ارزیابی هوش کودکان، چگونه؟

هر پدر و مادری احساس می‌کند که کودکشان متفاوت است و البته آن‌ها نیز متفاوت هستند. هر کودک منحصر به فرد است، اما برخی والدین از اینکه کودکشان خارق العاده است یا احتمالاً از استعدادی برخوردار است، تعجب می‌کنند. سوال این است، چگونه می‌توانید بگویید که هوش کودک شما بالاتر از حد متوسط است؟ در نوزادان، تشخیص استعدادهای خاص کمی دشوار است و شما می‌خواهید به تشخیص ویژگی‌های خاص کودکتان بپردازید که می‌تواند ویژگی‌های استثنایی را نشان دهد.

ارزیابی هوش کودک
در سنین کم، راهی برای جستجوی صفاتی که بتوانید هوش کودک خود را ارزیابی کنید وجود ندارد. چند نشانه وجود دارد که بیشتر در کودکان بسیار باهوش ظاهر می‌شود و می‌توانید با جستجوی این موارد شروع کنید. کودکانی که تیزهوش هستند معمولاً این موضوع را هم از نظر ژنتیک و هم از محیط زندگی خود دریافت می‌کنند. این دو مورد تأثیر عمیقی در رشد مغز دارند. هنگامی که کودک دارای شناختی بسیار پیشرفته است، در واقع توانایی مغز آن‌هاست که می‌تواند سریع‌تر از سایر کودکان در همان گروه سنی از اطلاعات استفاده و نگهداری کند. در اینجا برخی از علائم متداول مبنی بر استعداد کودک شما وجود دارد:

نقاط عطف اولیه
نوزادانی که تیزهوش هستند، زودتر از سایر نوزادان نقاط عطف خاصی را به مرحله انجام می‌رسانند. آن‌ها در سنین پایین‌تر از سایر نوزادان، خزیدن، راه رفتن و حتی صحبت خواهند کرد.

مهارت‌های زبانی بسیار پیشرفته
کودکانی که تیزهوش هستند به آنچه که شما می‌گویید بسیار علاقه‌مند هستند و تکرار می‌کنند. هنگام خواندن کتاب برای کودک با استعداد متوجه خواهید شد، آن‌ها حتی در اوایل ۶ ماهگی درک و علاقه به کتاب دارند. آن‌ها همچنین حداقل در ۱۴ ماهگی شروع به کلمه کلمه صحبت کردن می‌کنند و حداقل در ۱۸ ماهگی می‌توانند دستورالعمل گفتاری را دنبال کنند.

حافظه‌ی خوبی دارند
اگر کودک شما تیزهوش باشد، یک حافظه قابل توجه دارد. آن‌ها ممکن است به یاد داشته باشند که یک اسباب بازی مخفی در کجا قرار دارد یا می‌فهمد آشپزخانه برای غذا خوردن است. متوجه خواهید شد که اوقات و مکان‌ها را بهتر از سایر کودکان به یاد می‌آورند.

مشکلات را حل می‌کند
به نظر می‌رسد کودکانی که تیزهوش هستند، مشکلاتی را حل می‌کنند که فقط فرزندان بزرگ‌تر باید قادر به درک آن باشند. نمونه آن نوزادانی است که می‌توانند با انباشتن اشیاء از گهواره یا گیت‌های خود فرار کنند.

قادر به تمرکز برای طولانی مدت
اکثر نوزادان و کودکان نوپا خیلی زود علاقه خود را نسبت به موارد مختلف از دست می‌دهند. ممکن است شما شروع به خواندن یک داستان کنید و کودک شما قبل از اتمام کار علاقه‌ی خود را برای شنیدن از دست می‌دهد ولی اگر کودک شما استعداد دارد ممکن است بنشیند و به کل داستان گوش کند. همین مسئله در مورد بازی کردن هم صدق است.

کودک بسیار آگاه به نظر می‌رسد
این نوزادان خیلی زود با مردم و محیط اطرافشان ارتباط برقرار می‌کنند. حتی نوزادان با استعداد وقتی کسی صحبت می‌کند به چشمان او نگاه می‌کنند سرشان می‌چرخد انگار آنچه را که گفته می‌شود درک می‌کند.

مهارت‌های پیشرفته زبان
کودکان با استعداد بالاتر از مهارت‌های زبانی متوسط استفاده می‌کنند. ممکن است متوجه صحبت کودک نوپای خود با استفاده از کلمات بزرگ و جملات طولانی با افراد بزرگ‌تر شوید، اما هنگام صحبت با کودکان دیگر، آن‌ها زبانشان را به لحنی ساده‌تر تغییر می‌دهند.

