بیماری برونشیت در کودکان، علل بروز و انواع

بیماری برونشیت در کودکان از بیماری هایی است که در ایام سرد سال برای کودکان رخ می دهد و همراه با صدای خس خس است. برونشیت با علائمی شبیه به علائم سرماخوردگی بروز می‌کند اما منجر به سرفه، خس‌خس کردن سینه و گاهی مشکل در تنفس خواهد شد. این بیماری در اثر التهاب و یا عفونت نایژه ها به وجود می آید. برونشیت در کودکان باعث بروز بیماری‌های جدی می شود. این بیماری باید به موقع شناسایی و درمان شود.

بیماری برونشیت چیست؟
برونشیت (به انگلیسی: bronchitis) به التهاب نایژه‌ها در شش گفته می‌شود. بیماری برونشیت در اثر تورم نای یا نایژک‌ها بروز می‌کند. عفونت نای به علت وجود باکتری و ویروس یا در اثر هوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می‌شود.

علت بیماری برونشیت
معمولاً عفونتهای ویروسی باعث به وجودآمدن بیماری برونشیت می شود. این نوع عفونت ها ابتدا از بینی و گلو شروع می شود و سپس مجرای تحتانی دستگاه تنفس در بعضی از کودکان نسبت به کودکان دیگر بیشتر رخ می دهد . احتمال ابتلا به برونشیت که منشاً عفونت باکتریایی داشته باشد. خیلی ضعیف است. گرچه این احتمال وجود دارد که کودک پس از ابتلا به یک عفونت ویروسی به عفونت باکتریایی هم مبتلا شود.
از نظر عوام ، دندان در آوردن با برونشیت همراه است. اما در واقع هیچگونه رابطه ای بین این عفونت و فرایند طبیعی تشکیل دندان های کودک وجود ندارد. درد ناشی از دندان در آوردن در بعضی کودکان باعث کم شدن مقاومت بدن در برابر عفونت ها می شود. به همین دلیل ابتلا به برونشیت همزمان با دندان در آوردن کودک روی می دهد. سرخک و سیاه سرفه، که اولی یک عفونت ویروسی و دومی یک عفونت باکتریایی است، اگر هم زمان با برونشیت بروز کند به درجات مختلف باعث پیچیده تر شدن بیماری می شود.

انواع برونشیت در کودکان
برونشیت انواع مختلفی دارد:
برونشیت عفونی حاد
برونشیت تحریکی
برونشیت ناشی از حساسیت
برونشیت عفونی حاد
این نوع برونشیت رایج ترین نوع در بین کودکان است. بیشتر در فصول سرد سال و به دنبال یک عفونت ویروسی و یا یک سرماخوردگی ساده اتفاق می افتد.
باکتری ها از طریق عفونت سینوس باعث وخیم شدن سرماخوردگی ساده می شوند. ترشحات عفونی از بینی به گلو منتقل شده و سبب برونشیت می شوند.
برونشیت تحریکی در کودکان
این نوع برونشیت در کودکان زمانی روی می دهد که در معرض گرد و غبار ، انواع دود ( بخصوص دود سیگار ) و گازهای شیمیایی قرار بگیرند.
برونشیت ناشی از حساسیت
این نوع از برونشیت با سرفه همراه است. در این نوع برونشیت صدا وجود ندارد. این نوع برونشیت زمانی اتفاق می افتد که کودکی که حساسیت دارد مواد حساسیت زا را استشمام کند.
برونشیت حاد
برونشیت حاد مدت کوتاهی در بدن می ماند و شروعی ناگهانی دارد.
عامل اصلی برونشیت حاد : ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، مواد شیمیایی (مانند استنشاق آمونیاک) است. اگر علت این بیماری ویروس باشد درمان آنتی‌بیوتیکی کارایی ندارد و فقط علائم بیماری مانند سرفه، تب و خس‌خس سینه را می‌توان با داروهایی مانند آنتی هیستامین، گشادکننده برونش و استامینوفن درمان نمود. برونشیت حاد ویروسی حتی بدون درمان هم دوره‌ای کوتاهتر از یک هفته دارد.

درمان برونشیت حاد
عدم حضور در مکانی که دود سیگار وجود دارد.
شستشوی مداوم دست‌ها
استراحت
مصرف استامینوفن
مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
مصرف داروهای سرفه ( برای کودکان زیر ۶ سال با تجویز پزشک )

برونشیت مزمن
علت برونشیت مزمن : استعمال سیگار، آلودگی هوا و علل شغلی می باشد. برونشیت مزمن همراه با از دست رفتن قابلیت ارتجاعی حبابچه‌های هوایی شش است. برونشیت مزمن در دسته بیماری های مزمن انسدادی ریه قرار می گیرد. یکی از علل ابتلا به برونشیت مزمن ؛ مواد اعتیاد آوری مانند : سیگار، تریاک، حشیش، شیشه، هروئین و… است که به صورت تدخینی یا کشیدنی مصرف می‌شوند. این مواد به دلیل گازهای سمی و خطرناکی همچون مونواکسید کربن باعث تخریب بافت ریه و افزایش احتمال ابتلا به برونشیت می‌شوند.

نشانه های برونشیت در کودکان
اگر کودکان دچار عفونت نایژه شوند در همان روزهای نخست نشانه های زیر را بروز می دهند:
عطسه
آبریزش بینی
سرفه
تنفس صدادار
تب خفیف
اشتها و میل کودک به غذا نیز ممکن است کم شود
در صورتیکه برونشیت در کودکان گسترش پیدا کند، کودک دچار مشکل تنفسی می شود و هوای تازه به سختی به شش ها می رسد. هوای دارای دی اکسید کربن در ریه ها حبس می شود و به سختی خارج می شود که کودک را بسیار خسته می کند.
نشانه های ناراحتی تنفسی در کودکان عبارتند از :
تنفس سریع
گشاد شدن حفره های بینی
کشیده شدن سینه به سمت داخل ( در ناحیه بین دنده ها ، زیر دنده ها و قفسه ی سینه)
صدای خرناس و یا خس خس تنفسی
آبی رنگ شدن ناخن ها و لب ها
در صورتی که بیماری برونشیت کودک شدید شود وی نمی تواند به اندازه ی کافی آب بنوشد. این حالت برای پدر و مادر کودک وحشتناک می باشد. سعی کنید هر ۳۰ دقیقه یک بار مقدار کمی آب به کودک بدهید تا دهیدراسیون بدن کودک جبران شود. برونشیت در کودکان معمولاً در عرض ۵ روز کاهش می یابد. مشاهده ی هر یک از علائم پیش گفته نشان دهنده ی خطر است. در چنین حالاتی خیلی سریع با پزشک تماس بگیرید یا کودک را به بخش فوریت های پزشکی برسانید. امکان دارد در برخی موارد کودک بستری شود تا تحت اکسیژن درمانی قرار گیرد.

درمان خانگی برونشیت در کودکان
جوشانده گل ماهور
جوشانده پنیرک یا گل
جوشانده گل آفتابگردان
ترکیبی از آب سیب تازه و آب هویج یا زردک
مصرف سیاه دانه یا رازیانه همراه غذا
جوشانده ی برگ بارهنگ
ترکیب جوشانده عناب و عسل طبیعی
ترکیب جوشانده ی علف هفت بند و عسل مصرف
ترکیب یک قاشق چای خوری کنجد، یک قاشق چای خوری دانه کتان یا بزرک، مقداری نمک و یک قاشق چای خوری عسل.
ترکیب نصف قاشق چای خوری پودر دانه کنجد و دو قاشق غذاخوری آب
ترکیب عسل و آبلیمو اضافه
ترکیب یک قاشق چای خوری پودر زردچوبه با یک لیوان شیر
ترکیب نصف ق . غ زنجبیل، دارچین و میخک در یک فنجان آب گرم
ترکیب سه حبه سیر خرد شده در یک لیوان شیر
غرغره آب نمک چند بار در روز
مصرف آب و مایعات ، حداقل هشت تا ۱۰ لیوان در روز
مصرف آب پیاز اثر خلط آور دارد.
مصرف بادام سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
استفاده از ترکیب ریشه شیرین بیان خشک با آب که ۱۵ دقیقه جوشیده شده.
مصرف مقداری چای سبز داغ

مراقبت از کودک مبتلا به برونشیت
تجویز آنتی بیوتیک برای درمان برونشیت ساده بی فایده است. زیرا عفونت دارای منشاً ویروسی است و آنتی بیوتیک ها بر روی ویروس ها اثری ندارند . یک رژیم غذایی سبک همراه با نوشیدن مایعات فراوان ( که بهتر است مورد علاقه ی کودک باشد )، و بازی در یک اتاق گرم بهترین راه درمان است .
اگر سرفه شدید و سوزش آور باشد و کودک و سایر اعضای خانواده را در طول شب بیدار نگه دارد ، می توان به کودک شربت تسکین دهنده ی لینکتوس داد . ترکیبی از گلیسیرین ، عسل و لیموترش هم بسیار مناسب است و می توان آن را از داروخانه ها تهیه کرد. ( سایر شربتهای سینه که بسیاری از آنها باعث متوقف شدن سرفه می شود ، توصیه نمی شود ، به دلیل اینکه سرفه خود نیز یکی از مکانیزم های دفاع طبیعی بدن است و سبب می شود ترشحات چرکی از قسمت های پائین مجرای تنفسی به بیرون انتقال ).
اگر تنفس کودک مبتلا به برونشیت صدادار است، تجویز داروهای گشاد کننده برونشها در بهبود وضع بیمار بسیار موثر است .تا زمانی که سرفه های شدید از بین نرفته و کودک توانایی لازم برای پاسخگویی به فعالیتهای جسمی مورد نیاز در مدرسه را بدست نیاورده است نباید در مدرسه حضور یابد .سرفه ی کودک مبتلا به برونشیت نه چندان حاد طی یک هفته تا ۱۰ روز از بین می رود و کودک سلامت کامل خود را باز می یابد .شما میتوانید از گیاهان دارویی برای آرام کردن ناراحتی ناشی از برونشیت استفاده کنید.

پیامد بیماری برونشیت
برونشیت ساده هیچگونه اثرات بعدی بر روی کودک باقی نخواهد گذاشت . اما اگر علائم آن با علائم آسم اشتباه گرفته شود ، در آن صورت عوارض بعدی طولانی که مربوط به آسم است را در پی خواهد داشت .بیماری برونشیت کودکان بیماری ترسناکی نیست. کافیست اگر به علایم مشکوکی برخوردید به پزشک مراجعه کنید تا با داروهای شیمیایی و گیاهی کودکتان بهبود یابد.فقط دقت کنید که علایم آن را با آسم اشتباه نگیرند و داروهای آسم را به شما ندهند.