علائم سینه پهلو در کودکان، تشخیص و درمان

سینه‌ پهلو می‌تواند در هر زمانی از سال بروز کند، اما معمولاً در زمستان و بهار و اغلب پس از یک سرماخوردگی یا نوع دیگری از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ می‌دهد. اگر فکر می‌کنید فرزندتان ممکن است سینه‌پهلو داشته باشد، بلافاصله به یک پزشک اطفال مراجعه کنید، زیرا هرچند برخی از موارد آن خفیف است اما سینه‌پهلو می‌تواند بسیار جدی هم باشد. در این مطلب می‌توانید بیشتر با این بیماری در کودکان آشنا شوید.

علائم سینه‌پهلو
از آنجا که سرفه و تب دو علامت اصلی سینه‌پهلو هستند، اگر فرزند شما سرفه و تب بدی دارد، احتمال دارد سینه‌پهلو داشته باشد. به‌طورکلی علائم این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
سرفه
تب
ضعف
استفراغ
اسهال
از دست دادن اشتها
سردرد
درد عضلانی
مشکل در تنفس

انواع مختلف سینه‌پهلو
سینه‌پهلو یک اصطلاح عمومی برای عفونت ریه‌هاست و می‌تواند توسط بسیاری از ارگانیسم‌ها مثل میکروب‌ها ایجاد شود. برای مثال، کودکان و خردسالان ممکن است سینه‌پهلو را از ویروس سن‌سیشیال تنفسی؛ RSV، بگیرند و نوزادان ممکن است آن را هنگام تولد یعنی در طول زایمان از باکتری‌های استرپتوکوک گروه بی؛ GBS، بگیرند. یک کودک بزرگ‌تر یا خردسال هم ممکن است در نتیجهٔ‌ دیگر عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی دچار سینه‌پهلو شود. اما به‌طورکلی، پزشکان سینه‌پهلو را به دو گروه تقسیم‌بندی می‌کنند:
باکتریایی
کودکان مبتلا به سینه‌پهلوی باکتریایی معمولاً علائم ناگهانی مثل تب بالا، تنفس سریع و سرفه دارند. آنها همچنین دوست ندارند غذا بخورند و بسیار بیمار به نظر می‌رسند. آنها ممکن است مشکل در تنفسشان، یعنی ببینید در هنگام نفس کشیدن پره‌های بینی کودک باز می‌شود یا پوست قفسهٔ‌ سینه‌اش فرو می‌رود، نبض سریع‌تر و لب‌ها یا ناخن‌های مایل به آبی داشته باشند. کودکان مبتلا ممکن است ضعیف به نظر برسند، استفراغ کنند یا اسهال داشته باشند. علائم کمتر شایع شامل درد شکم و سفتی گردن است. باکتری استرپتوکوک پنومونیه یا پنوموکوک، عامل معمول این عارضه است، اما دیگر باکتری‌ها از جمله استافیلوکوک اورئوس یا مایکوپلاسما پنومونیه نیز می‌توانند باعث ایجاد سینه‌پهلو شوند.
ویروسی
سینه‌پهلوی ویروسی معمولاً شبیه سرماخوردگی شروع می‌شود اما علائم آن به آرامی و به طور پیوسته بدتر می‌شود. کودک مبتلا ممکن است تب ۳۸/۶ درجهٔ‌ سانتی‌گراد یا بیشتر به همراه سرفه‌های بدتر و تشدیدشونده، خس‌خس سینه و تنفس سریع داشته باشد. حالت ضعف، استفراغ یا اسهال نیز می‌تواند نشانهٔ‌ سینه‌پهلوی ویروسی باشد. سینه‌پهلوی ویروسی معمولاً کمتر از نوع باکتریایی شدید است و نمی‌تواند به نوع باکتریایی تبدیل شود، اما می‌تواند بچه‌ها را نسبت به نوع باکتریایی بیماری مستعدتر کند. ویروس‌هایی که می‌توانند سینه‌پهلو را ایجاد کنند شامل ویروس سن‌سیشیال تنفسی، ویروس پاراآنفلوانزا، آدنوویروس و ویروس آنفلوانزا است.

