گاز گرفتن کودکان، چگونه متوقفشان کنیم؟

گاز گرفتن یک رفتار معمولی است که اغلب در نوزادان و کودکان نوپا مشاهده می‌شود. هرچه کودک بالغ‌تر می‌شود خودکنترلی به دست آورده، مهارت حل مسئله در او پرورش پیدا کرده و از این رفتار خودداری می‌کند. گاز گرفتن کودک می‌تواند یک رفتار ناراحت کننده و بالقوه مضر باشد. در ادامه راهکارهای پیشگیری از این رفتار را می‎خوانید.

چرا کودکان گاز می‌گیرند؟
برخی کودکان به طور غریزی گاز می‌گیرند چون خودکنترلی ندارد. به عنوان مثال کودک ۳ ساله عروسک خواهر ۲ ساله‌اش را می‌گیرد، اولین پاسخ کودک ۲ ساله گاز گرفتن برادر برای گرفتن عروسک است. او به راه حل دیگری فکر نمی‌کند اما دلایل دیگری برای گاز گرفتن کودک وجود دارد.
دلایل گاز گرفتن کودک ممکن است هرکدام از موارد زیر باشد:
برای تسکین دندان درد
کمبود مهارت زبانی برای بیان نیازهای مهم و احساسات
نیاز به فعالیت بیشتر
خستگی بیش از حد
کنجکاوی (وقتی گاز میگیرم چه اتفاقی می‌افتد؟)
تجربه احساس گاز گرفتن
ارضای نیاز به تحریک دهانی- حرکتی
تقلید از کودکان و بزرگسالان
احساس قدرت و کنترل
دریافت توجه
واکنشی برای دفاع
ارتباط با نیازهایی مانند گرسنگی و خستگی
ارتباط با ابراز احساسات دشوار مانند سرخوردگی، عصبانیت، سردرگمی و ترس

راههای پیشگیری از گاز گرفتن کودک در خانواده
کارهای مختلفی وجود دارد که خانواده‌ها می‌توانند برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک انجام دهند:
انتظارات مناسب سن برای رفتار فرزندتان براساس مهارت‌ها و توانایی‌های فعلی او داشته باشید.
اطمینان حاصل کنید که برنامه‌های فرزندتان قابل پیش‌بینی و مداوم است از جمله زمان وعده‌های غذایی و خواب. سعی کنید کارها را به همان روش انجام دهید.
فعالیت‌هایی را انجام دهید که به کودکتان احساس آرامش و رهایی از تنش بدهد.
برخی کودکان یوگا یا تنفس عمیق را دوست دارند. زمین توپ، حباب بازی، موسیقی آرام و مواردی از یان دست کاهش دهنده استرس است.
لوازمی را برای گاز گرفتن کودک در نظر بگیرید مانند حلقه‌های دندانپزشکی یا دستمال تمیز و مرطوب تا کودک بدون آسیب رساندن به شخص دیگری به راحتی بتواند گاز بگیرد.
زمانی که حس می‌کنید کودک ممکن است گاز بگیرد حواس کودک را با عروسک یا کتاب پرت کنید.

واکنش به گاز گرفتن کودک
با اینکه هر موقعیتی متفاوت است برخی راهکارها برای واکنش به گاز گرفتن کودک می‌تواند کمک کننده باشد.
نوزاد: نوزاد دنیای اطراف خود را با دستان، چشم‌ها و دهانش کشف می‌کند اما نوزاد برای آموزش آنچه باید گاز بگیرد و آنچه نباید، نیاز به آموزش دارد. اگر نوزاد سینه مادر یا مثلا شانه پدربزرگش را گاز گرفت بهتر است آرام باشید و طوری رفتار کنید که این رفتار مناسب نیست. اگر به تندی به او «نه» بگویید منتظر واکنش مناسب نباشید.
خردسال و پیش دبستانی: خردسالان احساسات قوی دارند که سعی در مدیریت آن دارند. آنها از گاز گرفتن برای بیان عصبانیتشان استفاده می‌کنند زیرا مهارت زبانی کامل برای ابراز احساسات خود را ندارند.
گاز گرفتن در کودکان پیش دبستانی کمتر از خردسالان است. هنگامی که یک کودک پیش دبستانی گاز می‌گیرد ممکن است به دلیل اتفاقی در خانه باشد که باعث ناراحتی، ناامیدی، گیجی یا ترس کودک شود. همچنین ممکن است برای جلب توجه یا اقدام به دفاع گاز بگیرد.

راهکارهای مفید در زمان مواجهه با گاز گرفتن کودک
اگر دیدید گاز گرفتن کودک عمدی نیست واکنش نشان دهید و با لحنی جدی و محکم یک جمله قوی بیان کنید: «گاز نگیر. گاز گرفتن درد داره! نمیتونم بذارم اینجوری به کسی صدمه بزنی»
به کودکی که مورد گاز گرفتن قرار گرفته بگویید « متاسفم. میخواهی برایت یخ بیاورم؟» در صورت لزون از کمک‌های اولیه استفاده کنید. کودکی که گاز گرفته می‌تواند به کودکی که گاز گرفته شده کمک کند.
در نهایت با کودکی که گاز گرفته صحبت کنید. تماس چشمی برقرار کنید و با کلمات ساده و صدای آرام صحبت کنید. سعی کنید دریابید که چه اتفاقی افتاده که منجر به حادثه شده است. این قانون را تکرار کنید که «گاز گرفتن مجاز نیست» از کلماتی استفاده کنید که احساسات را توصیف کند: علی توپت رو گرفت، تو عصبانی شدی و گازش گرفتی. ولی نمیتونی به علی آسیب بزنی. گاز گرفتن ممنوعه»

اگر گاز گرفتن کودک تبدیل به عادت شود
اگر گاز گرفتن کودک برای او تبدیل به عادت شود و راهکارها مثبت نباشد وقت آن است که جلسه‌ای با مربی کودک داشته باشید. در نهایت شما و مربی می‌توانید برنامه‌ای برای رفع علل این اتفاق تهیه کنید و به کودک کمک کنید تا این رفتار را جایگزین کند. برنامه را برای چند هفته امتحان کنید و صبور باشید. برای تغییر رفتارهایی که تبدیل به عادت شده‌اند زمان لازم است.