ورزش بعد از زایمان، تاثیر آن بر شیردهی

فهیمه اوکاتی فیزیوتراپیست درباره ورزش پس از زایمان اظهار کرد: انجام تمرین‌های ورزشی پس از زایمان به دلیل فواید زیادی که برای مادر به دنبال دارد، ضروری است؛ کاهش وزن، تقویت عضلات شکم و لگن، بهبود عملکرد سیستم قلبی-عروقی و افزایش میزان انرژی از فواید این تمرین‌ها است.
او بیان کرد: فعالیت‌های ورزشی پس از زایمان نقش مؤثری در کاهش استرس، بهبود خواب و کاهش علائم افسردگی پس از زایمان دارد.
این فیزیوتراپیست افزود: اگر مادر در دوران بارداری ورزش منظم داشته باشد و زایمان طبیعی بدون عوارض انجام داده باشد،می‌تواند تمرین‌های ورزشی را خیلی زود آغاز کند، در غیر این صورت و در صورت داشتن زخم سزارین بزرگ باید جهت آغاز ورزش با پزشک خود مشورت کند؛ بدن به علت تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری بین چهار تا ۶ هفته پس از زایمان به حالت طبیعی خود برمی‌گردد، بنابر این تمرین‌های ورزشی می‌تواند زودتر از این زمان هم آغاز شود. بهتر است به آرامی بر تعداد، شدت و زمان تمرین‌ها اضافه و از تمرین‌هایی که خستگی را به دنبال دارد، پرهیز شود.

اثر ورزش بر شیر مادر
اوکاتی تأکید کرد: تحقیقات نشان داده است که ورزش سبب افزایش اسید لاکتیک در شیر مادر می‌شود و سطح IgA را (ایمونوگلوبین A) که یک آنتی‌بادی است، تغییر می‌دهد؛ ورزش متوسط با شدت ۵۰ تا ۷۰ درصد تغییری روی میزان اسید لاکتیک، محتوای تغذیه‌ای شیر مادر و رشد نوزاد ندارد؛ اگر ورزش با شدت ۱۰۰ درصد انجام شود، می‌تواند اسید لاکتیک موجود در بدن و شیر مادر را افزایش دهد، بنابراین در محتوای شیر تغییری ایجاد نمی‌شود، اما طعم آن تغییر می‌کند و به همین علت ممکن است نوزاد از خوردن شیر خودداری کند.
او تصریح کرد: ورزش با شدت بالا در ایجاد خستگی مادر مؤثر است و هورمون‌های «نورآدنالین» و «کورتیزول» را که هورمون‌های استرس هستند، ترشح می‌کند و سطح IgA را کاهش می‌دهد؛ به همین علت پیشنهاد می‌شود ورزش با شدت متوسط انجام شود همچنین بهتر است شیردهی قبل از ورزش انجام شود تا مادر با سینه خالی احساس بهتری در انجام تمرین‌های ورزشی داشته باشد.گرم کردن بدن در آغاز تمرین، نوشیدن مایعات کافی، پوشش مناسب جهت محافظت عضلات شکم و سینه و سرد کردن بدن در انتهای ورزش ضروری است.
این فیزیوتراپیست گفت: مادر در صورت احساس کردن درد باید ورزش را متوقف کند؛ تمرین‌های ورزشی می‌تواند با قدم زدن روزانه آغاز شود، تمرین‌های ایروبیک، تقویت عضلات شکم و لگن و استرچ هم برای مادران مناسب است.
اوکاتی بیان کرد: اثر افزایش اسید لاکتیک تا ۹۰ دقیقه پس از اتمام ورزش از بین می‌رود و میزان IgA پس از نیم ساعت از اتمام ورزش به حالت طبیعی برمی‌گردد؛ اگرچه در ورزش با شدت متوسط تغییری در میزان فاکتور‌های ایمونولوژیک(IgA، لاکتوسین و لیزوزیم) مشاهده نشده است و افزایش اسید لاکتیک هم جزئی است، اما بهتر است شیردهی یک ساعت پس از اتمام ورزش انجام شود تا میزان اسید لاکتیک و فاکتور‌های ایمونولوژیک به حالت طبیعی برگردد.
او افزود: پس از ورزش مادر باید دوش بگیرد تا نمک باقیمانده از تعریق از روی پوست او شسته شود. قبل از شیر دادن به نوزاد هم باید کمی از شیر را به کمک دست تخلیه کرد. ورزش روزانه ۳۰ دقیقه یا سه دوره ۱۰ دقیقه‌ای به مادران پیشنهاد می‌شود.مادران برای کاهش وزن خود پس از بارداری نباید عجله کنند، چرا که کاهش وزن حدود نیم کیلو در هفته یا ۲ کیلو در ماه کافی است. مادران باید در کنار ورزش از رژیم غذایی سرشار از فیبر، کلسیم و انواع ویتامین‌ها استفاده کنند. ورزش سنگین در ایجاد خستگی بدن و افزایش استرس مادر مؤثر است.
اوکاتی یادآوری کرد: استراحت، خواب کافی و تغذیه مناسب در دوران شیردهی بسیار اهمیت دارد؛ کمک اعضای خانواده در نگهداری نوزاد در ساعاتی که مادر تمرین‌های ورزشی را انجام می‌دهد بسیار ضروری است. انجام تمرین‌های ورزشی آسان نیست، اما این تمرین‌ها به دلیل افزایش میزان انرژی مادر، در نگهداری بهتر نوزاد به او کمک می‌کند.