دستگاه تناسلی مردانه، اجزاء و اهداف آن

اندام تناسلی مردان از ساختار و اجزای مختلفی تشکیل شده است و دارای اندامی بی‌استخوان و غضروفی می‌باشد. از وظایف اصلی این اندام می‌توان تولید اسپرم را نام برد که آن را به شکل منی در می‌آورد و درهنگام برقراری رابطه با شریک جنسی خود، آن را تخلیه و وارد دستگاه تناسلی زن می‌کند. از دیگر وظایف دستگاه تناسلی مرد، تولید هورمون‌های مردانه برای بلوغ و ظاهر مردانه است. در این مقاله قصد داریم به توضیحات کاملی درباره این اندام بپردازیم.

اهداف اندام تناسلی مردان
هدف اندام‌ تناسلی مردان این است که وظایف نام برده زیر را با موفقیت و به درستی انجام دهد.
- برخلاف سیستم تناسلی زنانه، بخش بیشتر دستگاه تناسلی مردان در بیرون از بدن او قرار گرفته است. این ساختارهای بیرونی شامل آلت تناسلی، کیسه بیضه و بیضه‌ها می‌باشد.
- تخلیه اسپرم در دستگاه تناسلی زنانه در زمان رابطه جنسی، تولید و ترشح هورمون‌های جنسی مردانه که نقش مهمی در حفظ دستگاه تناسلی مردان دارد.
- تولید، نگهداری و انتقال اسپرم و مایعات محافظ منی.

اجزاء اندام تناسلی مردان
آلت تناسلی
این اندام مذکر در رابطه جنسی به کار گرفته می‌شود که دارای سه بخش می‌باشد.
- ریشه: به دیواره شکم می‌چسبد.
- بدنه یا تنه: بدنه آلت در اندام تناسلی مردان، به شکل استوانه‌ است و سه فضای دایره‌ای شکل دارد. این فضاها دارای بافت اسفنجی خاصی هستند. این بافت حفره‌های بزرگ زیادی دارد که در زمان تحریک جنسی مرد از خون انباشته می‌شوند. وقتی که آلت پر از خون می‌شود، سخت شده و به حالت افراشته در می‌آید که در زمان رابطه جنسی به آن اجازه دخول می‌دهد. پوست روی آلت کشسان و نرم است که بتواند با تغییرات اندازه آلت در زمان نعوظ منطبق شود.
- حشفه: حشفه قسمت مخروطی شکل در انتهای آلت است. حشفه را سرآلت نیز می‌گویند. این قسمت با لایه‌ای از پوست نرم پوشیده شده که پوست حشفه (غلفه) نامیده می‌شود. بعضی وقت‌ها این پوست با عنوان ختنه حذف می‌شود. دهانه مجاری ادرار، یا همان لوله‌ای که منی و ادرار را انتقال می‌دهد در نوک آلت می‌باشد.
زمانی که مرد به اوج جنسی می‌رسد و اصطلاحا ارضاء می‌شود، مایع منی که حاوی اسپرم است، از انتهای آلت تخلیه می‌شود. زمانی که آلت در حالت نعوظ است، جریان ادرار از مجاری ادرار قطع شده و در زمان ارضاء تنها منی اجازه خارج شدن دارد.
کیسه بیضه
کیسه بیضه در اندام تناسلی مردان در واقع یک پوست کیسه مانند است که در زیر آلت چسبیده می‌باشد. این کیسه دارای بیضه‌ها، عصب‌ها و رگ‌های خونی زیادی است. کیسه بیضه مثل یک «دستگاه کنترل دما» برای بیضه‌ها عمل می‌کند. برای تولید طبیعی اسپرم، دمای بیضه باید کمی سردتر از دمای بدن باشد. عضلات خاصی که در دیواره کیسه بیضه قرار دارند، به آن اجازه انقباض و شل شدن را می‌دهند و برای گرم‌تر شدن بیضه‌ها را به بدن نزدیک و برای کاهش دما بیضه‌ها را از بدن دور می‌کنند.
بیضه‌ها در اندام تناسلی مردان
بیضه‌ها اندام‌هایی بیضی شکل و در حدود اندازه یک زیتون بزرگ هستند که در کیسه بیضه قرار دارند و از هر دو جهت با ساختاری به نام طناب بیضه‌ای محکم شده‌اند. اکثر مردها دو بیضه دارند. بیضه‌ها وظیفه تولید تستوسترون، اصلی ترین هورمون جنسی مردان و تولید اسپرم را دارند. در درون بیضه توده‌های لوله مارپیچی وجود دارد که به آن‌ها لوله‌های منی ساز گفته می‌شود. این لوله‌ها مسئولیت تولید سلول‌های اسپرم را بر عهده دارند.

