سه ماهه دوم بارداری، علائم شایع و اتفاقات آن

تعداد زیادی از خانم ها واقعاً از سه ماهه دوم بارداری خود لذت می برند. با خوش شانسی، اغلب حالت تهوع و خستگی بارداری طی چند ماه اول به پایان رسیده است. در این ۳ ماهه کم کم به دوستان و اطرافیانتان خواهید گفت که حامله هستید. و جستجو کردن های آشفته و بی پایان را کمتر می‌کنید. چون تا حالا چیزهای زیادی از بارداری آموخته اید. شما احتمالا از همین دوره شروع به پوشیدن لباس های گشاد و راحت می کنید. اما از همه بهتر و مهمتر، شما از الان حرکات هر لحظه جنین را حس و درک می کنید.

سه ماهه دوم کی شروع می شود؟ چه زمانی تمام میشود؟
- شروع ۳ ماهه دوم بارداری: اولین روز از هفته ۱۳ام
- پایان سه ماه دوم بارداری: آخرین روز از هفته ۲۷ام

علائم شایع بارداری در سه ماهه دوم
حساس و بزرگتر شدن سینه ها
سینه های شما اولین بار طی سه ماهه اول بارداری شروع به بزرگتر شدن میکنند. با ورود به ۳ ماهه دوم سینه ها همچنان بزرگتر میشوند و نسبت به لمس حساس تر هستند.
افزایش حجم خون در حین بارداری باعث می شود که رگ ها در بخش های زیادی از بدن شما نمایان شوند (به خصوص اگر پوست شما روشن و سفید باشد) بنابراین نمایان شدن رگ ها روی پوست سینه شما نیز یکی از نشانه های دوره دوم بارداری خواهد بود.
از آنجا که در این دوره سطح هورمون ملانین در حال افزایش است، ممکن است آروئلا (هاله تیره رنگ اطراف نوک پستان شما) تیره و بزرگتر شود.
تکرر ادرار، خستگی و سرگیجه
درحالی که اغلب خانم ها خستگی و بیحالی مفرط را با اتمام سه ماهه اول حاملگی خود کمتر تجربه می کنند، اما برخی از خانم ها همچنان با ورود به مرحله بعدی بارداری خسته به نظر می رسند. به دلیل افزایش سطح هورمون های تحریک کننده کلیه، میزان ادرار خروجی بیشتر می شود و خواب را از چشمان برخی از خانم ها میگیرد. بنابراین این خانم ها در طی روز غالبا بیحال و خسته هستند.
بالا بودن سطح هورمون های بدن (بیشتر ریلکس کننده های بدن) به این معنی است که باید عضلات و رباط های شما آرام تر باشند. این قضیه درباره عضلات کف لگن شما نیز صادق است. بنابراین اگر عطسه کنید یا ناگهانی فشاری به شما وارد شود به دلیل شل بودن این عضلات ممکن است دچار ریزش ادرار ناگهانی شوید.
نکته
- تمرینات موسوم به کگل میتواند به سفت شدن و بهبود عملکرد عضلات کف لگن خانم های باردار طی سه ماهه دوم بارداری کمک کند.
- اگر میزان خستگی شما بیش از حد است، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید تا از نظر کم خونی و مشکلات تیروئید تحت ارزیابی قرار بگیرید. اگر هنگامی که ناگهانی بلند میشوید احساس سرگیجه و غش میکنید حتما با پزشک خود صحبت کنید. (هرچند که این وضعیتم ناشی از تغییرات هورمونیه)
بروز انواع دردها
هورمون ریلکسین (Relaxin) که یک هورمون آرامش بخش در دوران بارداری است، گاهی اوقات باعث بروز درد در رباط های بدن می شود مخصوصا رباط های لگنی مثل رباط گرد رحمی می شود.
طی ۳ ماهه دوم بارداری رباط گرد رحمی، که از بافت رحم پشتیبانی می کند، به واسطه رشد جنین تحت کشش زیادی قرار میگیرد. زیرا رحم برای فراهم کردن فضای بیشتر برای جنین بزرگتر می شود. در چنین وضعیتی اگر خیلی سریع حرکت کنید درد تیزی در قسمت تحتانی شکم و کشاله ران تجربه خواهید کرد.
علاوه بر این، بزرگتر شدن شکم باری اضافه برای کمر شما است که می تواند باعث بروز کمردرد نیز شود. بنابراین سعی کنید چیز سنگینی بلند نکنید و تا آنجا که ممکن است اشیاء را هل دهید (البته بدون زور زدن).
تغییرات پوست و مو
افزایش سطح هورمون استروژن طی ۳ ماهه دوم بارداری میتواند باعث ضخیم و براقتر شدن موهای بدن شما شود.
علاوه بر افزایش ضخامت موها، هورمون های استروژن و پروژسترون سطح ملانین بدن شما را بالا می برند و بنابراین پوست شما دچار تغییرات زیر خواهد شد:
رنگ پوست شما دچار تغییرات جزئی خواهد شد.
طی این دوره ممکن است که خال ها و برآمدگی ها بدن شما برجسته تر به نظر برسند.
و ممکن است یک خط لاینه آ نیگرا که یک خط تیره، تاریک و عمودی است روی شکم شما ظاهر شود. (بیشتر مادارن حامله این خط رو دارند)
لکه ها و نقطه های تیره روی گونه، بینی، لب فوقانی یا پیشانی برخی از خانم ها ایجاد می شود.( این وضعیت تحت عنوان ملاسما یا ماسک بارداری شناخته می شود که ۵۰ تا ۷۰ درصد از زنان باردار تا حدی به این وضعیت مبتلا می شوند. و اگر رنگ پوست شما تیره تر باشد بیشتر احتمال دارد ماسک بارداری داشته باشید)