هنرمند
اگر به نظر می‌رسد که فرزند شما واقعاً خوب نقاشی کرده است یا می‌تواند اعداد را جمع کند یا تفریق کند، احتمال استعداد زیاد در او وجود دارد.

افزایش سطح فعالیت
کودکی که تیزهوش است ممکن است سطح فعالیت بالایی داشته باشد. کودکانی که از بیش فعالی به عنوان یک بیماری رنج می‌برند، تمایل دارند از فاصله زمانی کوتاه‌تری برخوردار باشند. به نظر می‌رسد کودکان تیزهوش تا زمان اتمام هر کاری به همان روند ادامه دهند.

آن‌ها علائم رفتاری و عاطفی خاصی دارند
کودکانی که هوششان بالاتر از حد متوسط است، احساسات پیچیده و شدیدتری دارند. آن‌ها می‌توانند بگویند دیگران چه احساسی دارند و همدلی بیشتری داشته باشند. به طور متوسط کودکان در سنین جوانی نسبت به احساسات دیگران توجه کمتری دارند، بنابراین داشتن همدلی علامتی است که هوش کودک شما ممکن است بیش از کودکی با هوشِ متوسط درک کند.
تخیل او بیش از حد زنده است
اگر فرزند شما استعداد داشته باشد، ممکن است هنگام بازی کردن از دوستان خیالی و موقعیت‌هایی که بسیار پیچیده است، تخیل پیشرفته‌ای داشته باشد.
ادراک خوب
ممکن است کودک شما نسبت به تغییرات محیط بسیار حساس باشد. آن‌ها می‌خواهند گریه شما را زمانی که گریه می‌کنید پاک کنند؟ اینها نشانه‌هایی از درک بسیار پیشرفته در نوزادان است و باید به آن توجه داشت.
بیش از حد کنجکاو است
کاملاً طبیعی است که همه نوزادان در مراحل شیرخوارگی و کودک نوپا بسیار کنجکاو باشند. کودکان و نوزادانی که حس کنجکاوی زیادی دارند ممکن است تیزهوش باشند. بچه‌های عادی نسبت به چیزهای نوع "بچه" از جمله اسباب بازی، کتاب و اشیاء سرگرم کننده خود کنجکاو هستند. وقتی کودکی تیزهوش است کمی بیشتر پیش می‌رود. در عوض آن‌ها ممکن است یک اسباب بازی را از هم جدا کنند تا ببینند چه چیزهایی در داخل آن یا چیزهای دیگر در اطراف آن وجود دارد. این می‌تواند یک خطر ایمنی قابل توجهی را ایجاد کند، بنابراین مطمئن شوید که اجسام کوچک را دور از دسترس او قرار داده‌اید.
ترجیح می‌دهد به تنهایی بازی کند
به نظر می‌رسد کودکانی که دارای استعداد هستند بسیار بازی می‌کنند و در گروه‌های بچه‌های دیگر بازی می‌کنند. ممکن است کودک خود را که تنها در حال خواندن کتاب است بیابید و یا اینکه او نشسته و یا فقط با یک اسباب بازی آرام بازی می‌کند.

چگونه کودک تیزهوشمان را آزمایش کنیم
برای اکثر کودکان با استعداد، تا زمانی که مدرسه را شروع نکرده‌اند، امتحان کردن ضروری نیست. با این حال، اگر فرزند پیش دبستانی دارید که با تعامل اجتماعی، کابوس‌ها یا اضطراب مشکلاتی را تجربه می‌کند، ممکن است ایده خوبی باشد که هوش کودک خود را زود آزمایش کنید.
یک مکان برای شروع، مهد کودک است. سرپرست می‌تواند شما را به یک متخصص بهداشتی واجد شرایط ارجاع دهد که در مورد استعداد کودکتان آزمایش‌های لازم را انجام دهید. اگر نمی‌توانید از مدرسه کودک خود کمک بگیرید، برای مراجعه به آزمایشگاه با پزشک متخصص کودک خود مشورت کنید.
آزمایش ضریب هوشی می‌تواند در سن ۳ سالگی انجام شود. تست توانایی در این زمان نیز قابل انجام است. میانگین نمرات ضریب هوشی بین ۸۵ تا ۱۱۵ است، اگر کودک بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ باشد، آن‌ها استثنایی به حساب می‌آیند و برای کودکان با استعداد برنامه و کلاس‌های خاصی برگزار می‌شود.
به خاطر داشته باشید که اگر فرزند شما از ضریب هوشی متوسط برخوردار باشد، قبل از اینکه فرزند شما به عنوان یک کودک با استعداد معرفی شود، به عوامل دیگری نیز فکر کنید. ممکن است لازم باشد پرسشنامه والدین را پر کنید و سایر تیم‌ها ممکن است قبل از اینکه تشخیص داده شود فرزند شما را ببینند.