اندام‌های داخلی اندام تناسلی مردان
این اندام‌‌ها که به آن‌ها اندام‌های جانبی نیز گفته می‌شود، شامل موارد زیر است.
اپیدیدیم
اپیدیدیم لوله‌ای طولانی و مارپیچ است که در بخش پشتی هر بیضه قرار دارد. این لوله، سلول‌های اسپرم را که در بیضه‌ها تولید شده‌اند انتقال داده و ذخیره می‌کند. همچنین به بلوغ رساندن اسپرم از وظایف اپیدیدیم است. در زمان تحریک جنسی، انقباضاتی، اسپرم را به طرف مجرای منی هدایت می‌کند.
مجرای منی
نقش مجرای منی در اندام تناسلی مردان لوله‌ای عضلانی و بلند است که از اپیدیدیم به حفره لگنی و به پشت مثانه می‌رسد. مجرای منی در زمان نزدیک شدن به انزال، اسپرم بالغ را به پیشابراه منتقل می‌کند.
مجاری انزال
به پیوند مجرای منی و کیسه منی، مجاری انزال می گویند. مجاری انزال به داخل پیشابراه می‌ریزند.
پیشابراه
پیشابراه به لوله‌ای می گویند که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند. در مردها، این لوله مسئول تخلیه منی در زمان رسیدن مرد به نقطه ارضاء را هم به عهده دارد. وقتی آلت تناسلی در زمان رابطه جنسی تحریک می شود، جریان ادرار از پیشابراه قطع می شود و فقط به منی اجازه خارج شدن در زمان ارضا را می دهد.
کیسه منی
کیسه‌های منی اندام‌هایی مانند کیسه هستند که در نزدیک قسمت پایین مثانه به مجرای منی وصل شده‌اند. کیسه‌های منی مایعی سرشار از قند فروکتوز را تولید می‌کنند که منشا انرژی اسپرم بوده و در حرکت آن کمک می کند. مایع کیسه‌های منی بیشترین حجم مایع انزالی مرد را تشکیل می‌دهد.
غده پروستات
غده پروستات ساختاری به اندازه یک گردو است که در زیر مثانه و در مقابل مقعد قرار گرفته است. نقش غده پروستات در اندام تناسلی مردان اضافه کردن مایعی به مایع انزال می‌باشد (مایع پروستات به تغذیه اسپرم کمک می‌کند). مجاری ادرار (پیشابراه) که مایع انزال را برای خروج در هنگام ارضا انتقال می‌دهند، از مرکز غده پروستات عبور می‌کند.
غدد پیازی پیشابراهی
این غده‌ها که غدد کوپرنیز نامیده می‌شوند، ساختارهایی به اندازه نخود هستند که در طرفین پیشابراه و دقیقا در زیر غده پروستات قرار گرفته اند. این غدد مایع شفاف و لغزنده‌ای تولید می‌کنند که مستقیما به داخل پیشابراه تخلیه می‌شود. این مایع نقش روان کننده پیشابراه و خنثی کردن هرگونه ph اسیدی احتمالی، در اثر باقی ماندن قطرات ادرار در پیشابراه را دارد.