علت نخوردن شیر مادر چیست؟

شیر دادن به نوزاد یکی از لذت‌بخش‌ترین و شگفت‌انگیزترین تجارب مادرانه است که البته مشکلات خود را دارد. گاهی اوقات نوزاد تازه متولد قادر نیست سینه مادر را بگیرد و از آن شیر بنوشد؛ برخی از نوزادان نیز پس از هفته‌ها شیر خوردن از سینه مادر، به یک‌باره آن را پس می‌زنند. هر دو حالت مادر را به شدت نگران و غمگین می‌کند؛ اما چاره‌ی کار صبر و کمک گرفتن از یک متخصص اطفال یا مشاور شیردهی است. ما در این مقاله به بررسی دلایل نگرفتن سینه مادر و برخی از راهکارهای متداول برای حل این مسئله می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

علت نگرفتن سینه‌ی مادر توسط نوزاد تازه متولد شده
گاهی عدم تمایل نوزاد تازه متولد شده به شیر خوردن از سینه مادر می‌تواند یک عارضه جانبی ناشی از مشکلات زیر باشد:
۱. کام کودک ضعیف باشد
اگر نوزاد بنا به دلایلی مثل شکاف لب (لب شکری) نتواند نوک پستان را به خوبی در دهان گرفته و اطراف آن را ببندد، مکیدن سینه مؤثر نبوده و شیر از آن بیرون نخواهد آمد. هرچه نوزاد گرسنه‌تر و ناامیدتر شود، شیردهی سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود تا جایی که ممکن است کودک سینه را پس بزند.
۲. کودک نارس باشد
اگر کودک زودتر از موعد به دنیا بیاید، ممکن است نتواند از شیر مادر تغذیه کند و به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. نوزاد نارس دهان کوچکی دارد و گاهی باید صبر کرد تا دهان نوزاد اندکی بزرگ‌تر شود و بتواند نوک سینه را در خود جای دهد. در این فاصله می‌توان برای تغذیه کودک از شیر دوشیده استفاده کرد.
۳. نوک سینه مادر صاف یا فرو رفته باشد
گاهی می‌بینیم که با وجود صاف یا فرورفته بود سینه مادر، نوزاد به راحتی از آن تغذیه می‌کند؛ اما گاهی سختی این مسئله سبب پس زدن پستان مادر و امتناع کودک از شیر خوردن می‌شود. راه‌های زیادی برای اصلاح موفقیت‌آمیز این نقص وجود دارد. راه دیگر تحریک پستان با شیردوش، درست قبل از شیردهی است.
۴. کودک نقص مادرزادی داشته باشد
گاهی اوقات شکستگی شانه، کبودی‌های ناشی از زایمان و ناتوانی‌های عصبی یا جسمی، گرفتن سینه مادر و تغذیه از آن را برای کودک دشوار می‌کند.
۵. تولید شیر مادر با تأخیر همراه باشد
معمولاً برای تازه مادرها و یا مادرانی که با برخی شرایط خاص دسته و پنجه نرم می‌کنند، چند روز طول می‌کشد تا شیر راه خود را به بیرون باز کند. این تأخیر هم برای مادر و هم نوزاد ناامیدکننده است و این ناامیدی سبب می‌شود نوزاد دیگر تمایلی به گرفتن پستان مادر نداشته باشد؛ اما شما امید خود را از دست ندهید و تا حد امکان کودک را به شیر خوردن ترغیب کنید.
6. نوزاد خواب‌آلو باشد
خواب‌آلودگی نوزاد کاملاً طبیعی است؛ اما پروسه‌ی زایمان و داروهایی که حین زایمان به مادر داده می‌شود، گاهی میزان خواب‌آلودگی کودک را چند برابر می‌کند. از سوی دیگر، زردی نوزاد یا بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند اثر مشابهی داشته باشند. قطعاً زمانی که کودک خواب است، تمایلی به گرفتن سینه مادر و شیر خوردن ندارد. البته این مسئله معمولاً موقتی است و خوشبختانه پس از مدتی برطرف می‌گردد.

