تربیت فرزند پسر، نکات کاربردی

تربیت و پرورش صحیح فرزندان یکی از مهم‌ترین مشغله‌های ذهنی پدر و مادرهاست. در حقیقت، با ورود نوزاد به کانون گرم خانواده، زندگی زن و شوهر وارد مرحله جدیدی می‌شود. اما به طور خاص، تربیت فرزند پسر علاوه بر شیرینی‌های بسیارش، دارای چالش‌های زیادی است. به طور معمول، والدین در تربیت فرزند پسر سختی بیشتری را نسبت به فرزندان دختر متحمل می‌شوند.
بدر واقع فرزندان پسر نیازمند به استقلال و آزادی‌های بیشتری هستند و این را از والدین خود مطالبه می‌کنند، اما فرزندان دختر معمولاً بیشتر به خانواده وابسته هستند. از سوی دیگر، فرزندان پسر نیازمند الگوهای محکم و مستقلی هستند که این الگوها می‌توانند مادر یا پدر آنان باشند. در همین راستا، در این مقاله قصد داریم تا نکاتی کاربردی به منظور تربیت فرزند پسر در سنین مختلف را مورد بررسی قرار دهیم.

۸ نکته کاربردی به منظور تربیت فرزند پسر
۱. کمک کردن به تقویت و بروز احساسات
به طور معمول، مادران بیشتر با دخترانشان صحبت می‌کنند. به همین دلیل، در حالت کلی فرزندان پسر دیرتر صحبت کردن را یاد می‌گیرند و قدرت کلامی پایین‌تری نسبت به دختران دارند. در حقیقت، پسران دوست دارند تا بیشتر احساسات خودشان را در دل نگاه دارند. در مواقع ناراحتی، دختران گریه می‌کنند و پسران معمولاً دعوا و خشونت را انتخاب می‌کنند.
بنابراین یکی از نکات ضروری در تربیت فرزند پسر این است که آنان را از سنین خیلی پایین تشویق کنید تا در مورد هیجانات درونی خود صحبت کنند، از سکوت و خاموشی بیرون بیایند و عکس‌العمل خودشان را با سخن گفتن نشان دهند. همچنین به یاد داشته باشید که محبت و عشقتان را به صورت کلامی به فرزندانتان ابراز کنید؛ چراکه این موضوع موجب تقویت عزت‌نفس در کودک می‌شود. پس شاید لازم باشد روش‌های مدیریت احساسات را شناخته و آن‌ها را به پسر خود نیز منتقل کنید.
۲. اجتناب کردن از انتقاد های بیش از حد
فرزندان پسر معمولاً در برابر انتقادها بسیار حساس هستند. پس برای تربیت فرزند پسر خود به بهترین نحو ممکن، سعی کنید تا ضمن یادآوری کارهای نادرست و بد او، از واکنش‌ها و عکس‌العمل‌های تند و افراطی بپرهیزید. به عنوان مثال، از گفتن جملاتی مانند «خواهرت هیچ‌وقت از این کارها نمی‌کنه؛ تو من رو کلافه و خجالت‌زده می‌کنی» بپرهیزید.
۳. انتخاب کلام مناسب
به طور کلی، شیوه تربیتی دختران و پسران در بدو تولد تا چند ماهگی تفاوتی با یکدیگر ندارد. با این حال، با بزرگ شدن فرزندان و رشد آنان، شیوه‌های تربیتی هر یک تفاوت‌های چشمگیری خواهند داشت. بنابراین می‌توان گفت که شیوه رفتاری با هر یک از فرزندان دختر و پسر متفاوت بوده و نیازمند روش‌های تربیتی متفاوت است.
به طور مثال، هنگامی که با پسران خود صحبت می‌کنید، باید جملاتی واضح، روشن، منطقی و به دور از هر توضیح اضافی و حاشیه را انتخاب کنید.
