شعر برای یادگیری کودک، چه فوایدی دارد؟

روزنامه ایران: علاقه فطرى کودکان به شعر، بالا رفتن توان یادگیرى آنها با قالب شعر، خیال انگیز بودن شعر، توان موسیقایى شعر، نشاطى که جمع خوانى شعر مى تواند ایجاد کند و ویژگى هاى دیگر این قالب بیانى و ادبى، مثلاً امکان حفظ کردن سریع و بازگویى سریعتر آن در خانواده، شعر را به برنامه و نیازى اجتناب ناپذیر در مراکز پیش دبستانى تبدیل کرده است.البته باید دید در نظام آموزشى ما چه میزان شعرهاى خوب براى کودکان وجود دارد کوشش فرهنگى بزرگ ترها در آموزش شعر به کودکان چگونه است توجه به این مهم تا چه حد مورد توجه قرار مى گیرد و توقعات بزرگترها چیست
ادبیات خردسالان در کشور ما با اینکه در حیطه داستان گام هاى محکم ترى برداشته است در حیطه شعر دچار تهیدستى قابل توجه و قابل ترحمى است که نمى تواند پاسخگوى این نیاز گسترده و همگانى مراکز پیش دبستانى به شعر باشد. نتایج بررسى ها نشان مى دهد که شعرهایى که با هدف مخاطب قرار دادن خردسالان به چاپ رسیده است حتى پاسخگوى ۱۰ درصد نیاز مراکز پیش دبستانى هم نیست. شعرهاى موجود با هدف مخاطب قرار دادن خردسالان سروده شده، اما حاوى کلمات، محتوا و پیام هایى است که در خور این گروه سنى نیست یا وجه هنرى آن به تصویر ادبى و ذهنى دل انگیزى آراسته نشده است و در دل کودکان پیش دبستانى جایى ندارد یا از نظر زبان بدآموز است که تأثیر منفى آن بیشتر است. اگر بخواهیم مشکل موسیقى کودک را هم مطرح کنیم به جاى ناامیدکننده اى مى رسیم. همانگونه که هر نویسنده اى هر چند توانا نمى تواند براى کودکان هم بنویسد، هر موسیقى نویسى هر چند موفق هم، تا راه شناخت کودک و کار براى آن را طى نکند، نمى تواند آهنگ هاى دلنشین و مؤثر کودکانه بسازد .
اغلب شعرهایى که در مراکز پیش دبستانى آموزش داده مى شود با اینکه از نظر محتوا و پیام بسیار متفاوتند اما در پنج ویژگى مشترک هستند: ۱- داراى کلمات و اصطلاحات، ترکیب ها و تصاویرى هستند که نه در واژگان و نه در فرهنگ پایه آنها جایى دارند. ۲- به بیان مستقیم پیام هاى بهداشتى، تربیتى، دینى و اجتماعى مى پردازند. ۳- از خیال انگیزى ویژه این گروه سنى بى بهره اند. ۴- زبان شکسته و محاوره اى دارند و از زبان معیار فاصله زیاد گرفته اند. ۵- از سوى کسانى سروده شده اند که سابقه و تخصص و تجربه قابل قبولى در این باره ندارند .
البته این ویژگى ها با تأکید روى اغلب شعرها بیان شد تا جایى را براى آن دسته از شعرهاى ویژه خردسالان که با عنایـت و رعایت ویژگى هاى روانشناختى خردسالان از سوى شاعران باسابقه سروده شده است و از ابتذال زبانى دور است خالى کنیم. اینگونه شعرها هرچند اندک هستند اما نمود عالى فرهیختگى شعر خردسالان به شمار مى روند. اگر روى اینگونه شعرها، آهنگى که ویژگى هاى جذب کننده یک آهنگ خردسالانه را دارند، گذاشته شود کار فرهنگى کارشناسى پیش خواهد رفت. همه مى دانیم که شعر بهترین رسانه براى آموزش عادت هاى اساسى زندگى مانند مسواک زدن، غذا خوردن، نظم داشتن، رعایت قانون و یکى از فعالیت هاى اساسى است که کودکان با آن مى توانند در دنیاى سرشار از تخیل قرار گرفته و افکار و احساسات و تأثرات خود را بیان کنند. با استفاده از پتانسیل هاى موجود در شعر مى توان بخشى مهم از پرورش خلاقیت هاى ذهنى را در کودکان فراهم کرد. براى آموزش عمل هماهنگ در جامعه چه چیزى بهتر از همخوانى آهنگین یک شعر کارآمدى دارد . از علاقه وافر کودکان به شعر مى توان بهترین استفاده را در زبان آموزى به کار برد (خوب گوش دادن و خوب پاسخ دادن )‎/ شعر با ترکیبى از واژه هاى موزون آنچنان براى کودکان جذابیت دارد که بدون احساس خستگى مى توانند بارها و بارها آن را بر زبان آورند. در واقع شعرخوانى خود موجب ایجاد بینش مثبت نسبت به زبان و زیبایى هاى آن خواهد شد. قافیه اشعار و ترکیب حروف مختلف کودکان را نسبت به ساختار زبان حساس مى کند و در واقع به آنها مى آموزد که مى توانند با استفاده از کلمات نیز به بازى و سرگرمى بپردازند .