بارداری پوچ که به عنوان حاملگی مولار نیز شناخته می‌شود، یک عارضه نادر است که در اوایل بارداری رخ می‌دهد. این وضعیت با رشد غیر طبیعی تروفوبلاست ها (سلول‌هایی هستند که به طور معمول باید به جفت تبدیل شوند) مشخص می‌شود.
بارداری پوچ که به عنوان حاملگی مولار نیز شناخته می‌شود، یک عارضه نادر است که در اوایل بارداری رخ می‌دهد. این وضعیت با رشد غیر طبیعی تروفوبلاست ها (سلول‌هایی هستند که به طور معمول باید به جفت تبدیل شوند) مشخص می‌شود. در عوض، آنها یک توده یا رشد غیر طبیعی در رحم تشکیل می‌دهند. درک علائم حاملگی مولار برای تشخیص زودهنگام و مدیریت آن بسیار مهم است. در این مقاله بیشتر درباره این عارضه، علائم و روش‌های درمان آن صحبت خواهیم کرد.
اصولا حاملگی زمانی رخ می دهد که اسپرم مرد بتواند وارد تخمک زن شود، آن را بارور کند و این تخمک بتواند در رحم لانه گزینی کند. پس از اثبات حاملگی، ابتدا باید سونوگرافی داخل رحمی انجام شود. معمولا ابتدایی ترین چیزی که در سونوگرافی حاملگی دیده می شود؛ یک منطقه کوچک داخل رحم است که به آن ساک حاملگی گفته می شود. در مراحل بعدی درون این ساک حاملگی جنین دیده می شود و رشد می کند. در برخی موارد اما با وجود مثبت بودن نتیجه تست بارداری، نشانه هایی از بارداری در فرد دیده نمی شود و در اصطلاح به این حالت حاملگی پوچ گفته می شود. در حقیقت این مورد به حاملگی اطلاق می شود که در آن تخمک لقاح یافته درون رحم لانه گزینی می کند، اما هیچ جنینی درون ساک حاملگی رشد نمی کند. نکنه مهم این که حاملگی هایی که به صورت تخمک پوچ تظاهر می کنند معمولا دچار مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستند.
در برخی موارد، نتیجه تست بارداری مثبت است اما علائم و نشانه های بارداری در بدن دیده نمی شود. در صورتیکه ضربان قلب جنین در مدت مشخص (۶-۸) هفته اول بارداری دیده نشد، حاملگی پوچ و خالی تلقی می شود. در صورتی که چنین حالتی پیش بیاید، باید جهت انجام چکاپ های مخصوص به متخصص مراجعه نموده و سونوگرافی های ضروری را انجام دهید.
از جمله علائم بارداری پوچ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خونریزی واژینال: یکی از اولین نشانه‌های بارداری مولار خونریزی واژینال قهوه‌ای تیره تا قرمز روشن در سه ماهه اول بارداری است.
تهوع و استفراغ: حالت تهوع و استفراغ شدید، شدیدتر از حالت تهوع صبحگاهی مرتبط با بارداری، می‌تواند یک علامت باشد.
درد لگن: برخی از خانم‌ها ممکن است در اثر رشد توده در رحم، درد یا فشار لگن را تجربه کنند.
رشد سریع رحم: رحم ممکن است سریع‌تر از حد انتظار در یک بارداری طبیعی رشد کند که اغلب منجر به اندازه بزرگتر از سن حاملگی می‌شود.
پره اکلامپسی: وضعیتی که با فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می‌شود که می‌تواند قبل از هفته ۲۰ بارداری در حاملگی‌های مولار رخ دهد.
پرکاری تیروئید: پرکاری غده تیروئید گاهی اوقات به دلیل سطوح بالای گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) می‌تواند با بارداری مولار همراه باشد.
کم خونی: به دلیل خونریزی زیاد، برخی از زنان ممکن است دچار کم خونی شوند.
شناخت انواع بارداری پوچ برای تشخیص و درمان به موقع ضروری است. در حالی که حاملگی مولار نادر است، اما می تواند تأثیرات عاطفی و جسمی قابل توجهی بر افراد مبتلا داشته باشد. خوشبختانه در سال‌های اخیر انجام تحقیقات و نشر آگاهی برای بهبود نتایج بیمارانی که این وضعیت را تجربه می کنند، ادامه دارد.
حاملگی پوچ به دو نوع کامل و جزئی تقسیم بندی می شود:
بارداری پوچ کامل
در بارداری مولار کامل، یک تخمک خالی توسط یک یا دو اسپرم بارور می‌شود و هیچ بافت طبیعی جنینی ایجاد نمی‌شود. در عوض، بافت جفت غیرطبیعی است و توده‌ای از کیست‌ها را تشکیل می‌دهد. این نوع بارداری مولار منجر به ایجاد یک جنین زنده نمی‌شود و می‌تواند سطوح بالایی از هورمون بارداری HCG را تولید کند که منجر به مثبت شدن کاذب تست بارداری خواهد شد.
