نوزاد از کی میبینه؟

هر کودکی منحصر به فرد است و سرعت رشد خودش را دارد، اما چندین محدوده سنی کلی وجود دارد که مراحل مهم زندگی در بینایی اکثر کودکان است.
تماشای کودک که شروع به کشف دنیای بیرون از رحم می کند، هیجان انگیز است؛ به خصوص در زمانی که قدرت بینایی کودک رشد می کند. در طول شش ماه اول زندگی، او شروع به دیدن رنگ زندگی با افزایش شدت و وضوح می کند و سطح کاملا جدیدی از کنجکاوی در او ایجاد می شود (و قطعا شروع به علاقمند شدن به آن می کند!). بینایی کودک به طور تدریجی در طی مراحل اولیه زندگی اش قوی می شود، همانطور که جنبه های مهم دیگر از زندگی اش رشد کرده و هر روز بهبود پیدا می کند.

چه زمانی نوزادان شروع به دیدن می کنند؟
کودکان با دانستن اینکه چگونه می توانند ببینند، متولد نشده اند؛ بلکه باید برای این کار تمرین کنند. ملانیا کازلاس که پزشک و مدیر بخش چشم پزشکی و استرابیسم در «چشم و گوش ماساچوست» واقع در بوستون است، توضیح می دهد: «بخش بصری مغز باید یاد بگیرد که چگونه به خوبی ببیند». بنابراین، نوزادان در شروع چه چیزی را در بیرون مشاهده می کنند؟ اصولا دنیای مبهم می بینند. وقتی کودک تازه متولد شده است، حدت بینایی او از ۲۰/۲۰ فاصله زیادی دارد و این بینایی تا زمان ۳ تا ۵ سالگی فوق العاده نخواهد بود. کیت لند که پزشک و متخصص اطفال در گروه پزشکی پماننته است، می گوید: بینایی کودکان تازه متولد شده حدت ۲۰/۴۰۰ دارد. این بدان معناست که زندگی برای چند ماه اول بسیار مبهم به نظر می رسد. بعلاوه، نوزاد تنها می تواند هر لحظه فقط چند ثانیه به یک مکان نگاه کند (خیره شود).
حتی اگر بینایی کودک با تمام ظرفیت عمل نکند، مهم است تا به تمرین کردن ادامه دهد. کازلاس می گوید: «جمله ای که می خواهم وقتی والدین حضور دارند، استفاده کنم، این است که: اگر کودک از قدرت بینایی خود استفاده نکرد، توانایی بینایی خود را از دست می دهد». وی در ادامه می گوید: «داشتن یک تجربه بصری مناسب بسیار حیاتی است (از زمان شروع). هر گونه مانع در ایجاد یک تصویر واضح و متمرکز در مغز، باعث از بین رفتن قدرت بینایی در نوزاد می شود، اختلالی که به آن «آمبلیوپی یا تنبلی چشم» می گویند». برای اطمینان از اینکه چشمان کودک از نظر ظاهری در وضعیت مناسبی قرار دارند و واکنش های بینایی او بدرستی عمل می کنند، او اولین معاینه چشم خود را در اتاق زایمان یا اتاق شیرخوارگاه در زمانی که متولد شد، انجام می دهد.

چه زمانی کودکان می توانند رنگ ها را ببینند؟
برای این مساله خاص باید کمی بیشتر منتظر بمانید. بینایی کودکان تازه متولد شده ضعیف تر از آن است که رنگ ها را تشخیص دهد؛ به همین دلیل است که اسباب بازی های سیاه و سفید با تضاد رنگی بالا، برای نوزادان بسیار فوق العاده هستند. اما همانطور که بینایی کودکان در هفته های بعد از تولد قوی تر می شود، او شروع به تشخیص چهره های مختلف می کند؛ به خصوص رنگ های قرمز و سبز. و به زودی قادر خواهد بود تا رنگ های دیگر را نیز ببیند. کازلاس می گوید: «در مطالعات صورت گرفته، کودکان از سه ماهگی به بعد رنگ قرمز، سبز، آبی و زرد را تشخیص می دهند». تشخیص رنگ های پاستیل هنوز ممکن است برای آنها دشوار باشد، اما بینایی کودک به بهبود خود بعد از سن ۵ ماهگی ادامه می دهد؛ هرچند طبق گفته انجمن نور سنجی آمریکایی به طور کامل توسعه نیافته است.

