پایش رشد نوزاد، بازتاب پرش زانو چیست؟

بازتاب پرش زانو از جمله بازتاب ‌های نوزادان است و هنگامی که ضربه به تاندون پا که در زیر کمر زانو قرار دارد وارد می ‌شود؛ پا به طور ناگهانی و خودکار حرکتی شبیه به لگد زدن انجام می‌دهد.
در واقع اگر پا در وضعیت آویزان قرار گیرد و به زردپی زیر زانو ضربه‌ای وارد شود، پا ناگهان به سمت جلو حرکت می‌کند که این علامت خود یکی از نشانه‌های سلامت نوزاد است.
طی بازتاب پرش زانو پس از ضربه خوردن به زانو، پا ناگهان به صورت خودکار، حرکتی شبیه لگد زدن انجام می‌دهد.
به طور کلی باید بدانید که بازتاب‌ها فعالیت‌های خودکار و غیرارادی هستند که بدون اختیار و آگاهی انسان انجام می‌شوند. فعالیت بازتاب‌ها از طریق مدارهای عصبی نسبتا ساده صورت می‌گیرد.
تشدید یا تضعیف آن‌ها می تواند نشانۀ ابتلا به بیماری‌های عصبی باشد.

اهمیت بررسی بازتاب پرش زانو
بررسی بازتاب پرش زانو اطلاعات بسیار مفیدی در مورد سیستم عصبی فرد به دست می ‌دهد. به این صورت که شدید بودن این واکنش یا عدم حضورآن نشان دهندۀ اختلال در سیستم عصبی مرکزی است.
البته عوامل دیگری نظیر اضطراب نیز در تشدید این عملکرد تاثیر می‌گذارند. عملکرد غیر طبیعی این بازتاب به خصوص زمانی که با علائم دیگری همراه باشد به متخصصان در تشخیص بیماری‌ها کمک شایانی می‌کند.
برای مثال عملکرد غیر طبیعی و همراه با تاخیر بازتاب پرش زانو در صورتی که همزمان با احساس خستگی شدید در فرد اتفاق بیافتد، می‌تواند نشانه‌ای از کم کاری غدد تیرویید باشد.
البته فقدان این بازتاب به تنهایی، نمی‌تواند دلیل قطعی برای وجود بیماری باشد؛ بلکه برای تشخیص نهایی معاینات بیشتر لازم است.

اختلال در عملکرد پرش زانو در چه اختلال هایی مشاهده می شود؟
بیماری ‌هایی که موجب تغییر در رفلکس تاندون ‌ها می ‌شوند، بسیار متعدد هستند. هر گونه آسیبی به عصب و مراکزی که پیام را در دستگاه عصبی مرکزی انتقال می‌دهند، موجب اختلال در این بازتاب می‌شوند.
پره اکلامپسی، هیپر-هیپوکلسمی، اسکلروز طرفی آمیوتروپیک، اختلال در غدد تیروئید، و پاراتیروئید و بسیاری دیگر از اختلالات و حتی تنش‌های روانی می‌توانند در بازتاب پرش زانو تأثیر داشته باشند.
اما بیشتر این بیماری‌ها موجب شدت عکس العمل می‌شوند و نه کاهش عکس العمل. در این راه لازم است با نشانه‌های سلامت نوزاد بیشتر آشنا باشید تا در صورت بروز مشکل بتوانید سریعا برای درمان اقدام کنید.

نحوه بررسی بازتاب پرش زانو
انجام درست معاینۀ بازتاب پرش زانو، نیاز به تمرین زیاد دارد، حتی بسیاری از پزشکان جوان این معاینه را صحیح انجام نمی‌دهند. بنابراین اگر این عمل به دست شخص غیر متخصص انجام شود، نتیجه قابل توجهی به دست نمی‌دهد.
حتی اگر این معاینه صحیح و در شرایط درست انجام شود؛ شدت و ضعف این عکس العمل نسبت به ضربه به خودی خود نشانۀ هیچ بیماری نیست.
پزشک متخصص، خصوصاً نورولوژیست‌ها و ارتوپدها این معاینه را به همراه معاینات دیگر انجام می‌دهند و در نهایت با در نظر گرفتن نکاتی نظیر اینکه آیا شدت عکس العمل در پاها تقارن دارد یا خیر و سایر علائمی که بیمار از خود نشان می‌دهد به تشخیص نهایی می‌رسند.
مهم ترین نکته این است که این معاینه به خودی خود نشانه هیچ بیماری نیست به خصوص اگر به دست فرد غیر متخصصی انجام شود.

سوالات متداول درباره بازتاب پرش زانو نوزاد
بازتاب‌ ها در دوران کودکی توسط کدام قسمت مغز کنترل می ‌شوند؟
بازتاب‌ها توسط قسمت‌های زیر کورتکس یا قشر مغز کنترل می‌شوند و به مرور زمان بخش حرکتی مغز مسلط شده و اعمال ارادی شکل می‌گیرد.
چرا توجه به بازتاب های نوزادان و مخصوصا بازتاب پرش زانو اهمیت دارد؟
به طور کلی بعضی از بازتاب ها به مرور محو می‌شوند و از بین می‌روند و بعضی دیگر به تدریج در ساختمان و حرکات ارادی و اختیاری؛ هضم و بخشی از آن می‌شوند. از این رو توجه به آن باعث می‌شود که پی به مشکلات در سیستم عصبی کودک ببریم و بتوانیم بسیاری از اختلالات و مشکلات را هرچه سریع‌تر پیش بینی کرده و مداخله انجام دهیم.
درست است که نحوۀ عملکرد بازتاب‌ها و مخصوصا بازتاب پرش زانو می‌تواند نکات مهمی در زمینۀ سلامتی به شما ارائه کند اما بررسی شخصی این بازتاب نمی‌تواند منبع درستی برای تشخیص بیماری‌های عصبی نظیر بیماری ام اس باشد. برای این که به اطلاعات درست و دقیقی دست پیدا کنید حتما از نظر یک متخصص و روانشناس در این زمینه استفاده کنید.