حاملگی پوچ جزئی
بارداری مولار جزئی زمانی اتفاق می‌افتد که دو اسپرم یک تخمک طبیعی را بارور می‌کنند و به جنینی با مجموعه‌ای از کروموزوم‌های اضافی منجر می‌شوند. در این موارد ممکن است مقداری از بافت طبیعی جفت در کنار بافت مولر غیر طبیعی ایجاد شود. جنین ممکن است شروع به رشد کند اما معمولاً قابل دوام نیست.
اگرچه علت این مشکل کاملا پیدا مشخص نیست اما باید یک رخداد کاملا طبیعی در نظر گرفته شود. حاملگی پوچ علت ۵۰ درصد سقط جنین سه ماهه اول است و معمولا نتیجه مشکلات کروموزومی است. وقتی تخمک توسط اسپرم بارور می شود سلول ها شروع به تقسیم می کنند، بخشی به جنین و بخشی به جفت. به طور تخمینی، یک مورد از هزار مورد بارداری، پوچ است. عوامل مختلفی خطر ابتلا به این نوع بارداری را افزایش می دهند که عبارتند از:
سن مادر: بارداری پوچ در زنان بالاتر از ۳۵ سال و کمتر از ۲۰ سال بیشتر است.
داشتن سابقه بارداری پوچ: اگر یک بار دچار بارداری پوچ شوید، به احتمال زیاد مجددا دچار آن خواهید شد. به طور متوسط بارداری پوچ در یک تا دو زن از هر صد زن مجددا دیده می شود.
داشتن بیماری های مزمن مادر: زنانی که دیابت دارند و از کمبود ید و تیروئید رنج می برند احتمال بیشتری دارد که دچار این نوع حاملگی گردند.
مشکلات رحم و سرویکس: یکی از علل بروز این حالت مربوط به مشکلات رحم و سرویکس (دهانه رحم) است.
مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر: یکی از علل زمینه ساز بروز حاملگی پوچ، مصرف مواد مخدر و الکل در زنان است که این امر می تواند منجر به بارداری پوچ شود.
آزمایشات آمنیوسنتز و بیوپسی کوریون(CVS ): با احتمال پایین می تواند باعث سقط جنین گردد.
حاملگی پوچ در اوایل حاملگی و قبل از اینکه زن متوجه شود حامله است، اتفاق میفتد. در این حالت از انجایی که سطح HCG افزایش پیدا می کند علائم حاملگی مانند تأخیر در قاعدگی و حتی تست بارداری مثبت را نیز ممکن است داشته باشد و حتی احتمال درد یا لکه بینی و خونریزی هم ممکن است وجود داشته باشد. جفت به رشد ادامه می دهد و برای مدت کوتاهی بدون جنین خودش را نگه می دارد. هورمون های بارداری به بالا رفتن ادامه می دهند و باعث می شود زن همچنان فکر کند که باردار است. ممکن است هیچ نشانه ای (مثل درد یا خونریزی) دیده نشود که نشان بدهد بارداری به طور نرمال پیش نمی رود. علائم بارداری مانند خستگی و حساسیت سینه ها هم ممکن است وجود داشته باشند اما وقتی رشد جفت متوقف می شود و سطح هورمونی پایین می آید، علائم حاملگی هم فروکش می کند. در این زمان ممکن است گرفتگی عضله جزئی غیر عادی یا لکه بینی و خونریزی کم دیده شود. حاملگی پوچ معمولا تا وقتی که سونوگرافی معمولی، رحم یا ساک خالی را نشان بدهد تشخیص داده نمی‌شود.
امروزه با وجود سونوگرافی های دقیق تر، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل زودتر ممکن شده است. البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی، تکرار سونوگرافی حدود هفت تا ۱۰ روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد. در حاملگی پوچ، انتظار فایده ای وجود ندارد و حاملگی بدون جنین، در سونوگرافی بعدی نیز تکرار خواهد شد. با وجود این، برای پیشگیری از ختم یک بارداری طبیعی و حاوی جنین - که در سونوگرافی اولیه ممکن است دیده نشود - همیشه پس از تشخیص حاملگی پوچ، باید سونوگرافی به فاصله هفت تا ۱۰ روز دیگر تکرار شود.
بارداری پوچ یا همان حاملگی مولار، نوعی حاملگی غیرطبیعی است که در آن یک تخمک بارور شده غیرقابل دوام در رحم کاشته می‌شود. تشخیص زودهنگام و دقیق برای مدیریت و درمان این بیماری بسیار مهم است. در این بخش روش‌های مختلفی را که برای تشخیص بارداری مولار استفاده می‌شود، مورد بررسی قرار خواهیم داد.