سه ماهه دوم بارداری چه نوع آزمایشات و غربالگری های پزشکی انجام می شود؟
بین هفته ۱۵ تا ۲۰ حاملگی ، بسته به وضعیت شما و نظر متخصص زنان می توانید اقدام به انجام تست و آزمایش نقص لوله عصبی کنید. (برای مشخص کردن اختلالات مغز و نخاع و سیستم عصبی جنین مثلا اسپینا بیفیدا).
انجام سونوگرافی بین هفته ۱۸ تا ۲۰ حاملگی بسیار شایع و حالت استانداردی است. انجام سونوگرافی طی سه ماهه دوم بارداری عمدتاً برای بررسی موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- آناتومی و اندازه جنین
- میزان مایعات آمنیوتیک
- بررسی جفت و بند ناف
- جنسیت نوزاد
در هر مراجعه، پزشک متخصص شما، میزان و سطح پروتئین های ادرار شما را بررسی می‌کند تا از وجود یا عدم وجود احتمالی پره اکلامپسی اطمینان حاصل کند.
در حدود هفته ۲۶ بارداری ، اکثر خانم ها برای بررسی دیابت حاملگی، آزمایش چالش گلوکز را انجام می دهند (این تست اجباری نیست اما به طور کلی توسط متخصصان زنان توصیه می شود). برای انجام این آزمایش، شما در مطب متخصص خود یک شربت شیرین مخصوص را میخورید و یک ساعت بعد تست گلوکوز خون می دهید.
اگر در آزمایش مشخص شود که میزان گلوکوز خون شما زیاد است، به شما توصیه می شود که یک آزمایش تحمل گلوکز انجام دهید. (برای انجام این آزمایش شما باید به مدت ۸ ساعت ناشتا باشید و بعد از این مدت زمان، به شما دوباره یک نوشیدنی شیرین میدن. بعد ۳ بار به فاصله زمانی ۱ ساعته دوباره از شما تست قبلی رو میگیرن)
اگر شوربختانه شما جزء خانواده ۱۰ درصدی زنان بارداری هستید که به دیابت حاملگی دچار هستید، بدین معنی است که بدن شما قادر به تولید انسولین کافی در دوران بارداری نیست. و برای کمک به کنترل قند خون باید تغییراتی در رژیم غذایی و شیوه زندگی خود ایجاد کنید. (شما باید سطح قند را خودتون رو حفظ کنید تا هم خودتون و هم جنین سالم بمونید)
عوامل خطر دیابت بارداری شامل موارد زیر میشوند:
- داشتن سابقه خانوادگی دیابت (هر نوع دیابتی)
- یا سابقه قبلی دیابت حاملگی
- بالای ۳۵ سال سن داشتن
- داشتن شاخص توده بدنی ۳۰ به بالا (BMI)
- غیر سفید پوست بودن
اما برخی از خانم های باردار حتی با وجود اینکه عوامل خطر بالا را ندارند، باز هم در معرض دیابت حاملگی قرار می گیرند. (دیگه خودتون و شانس خودتون)

