مشکلات دوران نوزادی، بیماری نهان بیضگی چیست؟

در صورتی که پس از تولد نوزاد، بیضه در قسمت پایین کیسه بیضه (اسکروتوم) قابل لمس نباشد، بیضه نزول نکرده نامیده می‌شود که می‌تواند یک یا هر دو بیضه را درگیر کند.
در نهان بیضگی، بیضه می‌تواند در هر محل بین کلیه تا کیسه بیضه متوقف شود.
شیوع بیضه نزول نکرده در نوزادان نارس بسیار بیشتر از نوزادانی است که در زمان مناسب و قابل انتظار متولد شده‌اند.
به طور کلی 3 درصد نوزادان، به عدم نزول بیضه مبتلا هستند، ولی در نوزادان نارس این احتمال 30 درصد است.
توقف در نزول یک طرفه نیز شایع‌تر از توقف نزول دو طرفه است.

علت بیضه نزول نکرده
علت نقص در نزول بیضه اغلب نقص داخلی بیضه و یا کمبود ترشح هورمون‌های جنسی در دوران جنینی است.
سایر علل مستعد کننده
- نارس بودن نوزاد
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
- دوقلویی
- قرار گرفتن نوزاد در معرض استروژن مادر
- فامیلی

پاتولوژی بیضه نزول نکرده
با توجه به نقش اسکروتوم (کیسه بیضه) برای نگهداری بیضه‌ها در درجه حرارتی حدود یک درجه پایین‌تر از درجه حرارت بدن و حساسیتی که سلول‌های تولید کننده اسپرم در مقابل حرارت بالا دارند، بیضه‌های نزول‌نکرده دچار تغییرات شدید در تولید اسپرم می‌شوند.
به همین دلیل توصیه می‌شود که این بیضه‌ها باید در بین 9 ماهگی تا یک سالگی در محل طبیعی خود در کیسه بیضه‌ها قرار بگیرند (در صورتی که بیضه‌ها تا 9 ماهگی نزول خود به خود پیدا نکنند، معمولاً دیگر نزول خود به خود نخواهند داشت).
بعد از بلوغ اگرچه اندازه بیضه نزول نکرده ممکن است طبیعی باشد، ولی به شدت دچار اختلال در تولید اسپرم خواهند بود و ممکن است ناباروری پیامد آن باشد.
خوشبختانه سلول‌های تولید کننده هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) تحت تأثیر درجه حرارت بدن قرار نمی‌گیرند و معمولاً به تعداد طبیعی در بیضه نزول نکرده یافت می‌شوند، لذا پس از بلوغ، نقصی در صفات ثانویه جنسی آنها وجود ندارد.

یافته‌های بالینی بیضه نزول نکرده
علامت شاخص بیضه نزول نکرده، فقدان یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه نوزاد پسر است.
در سنین کودکی ممکن است کودک از درد شکم یا کشاله ران به دلیل قرار گرفتن بیضه در محل غیر طبیعی شاکی باشد.
بیماران بالغ مخصوصاً در موارد نهان بیضگی دو طرفه ممکن است با شکایت ناباروری مراجعه کنند.
کیسه بیضه در این موارد معمولاً به خوبی رشد نکرده است و نسبت به سمت مقابل کوچک‌تر است.
در سمت درگیر معمولاً فتق کشاله ران هم وجود دارد.
گاهی در پسرانی که به ظاهر دچار بیضه نزول نکرده هستند می‌توان بیضه‌ها را در معاینه در بالای کیسه بیضه پیدا کرد و با دستکاری ملایم به محل طبیعی خود منتقل کرد.
این موارد را به عنوان بیضه بالا رونده یا جابجا شونده می‌نامند که نیاز به هیچ درمانی ندارند. با رشد کودک به تدریج انقباض و بالا کشیدن بیضه‌ها کمتر می‌شود.
در این گروه از کودکان در صورتی که کودک بعد از یک حمام گرم توسط والدین معاینه شود، بیضه‌ها کاملاً نزول کرده‌اند، اما در عده‌ای دیگر با دستکاری بیضه فقط تا بالای کیسه بیضه پایین می‌آید و باید آن را اختلال نزول واقعی تلقی و با جراحی اصلاح نمود.

تشخیص
معمولاً نزول بیضه‌ها در سونوگرافی تا قبل از هفته ۲۸ جنینی مشاهده نمی‌شود و در بین هفته‌های ۲۸ تا ۴۰ جنینی اتفاق می‌افتد.
70 درصد بیضه‌های نزول نکرده با معاینه قابل لمس خواهند بود و 30 درصد قابل لمس نیستند.
در موارد غیر قابل لمس ممکن است بیضه در داخل شکم باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد.
بهترین روش تشخیص، انجام MRI می‌باشد که قادر است بیضه‌های نزول نکرده در ناحیه کشاله ران یا داخل شکم را مشخص کند.

عوارض
فتق کشاله ران در ۱۵ درصد بیماران مبتلا به بیضه نزول نکرده مشاهده می‌شود، ولی در ۹۵ درصد موارد زائده واژینالیس باز است که پیش‌زمینه ایجاد فتق کشاله ران می‌باشد.
از عوارض دیگر، پیچ‌خوردگی طناب بیضه است که در این بیضه‌ها بیش از بیضه‌های طبیعی ایجاد می‌شود.
بروز سرطان بیضه در بیضه‌های نزول نکرده ۳۵ برابر بیضه‌های طبیعی است. شایع‌ترین توموری که در این موارد مشاهده می‌شود، سمینوما است.
پایین آوردن بیضه اگرچه کمکی در کم کردن ریسک کانسر نمی‌کند، ولی تشخیص را راحت‌تر می‌سازد.

درمان
پایین آوردن بیضه موفقیت‌آمیزترین روش درمانی می‌باشد و امروزه نیازی به هورمون‌درمانی نمی‌باشد و باید جراحی پیش از سنین ۹ ماهگی تا یک‌سالگی که هنوز ضایعه‌ای در سلول‌های تولید کننده اسپرم ایجاد نشده است صورت گیرد.
در مواردی که بیضه قابل لمس نمی‌باشد، انجام لاپاراسکوپی هم برای تشخیص وجود بیضه داخل شکمی و هم جهت آزادسازی و قرار دادن آن در محل طبیعی توصیه می‌شود.
پایین آوردن بیضه در طولانی مدت، شانس ابتلا به سرطان را کاهش نمی‌دهد، بنابراین پیشگیری طولانی مدت این بیماران باید به صورت مستمر انجام شود.