آزمایش سی وی اس چیست؟

یکی از تست هایی که در بارداری ممکنه استفاده شود، تست نمونه برداری از پرزهای جفتی جنین به نام آزمایش CVS است. معمولا بعد از انجام غربالگری سه ماهه اول بارداری و در صورت مشکوک بودن جواب، آزمایش CVS تجویز می شود. که در این تست اختلالات کروموزومی بصورت دقیق تر بررسی می شود.

CVS مخفف چیست؟
-نمونه برداری از پرزهای جفتی (cvs) یا Chorionic villus sampling یک آزمایش پیش از تولد در دوران بارداری است که برای تشخیص اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون در بارداری و همچنین سایر اختلالات ژنتیکی در صورت مشکوک بودن جواب غربالگری ماه سوم بارداری استفاده می شود. در این آزمایش دکتر سلول ها را از روی جفت برمیدارد و به عنوان پرزهای جفتی در نظر می گیرد و آنها را برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی به آزمایشگاه می فرستد.

- CVS و آزمون دیگری که تست آمنیوسنتز نامیده می شود، تصویری از کروموزوم های کودک شما ایجاد می کند. به طوری که پزشک می تواند مشکلات کروموزومی را تشخیص دهد.

- خانم هایی که آزمایش CVS یا آمنیوسنتز انجام می دهند اغلب کسانی هستند که فرزندانشان در معرض خطر ابتلا به مشکلات ژنتیکی و کروموزومی هستند. این تست تهاجمی است و خطر سقط جنین را افزایش می دهد. اما این بدین معنی نیست که صد در صد همه خانم هایی که این تست را انجام می دهند دچار سقط می شوند یا نوزادشان مشکل دارد.

- مزیت اصلی آزمایش CVS در مقابل آمنیوسنتز این است که می توانید آن را زودتر انجام دهید؛ به طور کلی بین هفته دهم بارداری و هفته سیزدهم بارداری می توانید این تست را انجام دهید. اما برای آمنیوسنتز، باید حداقل تا هفته شانزدهم بارداری صبر کنید.

آزمایش CVS چه مشکلاتی را تشخیص می دهد؟
مانند آمنیوسنتز، CVS می تواند مشکلات زیر را تشخیص دهد:

- تقریبا تمام اختلالات کروموزومی، از جمله سندرم داون، تریزومی ۱۳، تریزومی ۱۸ و اختلالات کروموزوم جنسی (مانند سندرم ترنر) را تشخیص خواهد داد. این آزمایش تنها وجود این مشکلات را تشخیص می دهد اما نمی تواند شدت آن ها را اندازه گیری کند.

- چندین اختلال ژنتیکی، مانند فیبروز کیستیک، بیماری سلول داسی شکل و بیماری Tay-Sachs نیز توسط این آزمایش تشخیص داده می شود. تست برای بررسی همه آنها استفاده نمی شود، اما اگر کودک شما در معرض خطر ابتلا به یک یا چند بیماری قرار گیرد، آزمایش CVS معمولا می تواند به شما بگوید که آیا بیماری دارد یا خیر؟

- برخلاف آمنیوسنتز، آزمایش CVS قادر به تشخیص نقص های لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا نیست. اگر CVS را انتخاب کنید، در سه ماهه دوم یک آزمایش غربالگری خون برای تعیین اینکه آیا در معرض خطر نقص لوله عصبی هستید یا خیر نیز انجام می شود. اکثر نقایص لوله عصبی را می توان با یک سونوگرافی دقیق در سه ماهه ی دوم بارداری شناسایی کرد.

- اگر آزمایش CVS داشته باشید، به احتمال ۱ تا ۲ درصد نتیجه نامشخص دیده می شود. این حالت موزاییکیسم پلاکتی محدود نام دارد که در آن برخی از سلول های کشت شده از جفت، شامل کروموزوم های غیر طبیعی می باشند و برخی از آنها طبیعی هستند. اگر CVS شما یک موزاییکیسم را تشخیص دهد، باید آمنیوسنتز و احتمالا آزمایش دیگری برای تعیین اینکه آیا نوزاد شما تحت تاثیر قرار گرفته است یا خیر انجام شود.