تشخیص سینه‌پهلو یا ذات‌الریه
پزشک چگونگی تنفس کودک را در طی معاینه در مطب تماشا می‌کند و با یک استتوسکوپ یا گوشی پزشکی به ریه‌هایش گوش می‌دهد. او به دنبال صدای تنفس خفیف‌تر از معمول یا دیگر سروصداهای غیرطبیعی است. از آنجا که در کودک مبتلا به سینه‌پهلو برخی از کیسه‌های هوای موجود در ریه‌ها پر از مایع می‌شوند، کودک سریع‌تر نفس می‌کشد تا اکسیژن بیشتری جذب کند.
اگر پزشک کودک فکر می‌کند فرزند شما سینه‌پهلو دارد، ممکن است یک عکس‌برداری با اشعهٔ ایکس از قفسهٔ‌ سینه، آزمایش خون یا آزمایش مایع بینی کودک را تجویز کند. همچنین برای اطمینان از اینکه کودکتان اکسیژن کافی دریافت می‌کند، ممکن است از پالس اکسی‌متر یا همان اکسیژن‌سنج خون استفاده کند. پالس اکسی‌متر دستگاه ساده‌ای است که برای اندازه‌گیری درصد اشباع اکسیژن روی یک انگشت نصب می‌شود.

درمان سینه‌پهلو و ذات‌الریه
پزشکان برای سینه‌پهلوی باکتریایی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. سینه‌پهلوی ویروسی به آنتی‌بیوتیک پاسخ نمی‌دهد، بنابراین درمان آن ممکن است محدود به استراحت و نوشیدن مایعات باشد. در واقع، دریافت مایعات کافی برای مبارزه با کم‌آبی بدن که ناشی از تنفس سریع و تبی است که اغلب یکی از عوارض جانبی سینه‌پهلوست، بسیار حیاتی است.
اگر کودکتان برای درمان سینه‌پهلوی باکتریایی در بیمارستان بستری شود، ممکن است مایعات و آنتی‌بیوتیک‌ها از طریق تزریق داخل ‌وریدی به او داده شود. پرستاران ممکن است به طور منظم بینی او را با مکش تخلیه کنند و با اکسی‌متر سطح اکسیژن خون او را تحت نظر بگیرند. همچنین ممکن است برای تنفس راحت‌تر یک لولهٔ‌ اکسیژن نازال یا ماسک اکسیژن به او وصل شود. بیشتر موارد سادهٔ‌ سینه‌پهلو در عرض یک هفته بهتر می‌شود، هرچند سرفهٔ‌ ناشی از آن می‌تواند هفته‌ها ادامه یابد.

جلوگیری از ابتلای کودک به سینه‌‌پهلو
برای افزایش شانس فرزندتان برای دور ماندن از سینه‌پهلو می‌توانید برخی کارها را مثل موارد زیر رعایت کنید یا انجام دهید:
واکسیناسیون کودک را به‌موقع انجام دهید
واکسن‌ هیب، پنج‌گانه، ام‌ام‌آر؛ MMR و واکسن آنفلوانزا برای کودکان حداقل شش ماهه، آبله‌مرغان و پنوموکوکی می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به سینه‌پهلو کمک کنند. اگر کودکتان هر کدام از این واکسن‌هایش را نزده است، حتماً از پزشک کودکتان مشاوره بخواهید.
بهداشت را رعایت کنید
دست‌های خود و فرزندتان را مرتب بشویید تا از انتشار میکروب‌ها جلوگیری کنید. اجازه ندهید کودکتان از لیوان یا ظروف مشترک با اشخاص دیگر استفاده کند. به طور منظم، تمام مکان‌هایی را که بخش‌های میکروبی بدن لمس می‌کند مانند تلفن، اسباب‌بازی‌ها، دستگیره‌ها و دستگیرهٔ در یخچال و فریزر را تمیز کنید.
سیگار کشیدن را در خانه ممنوع کنید
اگر شما یا همسرتان سیگار می‌کشید، آن را خارج از خانه انجام دهید و از مهمانان هم بخواهید که همین کار را بکنند. از این هم بهتر این است که به فکر ترک جدی سیگار باشید. مطالعات نشان داده‌اند کودکانی که در اطرافشان دود سیگار وجود دارد، حتی برای دوره‌های کوتاه‌مدت، بیشتر بیمار می‌شوند و بیشتر مستعد ابتلا به سینه‌پهلو، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، مشکل آسم و عفونت گوش هستند.