از کی میتونم تحرکات جنین خودم رو بیشتر حس کنم؟
برای بیشتر خانم هایی که برای اولین بار حامله هستند، حرکات سریع، ناگهانی و برق آسای جنین معمولا از هفته ۱۸ تا ۲۲ اتفاق می افتند. هر چند که که باید خیلی زودتر از این ها بتوانید حرکات جزئی او را حس کنید. اما به طور کلی اندازه جنین و موقعیت رحم شما نیز می تواند در زمان احساس حرکات جنین نقش داشته باشد.

افزایش وزن در سه ماهه دوم بارداری
تقریبا اغلب خانم ها در سه ماهه دوم بارداری با افزایش وزن قابل توجهی روبرو میشوند. این امر به دلیل افزایش خورد و خوراک مادر و همچنین بزرگ تر شدن جنین درون رحم است. در این دوره شما باید به فکر پوشیدن لباس های گشاد و راحتتر باشید. (حالا می خوایید برید بازار رو متر کنید و کلی لباس خوب و گشاد بخرید یا از کسی قرض بگیرید.)
البته افزایش وزن یک روند کاملا طبیعی است و حتی اگر بین ۱۰ تا ۱۲ کیلو و کمی بیشتر هم وزن بگیرید میتواند طبیعی باشد.
انجام فعالیت های سبک و منظم مثل ورزش (حدود ۱۵۰ دقیقه فعالیت سبک تا متوسط​، مانند پیاده روی، شنا و تمرین قدرتی) برای کنترل وزن طی این دوره توصیه میشود.

افزایش میل و کشش جنسی در طی ۳ ماهه دوم بارداری
هرچند که این قضیه درباره تمام خانم های باردار صادق نیست. اما اغلب آن ها طی این ۳ ماه کشش و میل جنسی بسیار بالایی دارند.
به دلیل افزایش سطح هورمون های جنسی در این دوره تمایل به برقراری رابطه جنسی میتواند کاملا طبیعی باشد. (به خاطر تغییرات هورمونی جریان خونرسانی به سینه و اندام های جنسی هم بیشتر میشه و شاید داشتن تجربه نزدیکی طی سه ماهه دوم بارداری از لذت بخش ترین رابطه های یک زن حامله باشد)
اگر این مسئله در مورد شما صدق می کند، میتوانید با رعایت نکات بهداشتی و حفظ ایمنی جنین طی این دوره اقدام به برقراری نزدیکی و رابطه جنسی با شریک یا همسر خود کنید.

در سه ماهه دوم حاملگی چه بر سر جنین می آید؟
اتفاقات بسیار جالبی درون رحم شما و در جنین طی این دوره در جریان است. در این موقعیت کلیات بدن جنین شکل میگیرد و کم کم جزئیاتی مثل تشکیل انگشتان و چهره آغاز میشود. جنین میتواند صدای شما را بشنود اما از آنجایی که اطرافش آب است و چندین لایه محافظ او را احاطه کرده اند نمیتواند به درستی چیزی بشنود.
در سه ۳ ماهه سوم علاوه بر جزئیات، تغییرات بزرگی مثل ایجاد غلاف میلین (پوشش محافظ سلول های عصبی)، تنفس و بلع مایع آمنیوتیک نیز دیده میشود. به طور کلی جنین شما در طول این ۳ ماه رشد زیادی دارد و از ۱ هلو به اندازه یک برش پیتزا در می آید.