چه زمانی تست cvs انجام میشود؟
عوامل مختلفی می توانند باعث اختلالات کروموزومی شوند. برخی از عوامل مورد توجه عبارتند از:

۱- نتایج غربالگری سندرم داون
غربالگری سه ماهه اول نشان می دهد کودک در معرض خطر سندرم داون یا مشکلات دیگر کروموزومی قرار دارد یا خیر؟

2- نتایج سونوگرافی
سونوگرافی اولیه نشان می دهد نوزاد دارای نقص ساختاری مرتبط با مشکل کروموزومی می باشد یا خیر؟

۳- نتیجه غربالگری حامل
شما و همسرتان هر دو حامل یک اختلال ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک یا بیماری سلول داسی شکل هستید.

4- سابقه شما
قبلا یک کودک مبتلا به اختلالات ژنتیکی حامله بوده اید و ممکن است در معرض خطر بیشتر این اتفاق باشید.

۵- سابقه خانوادگی شما
شما یا همسرتان دارای اختلال کروموزومی یا اختلال ژنتیکی یا سابقه خانوادگی هستید.

6- سن شما
هر کسی ممکن است کودکی با اختلالات کروموزومی داشته باشد و این موضوع به طور صد درصد مربوط به ژنتیک نیست. به عنوان مثال این خطر با افزایش سن مادر افزایش می یابد. برای مثال، احتمال داشتن یک کودک مبتلا به سندرم داون در ۲۵ سالگی یک نمونه از ۱۲۰۰ نمونه و در ۴۰ سالگی یک نمونه در صد نمونه است.

خطرات آزمایش CVS چیست؟
- هیچ مدرکی مبنی بر احتمال بروز سقط جنین ناشی از آزمایش CVS وجود ندارد، هرچند برآورد شده است در روش آمنیوسنتز از هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر یک نفر در معرض خطر سقط جنین قرار دارد. اما تحقیقات اخیر نشان می دهد خطر سقط جنین ناشی از CVS بسیار پایین تر است.

- از آنجائیکه درصد مشخصی از خانم ها در این مرحله در دوران بارداری سقط جنین را تجربه می کنند، هنوز هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا سقط جنین به خاطر آزمایش CVS بوده است یا خیر وجود ندارد.

- برخی مطالعات قدیمی نشان می دهند آزمایش CVS ممکن است نقایصی را در انگشتان دست یا پای کودک ایجاد کند، اما این اتفاق بیشتر در خانم ها قبل از هفته نهم بارداری دیده می شود. تحقیقات کنونی نشان می دهد اگر آزمایش بعد از هفته یازدهم بارداری انجام شود هیچ خطری وجود ندارد.

آیا راهی برای کاهش خطرات آزمایش CVS وجود دارد؟
با متخصص یا مشاور ژنتیک مشورت کنید تا مطمئن ترین راه را برای شما پیشنهاد کند. همچنین مطمئن شوید پزشک در طول کار سونوگرافی انجام می دهد و این کار را نزد یک فرد با تجربه انجام دهید.

آیا می توانم پیش از تصمیم گیری درباره آزمایش CVS، با مشاور مشورت کنم؟
بله در واقع، اکثر مراکز تست از شما می خواهند پیش از انجام آزمایش با یک مشاور ژنتیک در مورد خطرات و مزایای روش های مختلف غربالگری و آزمایش قبل از زایمان صحبت کنید. مشاور سابقه خانوادگی و شرایط بارداری شما را جویا می شود. پاسخ های شما مشاور را قادر می سازد احتمال خطر مشکلات کروموزومی یا بیماری ژنتیکی خاص را تعیین کند. سپس می توانید در خصوص انجام آزمایش تصمیم بگیرید.

