افت قند خون نوزاد، دلایل و نحوه مقابله با آن

یکی از شایع ترین مشکلاتی که در هنگام تولد نوزاد به وجود می آید هیپوگلیسمی و یا همان افت قند خون نوزاد می باشد که به سادگی قابل تشخیص و درمان می باشد اما اگر این عارضه هر چه سریع تر درمان نشود می تواند خطرات جدی برای نوزاد به وجود بیاید.
گلوکز ماده ای است حیاتی برای تامین انرژی نوزاد و کمک به رشد هر چه بهتر مغز، افت قند خون در نوزاد زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون نوزاد از چند روز قبل شروع به کاهش می کند، که این سیر نزولی در کاهش قند خون در رشد کودک تاثیر می گذارد که این کاهش باعث از بین رفتن سلول های مغزی نوزاد می کند از این رو در ادامه دلایل این اتفاق و نحوه مقابله با آن را شرح خواهیم داد.

علت افت قند خون در نوزاد چیست؟
همانگونه که گفتیم افت قند خون در نوزادان مشکل رایجی می باشد که در واقع میزان تقاضای بدن نوزاد به گلوکز نسبت به عرضه آن بیشتر می شود که در صورت درمان نشدن صدماتی به مغز نوزاد وارد می شود که ممکن است باعث تشنج نوزاد شود، به همین دلیل در هنگام تولد میزان قند خون او باید چک شود، در هر صورت اگر نوزاد بعد از تولد فورا شیر مادر خود را بخورد این افت قند خون برطرف می شود و با هر بار خوردن شیر سطح قند خون به حالت طبیعی باز خواهد گشت که بارزترین علل آن می تواند شامل:
نامناسب بودن تغذیه مادر در طول بارداری
ابتلا به بیماری های مادرزادی متابولیک
نرسیدن اکسیژن کافی به نوزاد در هنگام تولد
ابتلا به بیماری های کبدی
داشتن عفونت
به وجود آمدن نقض در زمان تولد
ناسازگار بودن خون مادر با نوزاد
تولید بیش از حد انسولین در بدن مادر و عدم کنترل آن
بیشترین نوزادانی که در خطر افت قند خون قرار می گیرند شامل: نوزادان نارس به خصوص آنهایی که وزن کمی دارند، نوزادانی که از مادران دیابت دار به دنیا می آیند، نوزدانی که در طول ۹ ماه بارداری به قدر کافی رشد نکردند، نوزادانی که مادرانشان از داروهای خاصی استفاده می کنند، نوزادانی که در اثر استرس زیاد متولد شده اند، نوزادانی که دچار تغیرات دمایی شده اند.

نشانه های افت قند خون
در برخی مواقع ممکن است نشانه های افت قند خون در نوزاد آشکار نباشد، اما این شکل همیشه با نشانه های زیر همراه می باشد.
کم اشتها شدن نوزاد
تغییر رنگ لب های نوزاد به رنگ آبی
کاهش میزان دمای بدن
تشنج
سست شدن شدید عضلات کودک
نداشتن تحرک و انرژی

تاثیرات بلند مدت افت قند خون
در صورتی که این بیماری در نوزاد دیر تشخیص داده شود و یا به موقع درمان نشود می تواند صدمات طولانی مدتی را برای نوزاد به وجود آورد، که برخی از این صدمات ناشی از:
آسیب های شدید مغزی
مختل شدن دید
صرع
اختلالات در رشد
اختلال در یادگیری
فلج مغزی
راه های درمان افت قند خون

نحوه تشخیص
معمولا برای تشخیص افت قند خون در نوزاد از خانواده او سوالاتی در مورد سابقه خانوادگی و همچنین سابقه دیگر کودکان این خانواده به افت قند خون را چک می کنند، به این ترتیب پزشک متخصص بعد از معاینه های لازم نوزاد می تواند برای او آزمایش تجویز کند.
در این آزمایش که تست ناشتا می باشد پزشک کودک را در آن دوره ای که هیچ چیزی نمی خورد را کاملا تحت نظر می گیرد تا بتواند به دلیل این مشکل دست یابد، همچنین از روش های دیگری مانند آزمایش ادرار، خون برای اندازه گیری دقیق میزان قند خون نوزاد استفاده می کنند.