سیر رشد و تکامل بینایی در کودک
این سوالی است که توجه والدین جدید زیادی را به خود جلب کرده است: چه زمانی کودکان می توانند به طور کامل ببینند؟ هر کودکی منحصر به فرد است و سرعت رشد خودش را دارد، اما چندین محدوده سنی کلی وجود دارد که مرحله مهم زندگی در بینایی اکثر کودکان است. در این قسمت، مواردی ارائه شده است که می خواهید مراقب آن باشید:
بینایی نوزاد در سن 0 تا 3 ماهگی
در هفته اول بعد از تولد تا سن سه ماهگی، کودکان تنها می توانند بر روی اشیاء و اشخاصی تمرکز کنند که به آنها نزدیک هستند و حدود ۱۰ تا ۱۲ اینچ (۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر) از صورت آنها فاصله دارند. لند می گوید: «این فاصله بین کودک و عزیزی است که کودک را نگه داشته تا به او شیر دهد، که نشان می دهد برای ارتباط بین انسان ها ایجاد شده است». اگر کودک به صورت والد خود توجهی نکرد یا شروع به نگاه کردن اشیاء در حال حرکت نمی کند، مراجعه به چشم پزشک اطفال برای تشخیص اینکه بینایی کودک مشکلی دارد یا خیر، باید انجام شود. در حدود هفته سوم تولد، کودک می تواند کمی طولانی تر خیره شده، که حدود ۱۰ تا ۱۲ ثانیه به جای چند لحظه است.
اگر بینایی یک چشم کودک ضعیف تر به نظر رسیده یا انحراف دارد، نگران نباشید. لند که سوالات بسیاری از والدین نگران در مورد کودکان را پاسخ داده است، می گوید: «در چند ماهه اول تولد، کودک می تواند کمی احمقانه نگاه کند، مانند اینکه چشمان کاملا هماهنگ با هم عمل نمی کنند». اینکه بینایی یک چشم کودک ضعیف تر از دیگری به نظر برسد، در 8 هفته اول تولد کودک شایع است و تا چهار ماهگی کودک ممکن است انحراف وجود داشته باشد. با این وجود، علائم خاصی ممکن است نشان دهنده یک مشکل احتمالی باشند. اگر متوجه شدید که یک چشم یا چشم های کودک هر کدام از علائم زیر را دارد، به پزشک خود اطلاع دهید:
برای یک مدت طولانی به شکل کج یا انحراف دار، ثابت باقی بماند
مکررا فلاتر چشم رخ داده یا به طور مرتب «سو سو زنان» حرکت کرده یا غیر ارادی حرکت کند
بازتاب زرد یا سفید داشته باشد (به جای قرمز معمولی)
مردمک چشم او سفید باشد
با قوی تر شدن بینایی کودک، او بیشتر تمرکز کرده و کمی فاصله های دورتری را مشاهده می کند. به این معنا که به جای اینکه تنها بر روی مادر تمرکز کند، می تواند اشخاص دیگر نزدیک به خودش را ببیند. به لحظه های علاقمند شدن به اطراف خود نزدیک شده و شروع به لبخند زدن کرده و به شما و شریک زندگی تان واکنش نشان می دهد! همچنین مرحله ای وجود دارد که کودک بدون تکان دادن سر خود، شروع به حرکت دادن چشمان خود می کند و از این مهارت جدید برای تعقیب کردن اشیاء در حال حرکت استفاده می کند. لند می گوید: «در ابتدا، مغز به خوبی رشد نکرده است، اما در مدت ۲ تا ۳ ماه، کودک باید قادر باشد تا چشم خود را بر روی جسمی ثابت خیره نگه داشته و همانطور که در فضا حرکت می کند، آن را تعقیب کند». تا سن سه ماهگی، او شروع به جابه جا کردن سر و بدن خود برای دسترسی به اشیاء خواهد کرد، که باعث می شود زمان مناسبی برای جلب توجه کودک از طریق چنگ زدن آسان به جغجغه و سایر اسباب بازی های لمسی باشد.
بینایی نوزاد در سن 4 تا 6 ماهگی
جهان در مرحله ۴ تا ۶ ماهگی کودک کاملا جدید خواهد بود، وقتی که کودک میتواند رنگ و عمق هر چیزی را بهتر ببیند. لند می گوید، این در شرایطی است که هر دو چشم کودک باید به یک راستا نگاه کرده و برای پردازش اطلاعات با یکدیگر همکاری کنند. هشدار و نگرانی در مورد بینایی، شامل رفتار بصری ضعیف است، مانند اینکه اشیاء یا صورت ها را با نگاه خود دنبال نکند، بینایی یک چشم کودک ضعیف تر به نظر رسیده یا انحراف دارد، یا رفلاکس (واکنش) قرمز غیر طبیعی چشم دارد. اگرچه دامنه بینایی و مهارت های هماهنگی بین چشم و بدن کودک به پیشرفت خود ادامه می دهد، اما تا ۶ ماهگی وضوح بینایی و درک عمیق تقریباً به طور کامل توسعه پیدا می کند.
بینایی کودک در سن 7 تا 9 ماهگی
در این مرحله، بینایی کودک حتی بیشتر رشد کرده است. کازلاس می گوید: «بینایی کودک از نظر حدت و عمق بینایی و همچنین رنگ، قوی تر می شود». از همان علائم مشابه که در مراحل اولیه زندگی کودک نیاز به توجه داشتند، آگاه باشید. لند می گوید: «عموما، والدین باید نگرانی های خود را در مورد چگونگی واکنش کودک به اطرافیان خود مطرح کنند». هر زمان که نگران رشد چشم نوزاد بودید، با پزشک متخصص اطفال خود تماس بگیرید.
بینایی کودکان در سن 10 تا 12 ماهگی
متعجب هستید که نوزادان چه زمانی می توانند به طور کامل و واضح ببینند؟ این دید واضح تقریبا در این مرحله از زندگی کودکان رخ می دهد. کازلاس می گوید: «تحقیقات کلینیکی نشان می دهند که با نزدیک شدن تولد یک سالگی نوزاد، این بخش ها از چشم و بخش های بصری مغز بالغ شده اند و تجربه کافی برای داشتن حدت ۲۰/۲۰ را دارند. با این وجود، اکثر نوزادان هنوز قادر به گفتن آنچه که در نمودار استاندارد می بینند تا زمانی که کمی بزرگتر شوند، نیستند». دوره بحرانی رشد بینایی کودک بین تولد و ۱۰ سالگی رخ می دهد. برای اطمینان از اینکه بینایی کودک شما از وضعیت سلامتی برخوردار است، یا اگر نوزاد به طور نارس متولد شده بود یا سابقه خانوادگی مشکلات بینایی دارید (مانند اینکه قبل از سن ۶ سالگی به چشم بند یا عینک نیاز دارید)، تنبلی چشم داشته یا یک چشم ضعف تر از دیگری بوده، یا انحراف چشم بعد از سن ۴ ماهگی دارد، به پزشک متخصص چشم در سنین ۳ تا ۵ سالگی مراجعه کنید. کازلاس می گوید: «حتی اگر متخصص اطفال هیچ گونه مشکلی در چشم ها را مشاهده نکرده باشد، این کار می تواند به شما کمک کند». وی در ادامه می گوید: «آزمایشات تصویربرداری از چشم، که چه توسط پزشک و چه توسط دستگاه تصویربرداری بینایی انجام می شود، برای برطرف کردن مشکلات جدی در بینایی در کودک مفید است، اما معاینه کامل چشم توسط چشم پزشک اطفال یک استاندارد طلایی محسوب می شود».