چگونه می توانم در خصوص آزمایش CVS تصمیم بگیرم؟
- کالج آمریکایی زنان و زایمان توصیه می کند خانم ها در طول بارداری تست غربالگری و تست های تشخیصی سه ماهه اول و دوم را حتما انجام دهند. پزشک یا مشاور ژنتیک باید جوانب مثبت و منفی روش ها را با شما در میان بگذارد. اما در نهایت، تصمیم گیری با شماست.

- بسیاری از خانم ها غربالگری انجام می دهند و سپس در مورد آزمایش های تشخیصی تصمیم می گیرند. برخی از خانم ها آزمایش تشخیصی را بدون غربالگری انجام می دهند. این موضوع بستگی به خودتان و شرایط بارداری و نظر پزشکتان دارد.

- اگر تصمیم دارید تست غربالگری انجام دهید، می توانید با کمک پزشک یا مشاور ژنتیک تصمیم بگیرید.

- برخی از خانم ها که آزمایش تهاجمی را انتخاب می کنند، مطمئن هستند که اگر یک مشکل جدی وجود داشته باشد بارداری را متوقف خواهند کرد. به همین دلیل بدون غربالگری این کار را می کنند.

- جالب است بدانید برخی بیماری ها را می توان در رحم مادر درمان کرد. بنابراین اگر سوء ظن دارید که ممکن است کودک یکی از این مشکلات نادر را داشته باشد، در صورت تایید نظر پزشک بهتر است آزمایش CVS را بدون نگرانی انجام دهید.

تفاوت آمنیوسنتز و cvs چیست؟
- هر دو آزمایش می تواند به شما بگوید آیا کودک مشکل کروموزومی یا اختلالات ژنتیکی دارد یا خیر؟

- آزمایش CVS در ابتدای بارداری (معمولا بین هفته دهم تا هفته سیزدهم) انجام می شود، بنابراین می توانید زودتر از وضعیت کودک خود مطلع شوید. اگر همه چیز خوب باشد، ذهن شما در ادامه بارداری خیلی راحت تر خواهد شد. همچنین اگر یک مشکل جدی وجود داشته باشد می توانید زودتر تصمیم بگیرید که بارداری را خاتمه دهید و کمتر اذیت می شوید.

- از سوی دیگر، ممکن است ترجیح دهید منتظر نتیجه غربالگری سه ماهه دوم (همه چیز درباره غربالگری سه ماهه دوم بارداری ) باشید. در این حالت، آمنیوسنتز تنها گزینه شماست.

- ملاحظات دیگر نیز ممکن است بر تصمیم شما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر شما در معرض خطر داشتن یک نوزاد با نقص لوله عصبی باشید، بهتر است آمنیوسنتز را انجام دهید، چون آزمایش CVS نمیتواند این نقایص را تشخیص دهد و در صورت انجام CVS باید یک سری آزمایشات دیگر هم برای تشخیص نقص لوله عصبی انجام دهید که هزینه بر و اذیت کننده است.

- قبل از تصمیم گیری، با همسر خود، پزشک و مشاور ژنتیکی مشورت کنید.

قبل از انجام آزمایش CVS چه کاری باید انجام داد؟
- قبل از انجام CVS سونوگرافی انجام می شود. در این اسکن، باید مثانه پر باشد تا تصاویر خوبی از رحم در سونوگرافی گرفته شود.

- هدف آزمایش CVS، گرفتن یک نمونه بافت کوچک از جفت است که برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود. دکتر نمونه را از طریق رحم یا شکم برمی دارد. تکنسین برای کمک و راهنمایی از سونوگرافی استفاده می کند.

- اگر دکتر تصمیم داشته باشد دهانه رحم و واژن را بررسی کند باید دهانه رحم با یک ضد عفونی کننده تمیز شود. این کار برای جلوگیری از ورود هرکدام از باکتری ها به رحم است تا از انتقال عفونت به جنین جلوگیری شود. سپس دکتر یک کاتتر را از طریق دهانه رحم و با استفاده از مکش ملایم به جفت می رساند و نمونه برداری می کند.

- اگر آزمایش CVS از طریق شکم انجام شود، پزشک از بیهوشی موضعی استفاده می کند. سپس دکتر از طریق پوست، عضلات و دیوار رحم سوزن را برای استخراج نمونه تزریق می کند.

