تلقی می‌شود و ابتلا به پنومونی در مراحل اولیه بارداری می‌تواند درمان شود. اگر شخصی ذات‌الریه باکتریایی داشته باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
به محض اینکه یک زن باردار متوجه بروز کوچکترین علائم ذات الریه شد باید فورا با پزشک خود تماس بگیرد. رسیدگی به موقع و زودهنگام می‌توان کلید درمان این بیمار و پیشگیری از عوارض ناخواسته باشد. پزشک حین ارزیابی بیمار اقدامات زیر را نیز انجام خواهد داد:
با گوشی پزشکی ریه ها را سمع می کند
از ریه ها اشعه ایکس می گیرد
یک نمونه از خلط بیمار برمی دارد.
در صورت شدید بودن بیماری، به احتمال زیاد مراقبت های بیمارستانی و بستری شدن در مراکز مجهز مورد نیاز خواهد بود. اگر یک زن باردار علائم زیر را تجربه کرد، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
درد قفسه سینه
مشکل در تنفس
تب بالا
و استفراغ شدید که بیش از ۱۲ ساعت طول بکشد
احساس ضعف یا سرگیجه
سرفه
گلو درد
احتقان
گوش درد
درد بدن
احساس گیجی
کاهش حرکت کودک
درد لگن
خونریزی واژن

جلوگیری
روش های مختلفی برای به حداقل رساندن خطرات ذات‌الریه وجود دارد:
شستشوی مکرر دست‌ها
استراحت کافی
خوردن یک رژیم متنوع و مغذی
انجام منظم حرکات ورزشی
اجتناب از تماس با افراد بیمار
ترک سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود آن
به زنان باردار نیز توصیه می‌شود که پیش از بارداری و یا در فصول سرد سال، واکسن آنفولانزا را برای محافظت بیشتر در برابر عفونت آن دریافت کنند. واکسن آنفولانزا می‌تواند جنین را از ابتلا به آنفولانزای پس از تولد محافظت کند. این محافظت ممکن است تا سن ۶ ماهگی ادامه نوزاد شما ادامه داشته باشد.

نکته
هرکسی که در دوران بارداری دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا شود باید در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهد. دریافت مشاوره از پزشک می تواند به جلوگیری از ابتلا به بیماری هایی نظیر ذات الریه کمک کند.

نکات پایانی
زنان باردار نسبت به سایرین بیشتر مستعد ابتلا به ذات الریه هستند. با این حال، جلوگیری از عوارض با تشخیص و درمان زودهنگام بیماری امکان پذیر است. خوشبختانه خطرات ابتلا به بیماری هایی نظیر پنومونی مادر به دلایل مختلفی کاهش پیدا کرده است. برخی از فاکتورهای کاهش این بیماری ها عبارتند از:
تشخیص سریع
درمان ضد میکروبی (که مانع از رشد میکروارگانیسم‌های مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها یا تک یاخته‌ها می‌شود.)
مراقبت شدید
واکسیناسیون
بیشتر زنان بارداری که به سرعت درمان می‌شوند عوارضی را تجربه نمی‌کنند و دارای یک بارداری و نوزاد سالم خواهند بود.