علائم بالینی و ارزیابی اولیه
شک اولیه بارداری مولار اغلب از علائم بالینی مانند تهوع و استفراغ بیش از حد، رشد سریع رحم و خونریزی غیر معمول آغاز می‌شود. پزشک همچنین ممکن است سابقه پزشکی بیمار را در نظر بگیرد و معاینه فیزیکی را به عنوان بخشی از ارزیابی اولیه انجام دهند.
تست کمی سرم گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG)
یکی از مشخصه های حاملگی مولار، افزایش سطح hCG، هورمونی است که در دوران بارداری تولید می‌شود. آزمایش کمی hCG سرم مقدار دقیق hCG را در خون اندازه گیری می‌کند که در موارد باداری پوچ می‌تواند به طور قابل توجهی بالاتر باشد.
تصویربرداری اولتراسوند
سونوگرافی یک ابزار تشخیصی کلیدی برای بارداری پوچ است. سونوگرافی ترانس واژینال می‌تواند الگوی مشخصه «طوفان برفی» مرتبط با یک خال کامل یا وجود بافت غیرطبیعی جفت را در کنار جنین در حال رشد در یک خال جزئی نشان دهد.
معاینه هیستوپاتولوژیک
پس از برداشتن بافت مولر مشکوک، یک معاینه هیستوپاتولوژیک برای تایید تشخیص انجام می‌شود. این شامل تجزیه و تحلیل بافت زیر میکروسکوپ برای شناسایی الگوهای سلولی متمایز بارداری مولار است.
متاسفانه در اکثر موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری نیست. اگر بارداری اول باشد برخی زوج ها به دنبال تست ژنتیکی می روند. حاملگی پوچ معمولا یکبار اتفاق میفتد و بندرت یک زن آنرا بیشتر تجربه می کند. وقتی سقط اتفاق افتاد قاعدگی دوباره شروع می شود و می توان برای فرزند بعدی اقدام کردد. البته بهتر است این افراد چند ماهی صبر کنند تا به بدن فرصت بازگشت به حالت عادی داده شود و فرد از نظر احساسی آمادگی پیدا کند. پزشکان توصیه می کنند زوج ها باید حداقل ۱۲ دوره سیکل قاعدگی منظم قبل از بارداری مجدد صبر کنند. بعد از سقط، نگرانی از اتفاق افتادن مجدد آن طبیعی است. اکثر زنان در تلاش بعدی، بارداری موفقی خواهند داشت اما یک اسکن اولیه برای اطمینان بیشتر توصیه می شود. زمانی که ضربان قلب شنیده شود بارداری موفق بوده است اما بهتر است بعد از ۶ یا حتی ۷ یا ۸ هفته بارداری اسکن انجام شود تا از نتایج نامطمئن اسکن زودهنگام اجتناب شود.
بارداری پوچ مدت زیادی ادامه پیدا نمی کند و نهایتا منجر به سقط خودبخودی می شود. برای جلوگیری از عوارض این بارداری، بایستی بافت پوچ به طور کامل از رحم مادر خارج شود .اگر بافت پوچ با سقط خودبخودی به طور کامل از بدن خارج نشود، پزشک متخصص زنان از یکی از راه های زیر اقدام به درمان فرد می کند:
تجویز دارو: گاهی برای درمان حاملگی پوچ، پزشک داروی خاصی را برای سقط جنین تجویز می کند.
کورتاژ: در این نوع حاملگی، پزشک برای خارج کردن بافت پوچ از روش کورتاژ استفاده می کند. عمل کورتاژ معمولا ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد.
بیرون آوردن رحم از بدن: در حاملگی پوچ اگر بافت پوچ، وسیع و گسترده باشد و بعدها هم نخواهید باردار شوید، پزشک با عمل جراحی رحم را در می آورد.
پایش و کنترل هورمونHCG: در حاملگی پوچ بعد از خارج شدن بافت پوچ از رحم، پزشک میزان هورمون HCG را چند بار اندازه می گیرد تا زمانی که به حد طبیعی برگردد. اگر میزان این هورمون همچنان بالا باقی بماند، نیاز به درمان های دیگری وجود دارد. پزشک برای مدت شش ماه تا یک سال بعد از درمان کامل این مشکل، میزان هورمون HCG را اندازه می گیرد تا مطمئن شود بافت پوچی در داخل رحم مادر باقی نمانده باشد. از آنجایی که بارداری مجدد، پایش هورمون HCG را سخت می کند، پزشک به شما توصیه خواهد کرد که طی این مدت باردار نشوید.
همان طور که در این مقاله اشاره کردیم، بارداری پوچ یا همان حاملگی مولار یک بیماری جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. تشخیص زودهنگام علائم می‌تواند منجر به درمان به موقع و کاهش خطر عوارض شود. اگر مشکوک به بارداری مولار هستید، ضروری است که برای تشخیص و مدیریت صحیح با یک پزشک مشورت کنید. مراجعه به موع و سریع به پزشک می‌تواند سلامت شما را قبل از آن که دیر شود تضمین کند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