۴. در نظر گرفتن نیمه دیگر شخصیت او
از جمله دیگر نکات ضروری در تربیت فرزند پسر این است که به فرزند خود بیاموزید تا در لباس پوشیدن مرتب بوده و به نکات مربوطه در این زمینه توجه کند؛ به آراستگی ظاهری، موهایش و سلامت جسمانی‌اش توجه کند. در حقیقت، این موارد همگی مسائلی هستند که شاید بسیاری از پدران به آن‌ها توجهی نداشته باشند. حال آن که فراهم کردن چنین شرایطی برای او بسیار مفید است؛ چرا که فرزندتان در آینده مرد خواهد شد و بدین ترتیب می‌تواند نظر اطرافیان را به خود جلب کند. بنابراین از اینکه فرزند پسر شما احساسات زنانه پیدا کند، نترسید؛ چرا که به هر حال احساس مرد بودن از پدرش که هم‌جنس خودش است، به او منتقل خواهد شد.
۵. در نظر گرفتن محدودیت برای او
به طور معمول، فرزندان پسر کشش بیشتری به سمت مادر خود دارند، اما در عین حال نمی‌توانند خیلی با او صمیمی شوند. بنابراین به عنوان مادر او، برای برقراری ارتباطی مناسب با پسر خود، اعمال برخی محدودیت‌ها از جانب شما لازم و غیر قابل‌اجتناب است.
۶. انجام ندادن تمامی امور
برای تربیت فرزند پسر خود اجازه دهید تا به عنوان فردی مستقل برخی کارهایش را خودش انجام دهد. برای مثال، وقتی فرزندتان می‌خواهد کارهای کوچکی مانند بستن زیپ شلوار، بند کفش یا دکمه‌هایش را خودش انجام دهد، این اجازه را به پسرتان بدهید. همچنین می‌توانید او را ترغیب کنید تا خودش لباس‌هایش را بپوشد، دوش بگیرد و به کارهای شخصی‌اش برسد.
باید بپذیرید که فرزندتان روزی از شما دور خواهد شد و به همین دلیل نیاز است تا از احساس نیازش نسبت به خودتان بکاهید.
۷. تبدیل شدن به یک الگوی اجتماعی
امروزه مادر و پدر علاوه بر جایگاه مهم خود در خانواده، می‌توانند الگویی برای شناخت هویت اجتماعی فرزندشان باشند. در واقع، والدین می‌توانند پسرشان را به سمت اهدافش سوق دهند. بنابراین سعی کنید تا رفتار و گفتار مناسبی در جامعه داشته و موقعیت اجتماعی مناسبی برای خود و فرزندانتان فراهم کنید.
۸. سپردن مسئولیت به او
برای تربیت فرزند پسر خود به عنوان فردی مسئولیت‌پذیر، سعی کنید تا وظایف کوچکی را در خانواده به او واگذار کنید تا فرزندتان در کارهای خانه شما را همراهی کند. برای مثال، از پسر خود بخواهید تا در درست کردن یک کیک عصرانه به شما کمک کند، از او یک قاشق بخواهید یا مسئولیت مراقبت از کودک دیگر خود را به او بسپارید. البته این موضوع در مورد کودکان با سنین بالاتر صادق است؛ ضمن اینکه نیاز است تا به صورت غیرمستقیم فرزندان خود را تحت کنترل داشته باشید!

تربیت فرزند پسر
همان‌طور که اشاره شد، روش‌های تربیتی فرزندان در سنین مختلف بایستی تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند؛ چرا که ویژگی‌های اخلاقی کودکان با بالا رفتن سن آن‌ها دچار تغییراتی می‌شود. در همین راستا، در ادامه یکسری نکات کاربردی برای تربیت فرزند پسر را بر اساس گروه‌های سنی مختلف (تا سنین ۱۵ سالگی) مورد بررسی قرار می‌دهیم.

نکات کاربردی در تربیت فرزند پسر در سنین مختلف
در رابطه با سن طلایی تربیت فرزندان دیدگاه‌های مختلفی از سوی روان‌شناسان مطرح است؛ به طوری که برخی معتقد هستند از زمان تولد تا ۵ سالگی، بخش مهمی از شخصیت کودک شکل می‌گیرد. از سوی دیگر، برخی از روان‌شناسان نیز تئوری شخصیت پایه را مطرح می‌کنند و معتقدند تا ۱۶ سالگی شخصیت فرزندان شکل می‌گیرند و بعد از آن دیگر فرد تغییری نمی‌کند. به هر حال نظرات متفاوت است؛ اما همان‌طور که مشخص است، هر دو دیدگاه بر اهمیت دوره کودکی و نوجوانی تأکید دارند.
۱. تربیت فرزند پسر شیرخوار
همان‌طور که می‌دانید، تربیت کودکان از دوران قبل از تولد و زمانی که کودک در شکم مادر است، شکل می‌گیرد. سپس مادر با تولد کودک، در دوران نوزادی باید به پرستاری از او توجه کافی داشته باشد و از این نکته غافل نشود که در همان سنین ابتدایی باید نظم و ترتیب را به کودک آموخت. به علاوه، توجه بدین نکته ضروری است که کودک از هفت‌ماهگی مقصود ما را می‌فهمد، اما قادر به سخن گفت نیست. بنابراین باید در بیان کلمات دقت کافی داشته باشید و در سنین ۲ تا ۴ سالگی نوازش، محبت و مهربانی با کودک را در اولویت قرار دهید.

دقت داشته باشید که هر کودک شیرخواری بر حسب تفاوت‌های فردی، در برخورد با مادر و برای ارضای نیازهای فیزیولوژیکی، رفتار خاصی دارد. در این خصوص مادران باید اجازه دهند تا کودکشان خود برنامه غذایش را تنظیم کرده و تقاضای طبیعی‌اش را معین کند که چه موقعی باید شیر بخورد و در چه زمانی نیاز به خواب دارد.
۲. تربیت فرزند ۱۸ ماهه
کودک هجده ماهه به ظاهر بزرگ شده است و جست و خیز دارد؛ اما از نظر نوع روابطش با مادر بسیار شبیه بچه شیرخوار است. همچنین لازم به ذکر است که فرزند پسر در این سن بیشتر وابسته به مادر خود است. همچنین فرزندان در این سن از چیزهایی که می‌دانند یا توانایی انجامش را دارند، استفاده کافی می‌کنند و نیازها و احتیاج‌های خود را به سایرین می‌فهمانند.
بنابراین توجه داشته باشید که تا زمانی که فرزند شما نیازمند تمرین برای کسب مهارت‌های جدید است، انجام بازی‌های تکراری برایش بسیار مفید است. پس در این سن به او زمان دهید و تشویقش کنید تا تلاش کند، شکست بخورد و مجدد تلاش کند. در چنین شرایطی، پسر نو پای شما با استقلال بیشتری به جلو می‌رود.
۳. تربیت پسر ۲ ساله
تربیت فرزند پسر دو ساله به سبب تکامل نیافتن مغز کودک، اندکی دشوار است. به علاوه، یک کودک دو ساله معمولاً چیز بسیار زیادی را از جهان اطراف خود درک نمی‌کند. با این حال، نسبت به سنین نوزادی خود بسیار باهوش‌تر شده است و به رفتارهای اطرافیان واکنش نشان می‌دهد. در واقع، دو سالگی سنی است که پدر و مادر باید برای تقویت ارتباطات خود با فرزندشان تلاش کنند.
به عبارت دیگر، کودک در دو سالگی راه می‌رود، حرف می‌زند و می‌تواند اولین کلمات خود را ادا کند. بنابراین بسیار مهم است که والدین کلماتی مناسب به او بیاموزند. در نتیجه، می‌توان گفت که بستر اصلی شخصیت کودک با اولین کلماتی شکل می‌گیرد که در خانواده می‌آموزد. همچنین کودک در دو سالگی مفهوم خشم و دعوا را متوجه می‌شود و ممکن است گاهی با صدای بلند در خانه گریه کند؛ اما مفاهیمی مانند نفرت، حسادت و سایر موارد مشابه را درک نمی‌کند.
به علاوه، دو سالگی برای فرزند پسر سنی است که به تحرک، خراب‌کاری و جنب‌وجوش می‌پردازد. از همین روی، ممکن است ناخواسته به سمت انجام کارهای خطرناک کشیده شود. بنابراین سعی کنید تا در این سن با دور کردن تمامی ابزارهای خطرناک از دسترس فرزند خود، محیط خانه را امن نگاه دارید.
۴. تربیت پسر ۳ ساله
تربیت پسر بچه سه ساله کمی آسان‌تر است. در این سن دامنه لغات و جملات کودکان معمولاً گسترش می‌یابد. در نتیجه، فرزندان سخنان والدین خود را درک می‌کنند و توانایی تجزیه‌ و تحلیل آن‌ها را تا حدودی دارند! با این حال پسران در این سن هنوز هم به طور کامل و واضح متوجه تمام جملات و حرف‌های والدین خود نمی‌شوند. در نتیجه، برای برقراری ارتباطی مثبت با فرزند خود و تفهیم بهتر آنان، از جملاتی کوتاه و کلماتی ساده استفاده کنید.
همچنین سعی کنید تا ضمن کنترل شیطنت‌های فرزند خود، حس کنجکاوی و پرسشگری آنان را پاسخگو باشید. به علاوه، در برابر رفتارهای از روی کنجکاوی و شیطنت‌های احتمالی آنان صبور، آرام و مهربان باشید؛ چرا که در غیر این صورت فرزندی پرخاشگر خواهید داشت. همچنین به یاد داشته باشید که فرزندان پسر به دلیل جنب‌ و جوش بیشتر نسبت به دختران، بیشتر در معرض این مسئله قرار می‌گیرند.
۵. تربیت فرزند پسر ۴ ساله
چهار سالگی برای یک پسر بچه، دوره‌ای است که دامنه ادراکات او افزایش می‌یابد. در حقیقت، فرزند پسر در این سن به طرز چشمگیری با جهان اطرافش ارتباط برقرار می‌کند و می‌تواند دوستانی برای خود داشته باشد. همچنین او در این سن افرادی به غیر از اعضای خانواده را شناخته و دایره لغاتش گسترده می‌شود. در نتیجه، فرزندان پسر در این سن توانایی درک حرف‌ها، نصایح و صحبت‌های والدین خود را دارند. بنابراین امکان برقراری ارتباط با آنان ساده‌تر می‌گردد. از همین روی، می‌توانید در سن چهار سالگی در کارهای روزمره به فرزند خود کمک کنید تا در عین عادت به استقلال شخصی، در انجام کارهایش دچار مشکل نشود.
به علاوه، در چهار سالگی کودک استعداد بسیاری برای یادگیری علومی مثل زبان، ریاضی و موارد را مشابه دارد. در نتیجه، در صورت تمایل می‌توانید کودکان خود را از همین سنین در کلاس موسیقی، کلاس‌های درسی، زبان یا ورزش ثبت‌نام کنید. همچنین به یاد داشته باشید که کودکان در چهار سالگی تمام جزئیات جهان اطراف خود را جذب می‌کنند و آن‌ها را مورد تجربه قرار می‌دهند. کودکان در چهار سالگی و در صورت مواجهه با رفتارهای نادرست والدین، ممکن است لجبازی کنند یا سعی داشته باشند تا خواسته‌های خود را به کرسی بنشانند. بنابراین در این سن از تحمیل رفتارهای خود به فرزندتان دوری کنید و برای حفظ روابط دوستانه با فرزندتان سعی کنید تا آرام، مهربان و صبور باشید.
۶. تربیت پسر ۵ ساله
تربیت فرزند پسر پنج ساله در مقایسه با پسر دو ساله از نظر سختی قابل قیاس نیست! به عبارت دیگر، کودکان معمولاً در این سن چیزهای بسیار زیادی را از والدین خود مطالبه می‌کنند. بنابراین به عنوان والدینی آگاه، باید بدانید که همه چیزهایی که پسرتان در این سن درخواست می‌کند، به دست آوردنی نیستند و باید این موضوع را به کودک خود بیاموزید.
