
یکی از روش های جراحی برای تشخصی و درمان بیماری های لگن و شکم روش لاپاراسکوپی رحم است. لاپاراسکوپی رحم تنها با ایجاد زخم های کوچک در ناحیه شکم بیمار صورت می پذیرد.
یکی از انواع روش های درمانی مشکلات مربوط به رحم مانند اندومتریوز یا فیبروئید، لاپاراسکوپی رحم می باشد. این نوع روش جراحی نسبت به دیگر روش های جراحی باز دارای مزایای بیشتری است و طول دوره بهبود بیماری بعد از انجام لاپاراسکوپی رحم به دلیل ایجاد زخم های بسیار کوچک تر، بسیار کوتاه تر است. در این مطلب قصد داریم تا توضیحات مفیدی در مورد عمل جراحی لاپاراسکوپی رحم در اختیار شما قرار دهیم.
یکی از روش های نسبتا جدید، کم تهاجم تر که جایگزینی مناسب برای جراحی های باز در تشخصی مشکلات رحم شکم و درمان آن، لاپاراسکوپی رحم نام دارد. در واقع این نوع روش جراحی که از سال 1900 پا به عرصه پزشکی گذاشت از برش های کوچکتری بر روی شکم فرد استفاده می شود. در لاپاراسکوپی از لوله تلسکوپ مانند کوچک و باریکی به نام لاپاراسکوپ، برای بررسی ناحیه لگن افراد و تشخیص بیماری هایی چون اندومتریوز یا فیبروئید استفاده می شود. لذا چنانچه بیمار با هریک از این نوع از مشکلات رو به رو شده باشد؛ پزشک می تواند از طریق همین روش او را درمان کند.
امروزه یکی از شعارهای معروف و پر طرفدار دنیای جراحی و پزشکی، انجام عملهای بزرگ و دقیق از طریق ایجاد زخم هایی کوچک با کمترین میزان عوارض است.
اگر بخواهیم این دو نوع جراحی را با یکدیگر مقایسه کنیم؛ از بارزترین تفاوت های آن می توان به نوع برش های ایجاد شده بر روش شکم فرد در حین عمل اشاره کرد. جراح به منظور دید کافی به تمام اندام ناحیه مورد نظر بر روی شکم بیمار در جراحی باز، برش های بزرگی به اندازه 6- 12 اینچ ایجاد کرده که این اندازه در جراحی لاپاراسکوپی رحم به 0.5 – 1 سانت می رسد.
در واقع در روش لاپاراسکوپی دوربینی را از طریق حفره ایجاد شده وارد شکم بیمار کرده و تصاویری با کیفیت و واضح را از اندام های داخل شکم و لگن او برای بررسی وضعیت بیمار توسط پزشک بر روی صفحه نمایش مانیتور نشان داده می شود. مدت زمان لازم بازیابی و بهبود حال بیمار با این برش های کوچک کوتاه بوده و دردها ناشی از زخم ایجاد شده در حین جراحی نیز به سرعت بهبود پیدا می کند.
با توجه به آنچه که تاکنون بیان شد، در این قسمت برخی از مهمترین مزایا و ویژگی های بارز لاپاراسکوپی رحم و شکم را به صورت تیتر وار برای شما بیان خواهیم کرد:
همانطور که در قسمت قبل نیز به این موضوع اشاره شد از مزایای و دلایل استفاده از لاپاراسکوپی رحم می توان به تشخیص و درمان مشکلات موجود در ناحیه لگن و رحم افراد، بدون نیاز به باز کردن کامل شکم اشاره کرد. در واقع اگر بازدهی در دیگر روش های تشخیص و درمان مناسب نباشد؛ از روش کاملا امن و کاربردی لاپاراسکوپی برای تشخیص درد های لگنی و شکمی استفاده می شود.
به طور مثال چنانچه فرد برای درمان مشکلاتی نظیر درد ناگهانی لگن، ناباروری نامعلوم، سابقه عفونت لگنی و … خود نزد پزشک متخصصی مراجعه می کند؛ آن پزشک پس از معاینه و پرسیدن سوالات لازم از مبتلا شدن او به برخی از بیماری ها نظیر آندومتریوز، کیست یا تومور تخمدان، حاملگی خارج از رحم، آبسه یا ورم لگن، چسبندگی رحم و لگن، مشکلات ناباروری، بیماری التهاب لگن، سرطان دستگاه تناسلی و اندام های داخلی مانند سرطان کبد و پانکراس شک کرده و از طریق لاپاراسکوپی رحم، نوع بیماری او را تشخیص خواهد داد.
در همین راستا پزشک پس از تشخیص قطعی بیماری فرد از انواع روش های درمانی لاپاراسکوپی شکم و رحم برای درمان مشکلات موجود در شکم و لگن او استفاده خواهد کرد. از جمله روش های درمانی که به وسیله دستگاه لاپاراسکوپ صورت می گیرد؛ می توان به هریک از موارد ذکر شده در زیر اشاره کرد:
با توجه به نوع جراحی لاپاراسکوپی رحم فرد، شیوه آمادگی او قبل از شروع عمل نیز متفاوت خواهد بود. به طور مثال ممکن است بنا بر تشخیص و تجویز پزشک معالج شما نیاز به انجام آزمایش های عکسبرداری یا روزه (تنقیه) برای ناشتا بودن رحم داشته باشید. همچنین بالا بردن اطلاعات خود از شیوه انجام عمل و نداشتن استرس و اضطراب نیز از جمله نکات مهمی است که همواره قبل از لاپاراسکوپی رحم باید خود را برای آن آماده کنید.
