قطر سر جنین، یکی از اندازه گیری هایی بارداری

بررسی بزرگترین قطر سر جنین (BPD) یکی از انواع اندازه گیری هایی است که در دوران بارداری در طی مراحل سونوگرافی انجام می شود. این اندازه گیری مربوط به اندازه قطر جمجمه جنین در حال رشد است و برای تخمین وزن جنین و سن حاملگی استفاده می شود. اندازه گیری های دیگری نیز برای محاسبه وزن جنین استفاده می شود که شامل دور شکم و طول استخوان ران جنین در سونوگرافی است. در این مقاله می خواهیم به طور کامل BPD را برای شما مامان های عزیز توضیح دهیم.

استخوان های پاریتال چیست؟
هر انسانی دارای دو استخوان باریک یکی در سمت چپ جمجمه و دیگری در سمت راست جمجمه می باشد که به آن ها استخوان های پاریتال گفته می شود. هر استخوان دیواره ای مانند یک صفحه خمیده به نظر می رسد که دارای دو سطح و چهار ضلع است.

برای تصویربرداری از قطر دو قطبی و اندازه گیری آن، تصور کنید که رشته ای را بگیرید و یک انتهای آن را در بالای گوش راست خود و انتهای دیگر آن را در بالای گوش چپ خود قرار دهید، بگذارید این رشته نخ به راحتی از بالای سر شما عبور کند. طول این رشته برابر با قطر سر جنین شما خواهد داد. وقتی کودک شما در رحم قرار دارد، یک تکنسین سونوگرافی هنگام مشاهده جنین در حال رشد روی صفحه رایانه و استفاده از ابزارهای اندازه گیری دیجیتال، این اندازه گیری را انجام می دهد.

چگونه و در چه زمانی بزرگترین قطر سر جنین (BPD) اندازه گیری می شود؟
اندازه گیری BPD معمولاً هنگام سونوگرافی های استاندارد در بارداری انجام می شود. در بیشتر زنان این اندازه گیری در حدود هفته۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام می شود. اما خانم هایی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند ممکن است نیاز به سونوگرافی بیشتری با تعداد اندازه گیری های بیشتر هم داشته باشند.

اندازه گیری BPD در کنار سه اندازه گیری دیگر به تشخیص سن بارداری و سلامتی جنین به پزشک کمک می کند. این سه اندازه گیری عبارتند از:

اندازه گیری دور سر
اندازه گیری دور شکم
طول استخوان ران (استخوان ران طولانی ترین استخوان بدن است.)
اندازه گیری بزرگترین قطر سر جنین

این سه اندازه گیری با هم به برآورد وزن جنین و سن بارداری کمک می کنند. اندازه گیری BPD همچنین به شما و پزشکتان اجازه می دهد که از سلامت رشد مغز جنین مطمئن شوید. پزشک شما به دنبال به دست آوردن اندازه BPD و سایر اندازه گیری ها در محدوده طبیعی است.

اندازه طبیعی بزرگترین قطر سر جنین زمانی که جمجمه جنین شروع به رشد می کند 2.4 سانتی متر بوده و در هفته 13 بارداری به حدود 9.5 سانتی متر افزایش می یابد. در نظر گرفتن اندازه قطر سر جنین در اواخر بارداری، در پیش بینی سن حاملگی قابل اطمینان نیست. بین هفته 12 و هفته 26 بارداری ، BPD می تواند سن حاملگی را تعیین کند. پس از هفته 26 بارداری، ممکن است تا سه هفته افزایشی در اندازه BPD نداشته باشیم. برخی مطالعات دیگر نیز نشان می دهد که BPD بعد از هفته 20 ام دیگر دقیق نیست و نمی تواند در موارد گفته شده به پزشک کمکی بکند.

وقتی BPD خارج از محدوده طبیعی است، چه اتفاقی می افتد؟
اگر نتایج اندازه گیری BPD جنین شما خارج از حد طبیعی باشد، ممکن است پزشک برای اطمینان از سالم بودن شما و کودک آزمایش های بیشتری را برایتان تجویز کند. به عنوان مثال، اگر اندازه گیری های کودک شما در یک سمت کوچک باشد، این می تواند نشانه ای از محدودیت رشد داخل رحمی جنین باشد یا این بدان معنی است که سر کودک شما از مقدار معمول مسطح تر است. از طرف دیگر، اگر اندازه گیری های کودک شما از یک طرف بزرگتر باشد، می تواند نشانگر این باشد که شما یک مشکل بهداشتی مانند دیابت بارداری دارید. همه این موارد باید تحت بررسی و آزمایشات دقیق برای تشخیص و درمان و یا مراقبت های ویژه در بارداری قرار بگیرد.

همچنین یکی از عوارضی که باعث می شود اندازه BPD خارج از محدوده نرمال باشد عارضه ای به نام میکروسفالی است که برای خانم های بارداری اتفاق می افتد که در معرض ویروسی به نام Zika بوده اند. در این بیماری میزان رشد اندازه سر و قطر سر جنین غیر طبیعی خواهد بود. سازمان CDC برای خانم هایی که در معرض این ویروس قرار دارند توصیه می کند در طول بارداری هر سه الی چهار هفته یک بار یک سونوگرافی برای اندازه گیری BPD انجام دهند.

اگر در سونوگرافی های متوالی این اندازه گیری خارج از محدوده طبیعی باشد نگران کننده است. اما گاهی تنها به دلیل اشتباه در اندازه گیری قطر سر جنین به دلیل حرکت جنین در حین سونوگرافی و یا موقعیت بد جنین در رحم نتایج غیر طبیعی هستند که در سونوهای بعدی مشخص می شوند و به همین دلیل می گوییم باید هر چند هفته یک بار این اندازه گیری برای این افراد انجام شود.

سخن آخر
دوران بارداری دوران بسیار حساسی است و ممکن است شما بعنوان مادر و جنینتان هر چند وقت یک بار با یک عارضه جدید مواجه شوید. بنابراین باید از قبل خودتان را برای موارد مختلف آماده کنید. البته نه اینکه وسواس فکری داشته باشید و بخواهید خودتان و خانواده را اذیت کنید. منظورمان این است که هر اتفاقی که افتاد آرامش خودتان را حفظ کنید و تا قطعی نشدن نتایج نگران نباشید. به علاوه بسیاری از عارضه هایی که در بارداری ایجاد می شوند قابل درمان هستند و این را هم بدانید که در هر موقعیتی شما تنها نیستید و آن اتفاق مشخص ممکن است برای خیلی از خانم های باردار بیفتد و در اکثر مواقع قابل حل می باشد.