دعوا جلوی کودک، نمک زندگی است؟
برخی دعواهای والدین که به نظر پیش پا افتاده هستند و اصطلاحا به آن نمک زندگی می‌گویند، بر روی کودکان اثرات مخرب و جبران ناپذیری می‌گذارد.
دعوای والدین چه تأثیراتی بر فرزندان دارد؟ گاه برخی دعواهای والدین که به نظر پیش پا افتاده هستند و اصطلاحا به آن نمک زندگی می‌گویند، بر روی کودکان اثرات مخرب و جبران ناپذیری می‌گذارد. در بسیاری از اوقات آتش دعواهای والدین، دامن گیر فرزندان می‌شود. نادیده گرفتن اثرات مخرب دعوای والدین بر کودکان منجر به بروز مشکلات بیشتر در آینده می‌شود. در اغلب موارد والدین در دعواهای میان خود به فرزندان اهمیتی نمی‌دهند و گمان می‌کنند کودکشان متوجه چنین مسائلی نمی‌شود. آگاهی از تأثیرات مخرب دعوای والدین به آن‌ها کمک می‌کند تا به اصلاح رفتار و ارتباطات خود بپردازند. در این مقاله تأثیر دعوای والدین بر کودکان و راه‌های کاهش اثرات مخرب آن ارائه شده است؛ گاه لازم است راه‌کارهای ذکر شده با مراجعه به مشاوره کودک به بهترین نحو و با توجه به شرایط مخصوص هر خانواده صورت بگیرد.
دعوای والدین
دعوا و مشاجره برخاسته از اختلافات عقیده و سوء تفاهمات میان زوجین می‌باشد. در واقع زوجین وقتی نتوانند مسئله پیش آمده بین خود را به نحو صحیح مدیریت کنند، ممکن است کار به دعوا بکشد. البته که دعوا و مشاجره تا حدی امری طبیعی بوده و نمی‌توان خانواده‌ای را یافت که در آن هیچ اختلافی وجود نداشته باشد. ولی مسئله مهم این است که چگونه با اختلافات و تعارضات برخورد کنیم تا میزان آسیب در حداقل باشد.
به طور کلی دعوا کردن باعث فشار روانی روی طرفین می‌شود و به جای حل مسئله، مسئله را بغرنج‌تر می‌کند و هر دو طرف دعوا آسیب و صدمه می‌بینند. زن و شوهری که از قبل ازدواج مهارت‌های حل مسئله را نیاموخته‌اند نمی‌توانند در مواجهه با چالش‌های پیش آمده واکنش‌های مناسبی از خود نشان دهند و از طرفی نمی‌توانند چنین مهارتی را به فرزندان خود انتقال دهند.
در این بین در خانواده‌های دارای فرزند، والدین علاوه بر آسیب به رابطه زناشویی خود، به کودکشان بیشتر آسیب می‌زنند؛ چرا که کودکان در مقابل مشکلات آسیب پذیرتر هستند. بنابراین آگاهی از روش‌های کنترل خشم در مقابل کودکان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کنترل خشم در مقابل کودک کلیک کنید.
تأثیرات دعوای والدین بر کودکان
تاثیر دعوای والدین بر کودکان می‌تواند بر جنبه‌های مختلف روانی کودک اثر بگذارد، در اینجا به مهم‌ترین احساسات و آسیب‌ها که در کودکان ایجاد می‌شود اشاره می کنیم:
1. بروز احساس گناه در کودک
کودکان در سنین خیلی پایین به درستی متوجه علت دعوای پدر و مادر خود نمی‌شوند. همین امر ممکن است موجب شود در این شرایط احساس گناه پیدا کنند و فکر کنند در دعوای پدر و مادرشان مقصر هستند. با ایجاد احساس گناه در کودکان آسیب‌های دعوا چند برابر می‌شود.
2. بی اعتمادی در روابط
کودکانی که دائما در معرض دعوای والدین خود قرار دارند ممکن است بی اعتمادی را پرورش دهند. کودک همواره یکی از والدین خود را مقصر بداند و او را در ذهن خود متهم سازد و همین امر باعث تخریب رابطه کودک با آن والد شده و تبدیل به اتحادی نانوشته و ناگفته با والد دیگر می‌شود. این امر ممکن است از طرف والدین هم بر کودک تحمیل شود.
در کودکان بزرگتر این بی اعتمادی گفته شده ممکن است ادامه پیدا کرده و کودک نسبت به ازدواج و روابط زن و مرد باورهای غلطی را شکل دهد که در آینده گذر از آن‌ها برایش دشوار باشد. علاوه بر این کودک ممکن است این الگوی ارتباطی والدین خود را درونی کرده و در بزرگسالی دقیقا به همان شیوه با همسر یا شرکای عاطفی‌اش رفتار کند.
۳. الگوبرداری کودک از پرخاشگری والدین
الگوبرداری‌های کودکان موجب می‌شود پرخاشگری را یاد بگیرند. رفتارهای پرخاشگری کودکان در چنین خانواده‌هایی بیشتر به چشم می‌خورد. آن‌ها یاد می‌گیرند، به جای حل مسئله با داد و بی داد باید به سراغ مشکلات بروند و از این طریق بر آن‌ها غلبه کنند. در این زمینه مطالعه مقاله والدین پرخاشگر و پرخاشگری کودکان می‌تواند مفید باشد.
۴. طرف کشی میان دعوای والدین
برخی والدین هنگام دعوا و مشاجرات کودکان خود را وارد دعوا می‌کنند. دعوا کردن در مقابل کودکان به قدر کافی استرس زا و آسیب زننده هست، ولی وقتی که والدین کودکان را وارد میدان جنگ می‌کنند، اوضاع چندین برابر مخرب می‌شود. گفته می‌شود که استرس این کار برای کودکان برابر با صدمه‌های جنسی و جسمی است. به خصوص والدینی که از کودک خود می‌خواهند تا تعیین کند حق با کدام یک از والدین است.
۵. انتقال تنش و اضطراب از دعوای والدین
دعوا از یک طرف هم می‌تواند باعث آموزش پرخاشگری به کودکان شود و هم از طرف دیگر باعث شود کودکان دائما در معرض اضطراب شدید قرار گیرند و نتیجتا اختلالات اضطرابی و افسردگی را پرورش دهند و گوشه گیر شوند.
۶. فحاشی و بد دهنی کودک
در نهایت این که معمولا در دعواها الفاظ خوشایندی استفاده نمی‌شود و دو طرف به یکدیگر توهین می‌کنند. چنین کاری باعث تخریب تصویر خوب والدین در برابر کودک می‌شود. به علاوه آن که کودکان این الفاظ را یاد گرفته و تکرار می‌کنند.
نکات مهم در مورد دعوای والدین
۱. یکی از نکات تربیتی فرزندان این است که والدین تا جای ممکن از دعوا در مقابل کودکان خود بپرهیزند و در صورت وجود اختلاف، بحث در مورد آن را به زمانی موکول کنند که کودکانشان در منزل حضور ندارند
2. در صورت پیش آمدن دعوا کودکان را واسطه خبر رسانی و پیغام فرستادن به یکدیگر نکنید و از کودکان نخواهید که در میان شما و همسرتان قضاوت کنند.
۳. یادگیری مهارت‌های حل مسئله، کنترل خشم، مهارت‌های گفتگو و روش‌های حل اختلاف به شما کمک می‌کند تا موقع عصبانیت و پیش آمدن تعارض بتوانید هیجانات ناخوشایندتان را کنترل کنید.
4. سعی کنید در ارتباط با همسر خود با جرات مندی خواسته‌های خود را به شکل منطقی بیان کنید و به در خواست‌هایتان برسید بدون اینکه به خود، همسر، رابطه و فرزندتان آسیب بزنید.
۵. ممکن است پیش آید که در مقابل کودکتان دعوا کرده باشید و بعد از این کار پشیمان شده باشید. بهتر است در زمانی که آرامش پیدا کرده‌اید، درباره دعوا برای کودکتان توضیح دهید که چه اتفاقی افتاده و او مقصر نیست، از این کار پشیمان هستید و الان اوضاعتان با همسرتان روبه راه شده و جای نگرانی وجود ندارد.
6. لازم است پیش از آن که آسیب‌های بیشتری به فرزند خود وارد کنید با مراجعه به مشاوره خانواده به حل مشکلات و اختلافات زندگی زناشویی بپردازید و مهارت‌های برخورد با همسر را بیاموزید.