از جمله نکات مورد توجه دیگر قبل از جراحی لاپاراسکوپی رحم و شکم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
لاپاراسکوپی رحم از جمله عمل هایی است که در آن بیمار به صورت عمومی بیهوش شده و سپس یک لوله کوچک کاتتر وارد بدن او کرده تا ادرار موجود در مثانه را به طور کامل جمع آوری و پاکسازی کنند. در مرحله بعدی برای کاهش هر نوع آسیب احتمالی از سوزن کوچکی برای ایجاد فاصله بین دیواره شکم و اندام های بدن و نمایش راحتر این اندام ها، به وسیله گاز دی اکسید کربن یا گاز اکسید نیتروژن استفاده می شود.
بعد از این کار، جراح یک برش کوچک را برای وارد کردن لاپاراسکوپ یا لوله ای متصل به یک دوربین، در روی شکم بیمار در ناحیه ناف او ایجاد کرده تا از این طریق پزشک بتواند تصاویر اندام های این قسمت از بدن فرد را بر روی صفحه مانیتور به صورت واضح تماشا و بررسی کرده و نوع بیماری او را تشخیص دهد.
مراحل بعدی کار در عمل لاپاراسکوپی رحم، به تشخیص پزشک برای درمان بیماری بستگی داشته و نوع و روش آن برای عمل جراحی متفاوت است. به طور مثال در صورت نیاز به جراحی، پزشک برش های دیگری را در آن ناحیه از بدن برای ورود ابزار های لازم ایجاد کرده و سپس عمل جراحی به وسیله لاپاراسکوپ انجام خواهد شد.
در پایان لاپاراسکوپی رحم نیز بعد از خروج تمام ابزارها و تخلیه گاز از محل برش زده شده، این قسمت را بخیه می زنند. بیمار ممکن در همان روز بعد از به هوش آمدن با دستور پزشک به کمک همراه خود از بیمارستان مرخص شود.
گرچه این روش لاپاراسکوپی رحم نسبت به سایر روش های دیگر جراحی باز با عوارض جانبی کمتری همراه بوده و بیمار پس از طی چند روز کوتاه به طور کامل بهبودی خود را به دست می آورد اما فاقد هیچگونه عوارضی هم نیست. از جمله خطرات و عوارض شایع احتمالی که بعد از لاپاراسکوپی رحم ممکن است فرد با آن مواجه شود؛ می توان به سوزش پوست، عفونت مثانه، آسیب به عروق خونی شکم، مثانه، روده، رحم و دیگر ساختارهای لگن، آسیب عصبی، واکنش آلرژیک، چسبندگی، لخته شدن خون، مشکلات ادراری و … اشاره کرد.
همچنین ورود گاز کربن دی اکسید در حین بیهوشی بیمار به عروق خونی او عوارض و خطراتی را به دنبال خواهد داشت. لذا احتمال وقوع این عوارض بعد از لاپاراسکوپی رحم در افرادی که از شرایط نامبرده شده در زیر برخوردار باشند، بیشتر از سایرین بوده و باید تحت نظر پزشک، مراقبت های ویژه ای از آنان به عمل آورد:
بعد از اتمام لاپاراسکوپی رحم کلیه علائم حیاتی شما تا هنگام به هوش آمدن در اتاق ریکاوری کنترل خواهد شد. بهبودی کامل این روش نسبت به سیر روش های جراحی باز به دلیل ایجاد زخم های کوچک مدت زمان کمتری را به خود اختصاص داده ولی با توجه به نوع بیماری و روش درمانی ممکن است دوره نقاهت تا بهبودی کامل در هر فرد بیمار متفاوت باشد.
به طور مثال عده ای از بیماران می توانند در همان روز و چند ساعت بعد از رفع بیهوشی خود از بیمارستان مرخص شده و یا اینکه برخی دیگر چند شبانه روز را برای اینکه تحت نظر و مراقبت پزشک باشند؛ در بیمارستان سپری کنند. به طور کلی با توجه به نوع جراحی در لاپاراسکوپی رحم طول درمان شما تا بهبودی کامل از یک تا چندماه متغیر خواهد بود.
بعد از لاپاراسکوپی رحم این احتمال خیلی زیاد است که فرد بیمار به سبب استفاده از کاتتر در ادرار خود دچار اختلال شده و پس از جراحی نیز ناف حساس شده و آثاری از کبودی را بر روی شکم خود مشاهده کنید. احساس حالت تهوع و درد در قفسه سینه و شانه به دلیل گاز موجود در بدن نیز در اکثر بیماران تا پایان روز جراحی به چشم می خورد.
به همین دلیل پزشک برخی مواقع ممکن است چند داروی مسکن و آنتی بیوتیک را برای تسکین درد و پیشگیری از بروز عفونت، قبل از ترخیص بیمار برای او تجویز کند. همانطور که اشاره شد، بروز عوارض جدی و خطرناک بعد از لاپاراسکوپی رحم خیلی نادر بوده ولی در صورت مشاهده و تجربه هر یک از علائم مطرح شده در زیر، فورا به پزشک خود مراجعه کنید:
همچنین فرد جراحی شده تا اتمام دوره درمان و بهبودی خود حق هیچ فعالیت سنگینی را نداشته و باید برای بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم شرایط زیر را مهیا کند: