عوارض کمبود آهن در بارداری

بارداری دوران حساس و پیچیده ای است و در کنار لذت هایی که همراه دارد میتواند استرس آور هم باشد مخصوصا اگر مادر در سلامتی اش مشکلاتی داشته باشه .فقر آهن یکی از کمبودها و مشکلاتیه که خیلی راحت با بی توجهی میتونه برای سلامت جنین و مادر و یا سلامت کودک بعد از تولد مشکل ساز باشه.

کم خونی فقر آهن چیست؟
کم خونی زمانی اتفاق می افته که میزان هموگلوبین در سلول های قرمز خون (RBC) کاهش پیدا کنه. هموگلوبین پروتئین موجود در RBC است که وظیفه انتقال اکسیژن به بافت های شما را بر عهده دارد.
کم خونی ناشی از فقر آهن متداول ترین نوع کم خونیه و هنگامی اتفاق می افته که بدن شما مقدار کافی آهن نداشته باشه. بدن شما برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز داره. وقتی آهن کافی در جریان خون شما نباشه ، بقیه اعضای بدن نمیتونن مقدار اکسیژن مورد نیاز بدن رو دریافت کنن.
اگرچه این بیماری ممکنه شایع باشه ، بسیاری از مردم نمیدنن که کم خونی ناشی از فقر آهن دارن. ممکن است علائم را سالها تجربه کنید بدون اینکه هرگز علت این علائم رو بدونید.
در زنان در سنین باروری ، شایعترین علت کم خونی فقر آهن ، از دست دادن آهن در خون به دلیل قاعدگی زیاد یا بارداری است. یک رژیم غذایی ضعیف یا برخی بیماری های روده ای که بر چگونگی جذب آهن در بدن تأثیر میذاره می تونه باعث کم خونی فقر آهن بشه.
پزشکان به طور معمول با مکمل های آهن یا تغییر در رژیم غذایی این بیماری را درمان می کنن.

تأثیر کم خونی فقر آهن بر سلامت جنین
در طول بارداری ، کم خونی فقر آهن بر سلامتی مادر و جنین تأثیر منفی میذاره و با افزایش عوارض و مرگ جنین ارتباط داره. مادران مبتلا به طور مکرر دچار مشکلات تنفسی ، غش کردن ، خستگی ، تپش قلب و مشکلات خواب میشن .
همچنین در معرض خطر ابتلا به عفونت پری ناتال ، پره اکلامپسی و خونریزی قرار دارن.
اختلالات شناختی و رفتاری پس از زایمان نیز گزارش شده و شایع است.
پیامدهای نامطلوب پری ناتال شامل عقب ماندگی رشد داخل رحمی ، نارس بودن و وزن کم هنگام تولد ، همه با خطر مرگ و میر قابل توجهی ، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است.
کمبود آهن در سه ماهه اول ، تأثیر منفی بیشتری نسبت به کم خونی در اواخر بارداری در رشد جنین داره. این مسئله در مورد خطر زایمان زودرس نیز صادقه . وضعیت اقتصادی-اجتماعی ضعیف به طور قابل توجهی به تمام جنبه های این مشکلات مرتبط با یکدیگر کمک می کنه معمولاً در جهان در حال توسعه هر برنامه موفقیت آمیز پیشگیری یا درمان عمومی باید همه این عوامل موثر و همبسته را در نظر بگیره.
کاهش ذخایر آهن کودک تازه متولد شده ممکن است تا یک سال ادامه داشته باشه و منجر به کم خونی فقر آهن بشه. آهن برای متابولیسم و عملکرد عصبی ضروریه.
کم خونی فقر آهن منجر به تغییر در متابولیسم انرژی در مغز با نقص در عملکرد انتقال دهنده عصبی و میلین شدن میشه.
نوزادان و کودکان خردسال مبتلا به کم خونی فقر آهن در معرض خطر مشکلات تکاملی شامل عملکردهای شناختی ، اجتماعی-عاطفی و سازگار هستن.
مطالعات دیگر تأخیر در رشد زبان و حرکت را ثبت کردهن.
شیردهی معمولاً محافظتی است برای کودک اما اگر مادر کمبود آهن داشته باشه اینگونه نیست. با پیشرفت شیردهی با گذشت زمان ، سطح آهن در شیر مادر کاهش پیدا میکنه. بنابراین برای نوزادان در معرض خطر ، نظارت دقیق و مکمل کافی لازم است.

علائم کم خونی فقر آهن
علائم کم خونی فقر آهن در ابتدا ممکنه خفیف باشه و حتی ممکنه متوجه آن نشید. اکثر مردم تا زمانی که آزمایش خون معمول ندن، کم خونی خفیف رو متوجه نمیشن.
علائم کم خونی فقر آهن متوسط تا شدید شامل موارد زیر است:
خستگی عمومی
ضعف
پوست رنگپریده
تنگی نفس
سرگیجه
هوس عجیب و غریب برای خوردن چیزهایی که غذا نیستند ، مانند خاک ، یخ یا خاک رس
احساس سوزن سوزن شدن یا خزیدن در پاها
تورم یا درد زبان
دست و پا سرد
ضربان قلب سریع یا نامنظم
ناخن های شکننده
سردرد

دلایل کم خونی فقر آهن
طبق ASH ، کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. دلایل زیادی وجود داره که باعث میشه فرد دچار کمبود آهن میشه. این شامل:
مصرف ناکافی آهن
خوردن مقدار کمی آهن در مدت زمان طولانی می تونه باعث کمبود در بدن بشه. غذاهایی مانند گوشت ، تخم مرغ و برخی از سبزیجات برگ سبز سرشار از آهن هستن. از آنجا که آهن در زمان رشد و نمو سریع ضروریه ، زنان باردار و کودکان ممکنه حتی به غذاهای غنی از آهن بیشتری در رژیم غذایی خود نیاز داشته باشن.
بارداری یا از دست دادن خون به دلیل قاعدگی
خونریزی شدید قاعدگی و از دست دادن خون در هنگام زایمان شایع ترین دلایل کم خونی فقر آهن در زنان در سنین باروری است.
خونریزی داخلی
برخی از شرایط پزشکی می تونه باعث خونریزی داخلی بشه ، که میتونه منجر به کم خونی و فقر آهن بشه. به عنوان مثال می توان به زخم معده ، پولیپ در روده بزرگ یا روده یا سرطان روده بزرگ اشاره کرد. استفاده منظم از مسکن ها مانند آسپرین نیز می تونه باعث خونریزی در معده بشه.
عدم توانایی در جذب آهن
برخی اختلالات یا جراحی هایی که روی روده ها تأثیر میذارن نیز می تونن در جذب آهن در بدن اختلال ایجاد کنن. حتی اگر در رژیم غذایی خود آهن کافی داشته باشید ، بیماری سلیاک یا جراحی روده مانند بای پس معده ممکن است میزان آهن قابل جذب بدن را محدود کنه.
آندومتریوز
اگر زنی به آندومتریوز مبتلا باشه ، ممکنه خون زیادی از دست بده که نمیتونه ببینه زیرا در ناحیه شکم یا لگن پنهانه
عوامل خطر
کم خونی یک بیماری شایعه و می تونه در مردان و زنان در هر سنی و از هر گروه قومی رخ بده. برخی از افراد ممکنه بیش از دیگران در معرض خطر کم خونی فقر آهن باشن ، از جمله:
زنان در سنین باروری
زنان حامله
افرادی که رژیم های غذایی نامناسبی دارند
افرادی که به طور مکرر خون اهدا می کنند
نوزادان و کودکان ، به ویژه آنهایی که نارس متولد می شوند یا جهش رشد دارند
گیاهخوارانی که گوشت را با غذای غنی از آهن دیگر جایگزین نمی کنند
اگر در معرض کم خونی فقر آهن هستید ، با پزشکتون صحبت کنید تا تعیین کند که آیا آزمایش خون یا تغییرات رژیم غذایی میتونه برای شما مفید باشه.
فقر آهن چگونه تشخیص داده می شود
پزشک با آزمایش خون می تواند کم خونی را تشخیص دهد. این شامل:

آزمایش کامل سلول های خونی (CBC)
شمارش کامل خون (CBC) معمولاً اولین آزمایشیه که پزشک از آن استفاده می کنه. CBC میزان تمام اجزای موجود در خون را اندازه گیری می کنه ، از جمله:
گلبولهای قرمز (RBC)
گلبول های سفید خون (WBC)
هموگلوبین
هماتوکریت
پلاکت
CBC اطلاعاتی در مورد خون شما فراهم می کنه که در تشخیص کم خونی فقر آهن مفید ه. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
سطح هماتوکریت ، که درصدی از حجم خون است که از RBC تشکیل شده است.
سطح هموگلوبین
اندازه RBC های شما
دامنه هماتوکریت طبیعی برای زنان بزرگسال ۳۴.۹ تا ۴۴.۵ درصد و برای مردان بزرگسال ۳۸.۸ تا ۵۰ درصد است. دامنه هموگلوبین طبیعی برای یک زن بالغ ۱۲.۰ تا ۱۵.۵ گرم در دسی لیتر و برای یک مرد بالغ ۱۳.۵ تا ۱۷.۵ گرم در دسی لیتر است.
در کم خونی فقر آهن ، سطح هماتوکریت و هموگلوبین پایینه. همچنین ، اندازه گلبولهای قرمز معمولاً از اندازه طبیعی کمتره.
یک آزمایش CBC اغلب به عنوان بخشی از یک معاینه بدنی معمول انجام میشه. این یک شاخص خوب برای سلامت کلی فرد است. همچنین ممکن است قبل از جراحی به طور معمول انجام بشه. این آزمایش برای تشخیص این نوع کم خونی مفیده زیرا اکثر افرادی که دچار کمبود آهن هستن ، متوجه آن نمیشن.
تست های دیگر
کم خونی معمولاً با آزمایش CBC قابل تأییده. پزشک شما ممکنه آزمایش خون اضافی را برای تعیین میزان شدید کم خونی و تعیین کمک به درمان ها انجام دهد. آنها همچنین ممکنه خون شما را از طریق میکروسکوپ بررسی کنن. این آزمایشات خون اطلاعاتی از جمله:
سطح آهن در خون شما
اندازه و رنگ RBC شما (در صورت کمبود آهن RBC کم رنگ است)
سطح فریتین شما
کل ظرفیت اتصال آهن (TIBC)
فریتین پروتئینی است که به ذخیره آهن در بدن کمک می کنه. سطح پایین فریتین نشان دهنده ذخیره اندک آهنه. برای تعیین میزان ترانسفرین حامل آهن از آزمایش TIBC استفاده میشه. ترانسفرین پروتئینی است که آهن را حمل میکنه.

آزمایش خونریزی داخلی
اگر پزشک شما نگران است که خونریزی داخلی باعث کم خونی شما شده باشد ، ممکن است آزمایشات اضافی لازم باشه. یکی از آزمایشاتی که ممکنه انجام بدید آزمایش مخفی مدفوع برای جستجوی خون در مدفوه. خون در مدفوع ممکنه نشان دهنده خونریزی در روده شما باشه.
پزشک شما همچنین ممکنه آندوسکوپی انجام بده که در آن از یک دوربین کوچک روی یک لوله انعطاف پذیر برای مشاهده لایه های دستگاه گوارش استفاده می کنن. آزمایش EGD یا آندوسکوپی فوقانی ، به پزشک اجازه می دهد تا مخاط مری ، معده و قسمت فوقانی روده کوچک رو بررسی کنه. کولونوسکوپی یا آندوسکوپی تحتانی ، به پزشک اجازه میده تا پوشش روده بزرگ رو که قسمت پایین روده بزرگ است ، بررسی کنه. این آزمایشات می تونه به شناسایی منابع خونریزی دستگاه گوارش کمک کنن.

کم خونی فقر آهن در زنان
حاملگی ، خونریزی قابل توجه قاعدگی و فیبروم رحم از جمله دلایلی است که زنان رو در معرض کم خونی فقر آهن میده.
خونریزی شدید قاعدگی زمانی اتفاق می افته که خانمی خونریزی بیشتر یا طولانی تری نسبت به زنان معمولاً در قاعدگی داشته باشه. طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری منبع معتمد ، خونریزی قاعدگی معمولاً 4 تا 5 روز طول می کشه و میزان خون از دست رفته از 2 تا 3 قاشق غذاخوریه. زنانی که خونریزی قاعدگی بیش از حد دارن معمولاً بیش از هفت روز خونریزی می کنن و خون آنها دو برابر مقدار طبیعی است.
حدود ۲۰ درصد از زنان در سنین باروری کم خونی ناشی از فقر آهن دارن. زنان باردار حتی بیشتر دچار کم خونی فقر آهن میشن زیرا برای حمایت از نوزادان در حال رشد خود به مقدار بیشتری خون نیاز دارن.
سونوگرافی لگن می تونه به پزشک کمک کند تا منبع خونریزی اضافی در دوران قاعدگی زن مانند فیبروم را پیدا کند. مانند کم خونی فقر آهن ، فیبروم رحم نیز غالباً علائمی ایجاد نمی کند. آنها وقتی رشد می کنن که تومورهای عضلانی در رحم رشد می کنه. گرچه معمولاً سرطانی نیستن ، اما می توانند باعث خونریزی شدید قاعدگی بشن که منجر به کم خونی فقر آهن بشه.

عوارض سلامتی کم خونی فقر آهن برای مادران و زنان
بیشتر موارد کم خونی فقر آهن خفیف است و عارضه ای ایجاد نمی کنن. این وضعیت معمولاً به راحتی قابل اصلاحه. با این حال ، اگر کم خونی یا فقر آهن درمان نشه، می تونه منجر به سایر مشکلات سلامتی بشه. این شامل:
ضربان قلب سریع یا نامنظم
وقتی کم خون هستید ، قلب شما باید خون بیشتری پمپ کنه تا مقدار کم اکسیژن را جبران کنه. این می تونه منجر به ضربان قلب نامنظم بشه. در موارد شدید ، می تونه منجر به نارسایی قلبی یا بزرگ شدن قلب بشه.
عوارض بارداری
در موارد شدید کمبود آهن ، ممکن است کودکی زودرس یا با وزن کم به دنیا بیاد. اکثر زنان باردار مکمل های آهن را به عنوان بخشی از مراقبت های قبل از تولد خود مصرف می کنن تا از این اتفاق جلوگیری کنن.
تأخیر در رشد در نوزادان و کودکان
نوزادان و کودکانی که به شدت دچار کمبود آهن هستن ممکنه رشد رو به تأخیر بندازه. همچنین ممکنه بیشتر در معرض عفونت باشن.

گزینه های درمان
مکمل های آهن
قرص آهن می تونه به بازیابی سطح آهن در بدن کمک کنه. در صورت امکان باید قرص آهن را با معده خالی مصرف کنید که به بدن کمک میکنه تا آنها را بهتر جذب کنه. اگر آنها معده شما را ناراحت می کنن ، می تونید آنها را همراه با وعده های غذایی مصرف کنید. ممکنه لازم باشه مکمل ها را برای چندین ماه مصرف کنید. مکمل های آهن ممکنه باعث یبوست یا مدفوع سیاه بشن.
رژیم غذایی
رژیم هایی که شامل غذاهای زیر هستند می توانند به درمان یا جلوگیری از کمبود آهن کمک کنند:
گوشت قرمز
سبزیجات برگ سبز و تیره
میوه های خشک شده
آجیل
غلات غنی شده با آهن
علاوه بر این ، ویتامین C به بدن شما کمک می کنه آهن را جذب کند. اگر از قرص آهن استفاده می کنید ، ممکنه پزشک مصرف قرص ها را به همراه منبعی از ویتامین C مانند یک لیوان آب پرتقال یا مرکبات پیشنهاد کند.

درمان علت اصلی خونریزی
اگر خونریزی بیش از حد باعث کمبود شود ، مکمل های آهن کمک نمی کنن. پزشک ممکنه قرص های جلوگیری از بارداری رو برای زنانی که پریود زیادی دارن تجویز کنه. این می تونه میزان خونریزی قاعدگی را هر ماه کاهش بده.
در شدیدترین موارد ، انتقال خون می تونه به سرعت جایگزین آهن و خون شود.

راه های جلوگیری از فقر آهن
هنگامی که به دلیل مصرف ناکافی آهن ایجاد می شود ، با خوردن یک رژیم غذایی حاوی غذاهای غنی از آهن و ویتامین C می تونن از کم خونی فقر آهن جلوگیری کرد. مادران باید اطمینان حاصل کنند که نوزادان خود را با شیر مادر یا شیر خشک چغنی شده از آهن تغذیه می کنن.
غذاهای سرشار از آهن شامل:
گوشت ، مانند گوشت بره ، گوشت خوک ، مرغ و گوشت گاو
لوبیا
تخمه کدو و کدو
سبزیجات برگ دار ، مانند اسفناج
کشمش و سایر میوه های خشک شده
تخم مرغ
غذاهای دریایی ، مانند صدف ، ساردین ، میگو و صدف
غلات خشک و فوری غنی شده با آهن
غذاهای سرشار از ویتامین C عبارتند از:
میوه هایی مانند پرتقال ، گریپ فروت ، توت فرنگی ، کیوی ، گواوا ، پاپایا ، آناناس ، خربزه و انبه
کلم بروکلی
فلفل دلمه ای قرمز و سبز
جوانه بروکسل
گل کلم
گوجه فرنگیها
سبزیجات