از سوی دیگر، مغز کودک در پنج سالگی توسعه یافته و اکنون توانایی درک اصول بهداشتی را دارا است. در همین راستا، می‌توانید کارهایی مانند مسواک زدن، شستن دست‌ها و … را در این سن یا حتی از سنین کمتر به او آموزش دهید. همچنین فرزندان پسر معمولاً در سن پنج سالگی دوست دارند تا بیشتر اوقات خود را در بیرون از خانه بگذرانند؛ چرا که آن‌ها در سنین پنج سالگی و در خانه، جنب‌ و جوش‌های فراوانی دارند که می‌توانند باعث آشفتگی محیط خانه باشند!
بنابراین دقت داشته باشید که به جای تنبیه یا خشونت نسبت به فرزندتان با او صحبت کنید. به عبارتی، کودکان پسر به دلیل جنب‌ و جوش بسیار می‌توانند باعث بر انگیختن خشونت والدین شوند. با این حال، به عنوان والدین فرزند خود باید بدانید که استفاده از این گونه رفتارها در تربیت پسر پنج ساله اثرات مخرب بسیاری در آینده و در شخصیت کودک دارد. در نتیجه، نیاز است تا محیط خانه را آرام نگاه داشته و اخلاقیات خاص کودک خود را درک کنید.
۷. تربیت پسران ۶ تا ۱۰ ساله
کودکان در این بازه سنی تا حدودی مطیع‌تر هستند. به طور خاص، فرزندان پسر کشش بیشتری به مادر خود دارد و اغلب منتظرند تا از رفتار او الگوبرداری کرده و سخنانش را به جای بیاورند! به طور کلی، در این بازه سنی روابط بین کودک و والدین، مانند دوران پنج سالگی و مطابق دلخواه مادر است. کودک از مادر اطاعت کرده و دوست دارد تا سخنانش را مو به‌ مو اجرا کند. با این حال، در عین احتیاج شدید فرزند به برقراری رابطه‌ای عمیق با مادر، او تمایل به استقلال و حفظ روابط شخصی خود دارد.
برای حفظ استقلال فرزند خود تلاش کنید تا او را با شخصیتی متعادل و دوست‌داشتنی بزرگ کنید؛ در غیر این صورت فرزند شما به فردی پرخاشگر و ناسازگار مبدل خواهد شد که از تمامی کائنات شکایت داشته و گمان می‌کند که حتی والدینش نیز او را دوست ندارند!
۸. تربیت فرزند ۱۱ تا ۱۵ ساله
در این سن کودکان، به خصوص فرزندان پسر، زیاد به والدین خود توجه و وابستگی ندارند. در حقیقت، فرزندان پسر در این سن در آستانه بلوغ قرار دارند. از همین روی، مسائل رشد و هورمونی به وجود آمده در او ممکن است منجر به بروز رفتارهای ناخوشایند و گاه غیرطبیعی گردد. در این صورت، والدین باید بدانند که در این سن ضمن مراقبت‌های شدید از فرزند خود، به حریم خصوصی او تجاوز نکنند؛ چراکه در این صورت رابطه عاطفی آن‌ها از هم گسسته خواهد شد.
همچنین به خاطر داشته باشید که از تحقیر، توهین یا مقایسه‌ پسرتان با دیگران به شدت پرهیز کنید؛ چون انجام این اعمال موجب پرخاشگر و زورگو شدن آن‌ها در آینده می‌شود. در این صورت، فرزندان تحقیرشده بعد از رسیدن به استقلال سعی می‌کنند تا وجود و قدرتشان را با توسل به زور به دیگران اثبات کنند.

جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی راهکارهای تربیت فرزند پسر پرداخته و تفاوت روش‌های تربیتی در سنین مختلف را بیان کردیم. بنابراین با بکارگیری هر یک از روش‌های مطرح‌شده در این مقاله، می‌توانید نسبت به برقراری روابط دوستانه با پسران خود اقدام کرده، فرزندی با رفتار، گفتار، عقاید و ارزش‌های درست تربیت کنید. همچنین در این صورت می‌توانید موقعیت اجتماعی مناسبی برای او در جامعه آینده فراهم کنید.