- در هر دو حالت نمونه برداری، کیسه آب اطراف جنین، آسیبی نمی بیند. وقتی آزمایش انجام می شود، پزشک در حین انجام آن ضربان قلب کودک را با یک مانیتور یا با سونوگرافی بررسی می کند تا خطری برای به وجود نیاید.

- این روش ممکن است کمی درد داشته باشد، اما نسبتا سریع است. این آزمایش حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه از ابتدا تا پایان طول می کشد و بافت برداری تنها چند دقیقه طول می کشد.

توجه داشته باشید: اگر خون شما Rh-منفی باشد، پس از CVS، نیاز به تزریق آمپول رگام دارید زیرا ممکن است خون نوزاد با خون شما مخلوط شده و ناسازگاری ایجاد کند.

پس از آزمایش CVS چه اتفاقی می افتد؟
باید بقیه روز را استراحت کنید.
در دو تا سه روز آینده از فعالیت های شدید و نزدیکی جنسی بپرهیزید.
اگر CVS از طریق دهانه رحم انجام شده استT از شنا یا حمام نیز اجتناب کنید.
سفر نکنید. پرواز خطرناک نیست، اما بهتر است چند روز استراحت کنید.
خونریزی خفیف و گرفتگی عضلات طبیعی است اما به پزشک خود اطلاع بدهید. اگر گرفتگی شدید دارید یا لکه بینی زیاد است و یا چکه کردن از کیسه آب (علائم پارگی کیسه آب جنین) را مشاهده می کنید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. این موارد می توانند نشانه هایی از سقط جنین باشند.
اگر تب دارید با پزشک تماس بگیرید زیرا تب نشانه ایجاد عفونت است و می تواند خطرناک باشد.

چه زمانی نتایج آزمایش CVS را دریافت میکنم؟
در طول آزمایش، تکنسین ها در آزمایشگاه سلول های بافت را جدا می کنند و به آنها اجازه می دهند تا یک یا دو هفته تولید شوند. سپس آنها سلول ها را برای اختلالات کروموزومی تجزیه می کنند. همچنین می توانید جنسیت جنین را با انجام این آزمایش به طور دقیق متوجه شوید. بنابراین نتایج آزمایشات اختلالات ژنتیکی به طور معمول ۲ تا ۴ هفته بعد از نمونه برداری مشخص می شود.

اگر فرزندم مشکل داشته باشد که توسط CVS تشخیص داده شود، چه اتفاقی می افتد؟
مشاوره ژنتیکی می تواند اطلاعات بیشتری به شما بدهد و گزینه های مورد بحث را توضیح دهد. بعضی از زنان تصمیم به ختم بارداری می گیرند در حالی که دیگران تصمیم می گیرند بارداری را ادامه دهند. هر مسیری که انتخاب میکنید نیاز به مشاوره و پشتیبانی دارید. بعضی از زنان گروه های حمایتی را مفید می دانند، بعضی دیگر ممکن است مشاوره های فردی را مناسب ببینند، و برخی ممکن است هر دو را انتخاب کنند. اگر به کمک بیشتری نیاز دارید به پزشک و مشاور ژنتیک بگویید.

سخن آخر
در دوران بارداری شرایط روحی شما حساس تر می شود و گاهی برخی از تجویزها و توصیه های پزشک مانند همین آزمایش CVS می تواند بسیار نگران کننده باشد. اما یادتان باشد منشا بسیاری از مشکلات استرس است و می تواند بارداری شما را سخت کند. حتی زمانی که مشخص می شود نوزاد شما هیچ مشکلی ندارد به خاطر استرس هایی که در طول این یک ماه متحمل شده اید در ادامه بارداری باید عوارض بیشتری را تحمل کنید. بنابراین خونسرد باشید و با مراقبت از خودتان و انجام کارهای آرامش بخش مانند گوش دادن به موسیقی و حتی رقص ملایم و آرام استرس خود را کاهش دهید.