کودکان مبتلا به بیش فعالی، برنامه ورزشی مناسب

یک عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: ورزش نقش موثری در فرایند درمان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی دارد.
پریسا ارزانی عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران ، درباره اختلال نقص توجه- بیش فعالی اظهار کرد: نقص توجه-بیش فعالی یکی از اختلال‌های عصبی- شناختی شایع در دانش آموزان است. این اختلال اغلب در سن پنج تا هفت سالگی بر اساس رفتار‌هایی که نشان دهنده بیش فعالی، بی‌توجهی و تکانشی برخورد کردن کودک است، تشخیص داده می‌شود.
این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران بیان کرد: کودکان کم توجه اغلب به صحبت‌ها خوب گوش نمی‌کنند و تمرکز خوبی بر کار‌ها و درس‌هایشان ندارند. کودکان بیش فعال هستند هم اغلب پر جنب و جوش هستند، به طوری که نمی‌توانند سر جای خود آرام بنشینند.
کودکان تکانشی هم پیش از فکر کردن، عمل می‌کنند، اغلب بی نظم و از ایستادن در صف گریزان هستند و نوبت بازی‌ها را رعایت نمی‌کنند. برای تشخیص اختلال نقص توجه-بیش فعالی این رفتار‌ها باید حداقل به مدت ۶ ماه مشاهده شوند.
او افزود: اختلالات رفتاری دیگری مانند بی اختیاری ادرار، وسواس و مشکلات خلقی هم ممکن است در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی دیده شود، شیوع اختلال نقص توجه- بیش فعالی در دانش آموزان تهرانی حدود ۱۱ درصد است. خوشبختانه بسیاری از علائم این اختلال در دوران بلوغ کمرنگ می‌شود.
ارزانی تاکید کرد: شدت و درمان اختلال نقص توجه- بیش فعالی در سنین کودکی به میزان زیادی پیش بینی‌کننده شدت این اختلال در بزرگسالی است، به این معنا که اگر این اختلال در کودکی به خوبی تشخیص و درمان شود، در بزرگسالی فرد می‌تواند همچون اشخاص عادی به زندگی خود ادامه دهد.
ورزش کردن در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی نقش موثری در کاهش تحریک پذیری و افزایش زمان واکنش آنها دارد، به عبارتی ورزش می‌تواند بخشی از فرایند درمان این کودکان را تشکیل دهد البته نباید انتظار داشت در کودتاه مدت به سرعت کودک تغییر کند، بلکه اثر بخشی تمرین‌ها به تداوم و تکرار آنها بستگی دارد.
این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران تصریح کرد: بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی تمایلی ندارند که یک جا آرام بنشینند بنابراین می‌توان به این کودکان اجازه داد که پس از مدتی دقت و انجام تکالیف، بدوند یا بپرند همچنین پیشنهاد می‌شود پیش از آغاز کلاس، کودک پنج بار دور حیاط مدرسه را بدود.
او گفت: برخی از ورزش‌ها مانند کوهنوردی برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی بسیار کمک کننده است؛ کوه نوردی علاوه بر فواید جسمانی نقش موثری در هدایت این کودکان به تحرک‌های برنامه ریزی شده دارد، بنابراین به والدین این کودکان پیشنهاد می‌شود چهار تا پنج بار در روز هر بار به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه، فرزند خود را به ورزش کردن تشویق کنند.
ارزانی اظهار کرد: ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، دو، شنا، ایروبیک و ورزش‌های رزمی که با مصرف انرژی زیادی همراه است، به بهبودی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی بسیار کمک می‌کند، اما ورزش‌هایی مانند وزنه برداری، شطرنج و بولینگ که در آنها کودک باید کم جنب و جوش باشد، کمتر موثر هستند همچنین گاهی اوقات کودک نمی‌تواند با تاکتیک تیمی هماهنگ شود در این گونه موارد ورزش‌های انفرادی یا ورزش کردن با هم بازی‌هایی که کودک دوست دارد، پیشنهاد می‌شود.
این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران بیان کرد: برای مشارکت کودک هنگام ورزش باید محرک‌های آزاد دهنده مانند صدای زیاد را کاهش داد.

مناسب‌ترین تمرین‌های ورزشی برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی
او افزود: یک تمرین ساده برای این کودکان انجام تمرین عدد ۷ است، به این صورت که کودک باید در مرکز زمین بایستد سپس به سمت بالا و راست برود، دوباره به مرکز برگردد و پس از آن به سمت چپ و بالا برود و به مرکز برگردد.
همین تمرین را کودک می‌تواند با عدد ۸ انجام دهد. وقتی دقت و صحت حرکات کودک افزایش پیدا کرد، می‌توان این تمرین را به صورت ترکیبی و بدون نگاه کردن به پا‌ها یا با سرعت بیشتر انجام داد.
ارزانی یاد‌آوری کرد: نکته بسیار مهم در هنگام ورزش کردن رعایت نکات ایمنی و جلوگیری از آسیب دیدگی کودک است همچنین از اجبار کودک به انجام ورزشی که از آن لذت نمی‌برد، باید پرهیز کرد.