نحوه درمان
برای درمان افت قند خون نوزاد پزشک معمولا چند نکته را در نظر می گرد که شامل:
شدت وخامت بیماری
چک کردن سابقه خانوادگی
سن حاملگی مادر
چک کردن کلی وضعیت سلامتی
میزان تحمل نوزاد نسبت به درمان با دارو ای خاص و یا دیگر روش ها
ساده ترین روش های درمانی برای کنترل قند خون نوزاد استفاده از منبع گلوکز است که می تواند به سرعت بر روی نوزاد تاثر بگذارد، که این منبع می تواند با دادن آب قند به نوزاد و یا تزریق وریدی گلوکز به نوزاد باشد، از این رو بعد از آن مرتبا سطح قند خون نوزاد را چک می کنند تا به حد نرمال برسد. در برخی مواقع درمان افت قند خون نوزاد ممکن است برای ۱ هفته به طول انجامد و تا زمانی که سطح قند خون او نرمال شود باید ادامه داشته باشد. البته طول درمان برای نوزادانی که با وزن کم و نارس به دنیا می آیند بیشتر است.

کمک گرفتن از شیر مادر
مادران در این زمینه می توانند نقش مهمی را ایفا کنند، در واقع بهترین راه برای درمان افت قند خون نوزاد این است که به نوزاد خود در وعده های هر چند کوچک شیر و یا همان آغوز خود را بدهند زیرا آغوز سرشار از ویتامین، پروتئین، و کالری می باشد که قطعا از آب قند بسیار بهتر و تاثیر گذار تر است، شما باید این کار را هر چه زودتر بعد از تولد نوزادتان انجام دهید تا از هدر رفتن هر چه بیشتر انرژی نوزاد جلوگیری کنید.
بعد از گذشت چند روز اگر پزشک تشخیص داد که بهتر است در روز های اول از مکمل استفاده کند بهتر است به جای دادن آب قند که فقط باعث افزایش و افت ناگهانی قند خون می شود از شیر خشک برای نوزاد خود استفاده کنید. بهتر است برای دادن شیر خشک به نوزاد از نوک های مصنوعی استفاده نکنید زیرا نوزاد سرگردان می شود از این رو بهتر است شیر خشک را با قطره چکان و یا سرنگ های مخصوص به نوزادتان بدهید.
معمولا نوزادی که از یک مادر دیابتی متولد می شود به خصوص اگر نارس باشد باید برای ۲ روز از محلول های گلوکز و یا مکمل شیر خشک برای نوزاد استفاده کنند تا زمانی که مادر بتواند شیری کافی تولید نماید. همچنین نوزادانی که بیشترین خطر آنها را تهدید می کند باید بعد از تولد تغذیه کنند تا بعد از نیم ساعت قند خونشان دوباره اندازه گیری شود.

مراقبت های لازم از نوزاد
حتما با نشانه های افت قند خون نوزادتان آشنا باشید.
در مدت زمانی کوتاه به او شیر بدهید
از لباس های گرم برای نوزادتان استفاده کنید
نگذارید سرما و تغییرات دمایی را تجربه کند
حتما از کلاه برای نوزادتان استفاده کنید
اگر نوزادتان شیر نمی خورد از پزشک کمک بگیرید.
در کل می توان گفت که راه قطعی برای جلوگیری از این مشکل وجود ندارد و شما تنها کار مفیدی که می توانید در این زمینه انجام دهید این است که با شناخت علائم آن به تشخیص به موقع ان بپردازید اینگونه نوزاد می تواند در کمترین زمان به بهبودی دست یابد.