علت نگرفتن سینه مادر توسط نوزاد شیرخوار
علاوه بر نوزادان تازه متولد شده، گاهی می‌بینیم که نوزادان شیرخوار پس از مدتی سینه مادر را پس می‌زنند و از تغذیه مستقیم امتناع می‌کنند که به اعتصاب شیرخوار معروف است. برخی از متداول‌ترین دلایل این اعتصاب، این موارد هستند:
۱. مزه شیر مادر تغییر کرده است
تغییرات هورمونی ناشی از دوره قائدگی یا شروع مصرف قرص‌های ضدبارداری بر طعم شیر مادر تأثیر می‌گذارند. اگر کودک طعم شیر را دوست نداشته باشد، طبیعتاً علاقه‌ای به خوردن آن نخواهد داشت.
۲. کودک سرما خورده است
یکی از چالش‌های بزرگ مادران، تغذیه سرماخوردگی نوزاد است. اگر کودک بیمار باشد، نفس کشیدن برای او در طول تغذیه سخت خواهد بود؛ از این رو تمایلی به شیر خوردن نشان نمی‌دهد.
۳. کودک درد دارد
شیر خوردن برای کودکی که با درد دندان، عفونت گوش یا برفک دهان دست و پنجه نرم می‌کند، دردناک است؛ به همین جهت از گرفتن سینه مادر امتناع می‌کند.
۴. سینه مادر کم شیر است
با کاهش میزان شیردهی پستان مادر نسبت به گذشته، کودک علاقه‌ی خود به شیر خوردن را از دست می‌دهد.
۵. کودک نمی‌تواند تمرکز کند
هر روزی که می‌گذرد، نوزاد نسبت به فضای پیرامون کنجکاوتر می‌شود. گاهی آن‌قدر چیزهای جالب در اطراف خود می‌یابد که دیگر تمایلی به گرفتن سینه مادر ندارد.
۶. کودک سریع شیر می‌خورد
هرچه سن نوزاد بیشتر می‌شود، سرعت شیر خوردن او نیز افزایش می‌یابد؛ بنابراین اگر می‌بینید کودکتان فقط برای چند دقیقه شیر می‌خورد و بعد سینه را پس می‌زند، جای نگرانی نیست؛ احتمالاً سیر شده است.

راه های علاقه‌مند کردن نوزاد به شیر مادر
مطمئن شوید که نوزاد پستان را به شکل صحیح می‌گیرد.
شیردهی را در محیط آرام، تاریک و دور از هرگونه حواس‌پرتی انجام دهید
وضعیت‌های شیردهی مختلف را امتحان کنید؛ برخی از نوزادان فقط در یک پوزیشن خاص سینه مادر را می‌گیرند.
کودک را مرتب در موقعیت شیر خوردن قرار دهید؛ اما هرگز او را مجبور نکنید. اگر شیردهی برای کودک به یک تجربه منفی تبدیل شود، ممکن است علاقه‌مند کردن مجدد او به شیر خوردن از سینه مادر به‌مراتب سخت‌تر باشد. هرگاه نوزاد از گرفتن سینه امتناع کرد، چند دقیقه صبر کرده و بعد دوباره امتحان کنید.
استرس را از خود دور کنید؛ نگرانی و اضطراب تولید شیر را کاهش می‌دهند.
اگر نوزاد به هیچ طریقی سینه را نمی‌گیرد، شیر خود را با دست یا شیردوش تخلیه کنید تا تولید شیر توسط بدن با مشکل مواجه نشود.
در این فاصله که مدام شیر خوردن از پستان را به کودک پیشنهاد می‌کنید؛ او را با شیر دوشیده تغذیه کنید؛ به هیچ‌وجه شیر خشک را جایگزین شیر خود نکنید.
در نهایت برای حل این مسئله از یک متخصص اطفال کمک بخواهید.

کلام آخر
گاهی اوقات ترفندهایی مثل پخش کردن موسیقی حین شیردهی یا برخی از صداها مثل سشوار و جاروبرقی در کمال تعجب اثربخش هستند. توجه داشته باشید مادامی که کودک به گرفتن سینه عادت نکرده است، تغذیه را به روش شیردهی با فنجان یا شیردهی با قطره‌چکان انجام دهید. شیشه شیر علاوه بر آنکه کودک را به گرفتن سینه بیش از پیش بی‌علاقه می‌کند، می‌تواند موجب عفونت یا بد فرم شدن فک و دندان او در بزرگ‌سالی شود. با فواید شیر مادر برای نوزاد دلبند خود آشنا شوید و در این صورت است که هرگز تحت هیچ شرایطی در مقابل سینه نگرفتن نوزاد تسلیم نخواهید شد. صبور باشید، روش‌های مختلف را امتحان کنید و از یک پزشک اطفال کمک بخواهید.