انتقال ویروس کرونا، در زمان بارداری

ماه‌ها از همه‌گیری ویروس کرونا در دنیا می‌گذرد و محققان هنوز نتوانسته‌اند زمان دقیقی برای پایان این کابوس هشت‌ماهه پیدا کنند. با وجود این که این بحران همچنان ادامه دارد، بنابراین برخی کارهای روزمره و فعالیت‌ها الزاما مانند روزهای پیش از عالمگیری کووید-۱۹ ادامه دارد.

یکی از مواردی که حتی با وجود ادامه بحران کرونا هنوز هم ادامه دارد، فرزندآوری و بارداری است؛ موضوعی که می‌تواند در میان ناامیدی‌ها، بذر امید را در دل خانواده‌ها بکارد و آنها را به ادامه زندگی دلگرم‌تر کند. اما طبیعی است که زنان باردار و مادران ترس و دلهره زیادی برای زایمان و شیردهی داشته باشند. با این حال هر نگرانی راهکاری دارد و هر مشکل چاره‌ای. بیایید ببینیم نگرانی‌های این مادران را چطور می‌توانیم برطرف کنیم.

ابتلا به کرونا در موقع زایمان چه خطراتی به دنبال دارد؟

اگر زمان زایمان شما فرا رسیده و در این برهه مشکوک به ابتلا به کرونا هستید یا ابتلا به این ویروس در شما تأیید شده است، حتما کادر درمان را فورا از این موضوع مطلع کنید. پس از زایمان، پزشکان نوزاد را با دستگاه‌های الکترونیکی مخصوص نوزادان تحت کنترل می‌گیرند. زایمان زودرس که زودتر از هفته ۳۷ بارداری اتفاق می‌افتد در زنان بارداری دیده می‌شود که به کرونا مبتلا شده‌اند.

آیا احتمال انتقال ویروس کووید- 19 از مادر باردار به نوزاد وجود دارد؟

معمولا مشاهده عفونت در نوزادی که از مادر مبتلا به کووید- ۱۹ متولد شده، شایع نیست. اما مواردی از مثبت‌شدن تست نوزادان در مدت کوتاهی پس از تولد دیده شده است. زمانی که مادر هنگام زایمان مبتلا به کرونا باشد، بعد از تولد، پزشکان از نوزاد تازه به دنیا آمده هم تست کرونا می‌گیرند تا از سلامت او مطمئن شوند.

هنوز به درستی مشخص نشده که نوزادان در چه مرحله‌ای شامل قبل، حین یا بعد از تولد و در تماس با فرد آلوده به این ویروس مبتلا شده‌اند. اما نتایج تحقیقات نشان داده خیلی جای نگرانی نیست. زیرا معمولا نوزادانی که به کرونا مبتلا می‌شوند هیچ علامتی ندارند یا علائم خفیفی از خود نشان داده و خیلی زود بهبود یافته‌اند. با وجود این تاکنون موارد معدودی از ابتلای شدید نوزادان به این ویروس گزارش شده است.

در صورت ابتلا به کرونا می‌توان زایمان طبیعی داشت؟

اگر در دوران بارداری مبتلا به کووید-۱۹ شده‌اید و از پیش برای زایمان طبیعی برنامه‌ریزی کرده بودید، معمولا محدودیتی برای این کار وجود ندارد و شما با خیال راحت و البته تحت کنترل پزشکان می‌توانید به صورت طبیعی فرزندتان را به دنیا بیاورید. تنها زمانی که به دلیل کرونا مشکل تنفسی داشته باشید و طبق شرایط پزشک تشخیص دهد جنین سریع‌تر باید به دنیا بیاید، عمل سزارین در اولویتقرار می‌گیرد.

آیا در شرایط ابتلا به کرونا «زایمان در آب» توصیه می‌شود؟

زایمان در آب از روش‌هایی است که سال‌هاست در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی بر این باورند که به‌دلیل شباهت شرایط زایمان در آب با فضای داخل رحم که مملو از آب است، زایمان در چنین شرایطی راحت‌تر انجام می‌شود. اما در شرایطی که مادر به کرونا مبتلا باشد، پزشکان این کار را توصیه نمی‌کنند. ویروس کووید-۱۹ از طریق مدفوع هم قابل انتقال است و این احتمال وجود دارد که موقع زایمان، آب آلوده به ویروس شده و از این طریق، نوزاد نیز به کرونا مبتلا شود. در این شرایط، پزشکان به‌آسانی نمی‌توانند مانع انتقال ویروس به نوزاد شوند. بنابراین توصیه می‌کنیم زایمان پرخطر در آب را در این دوران فراموش کنید.

آیا پس از زایمان، امکان حضور نوزاد در کنار مادر وجود دارد؟

اگر نوزاد پس از تولد شرایط مطلوبی داشته و نیاز به نگهداری در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان را نداشته باشد، بیشتر پزشکان اجازه می‌دهند مادر و نوزاد کنار هم قرار بگیرند. اما از آنجا که به‌دلیل کرونا باید در قرنطینه باشید، بهتر است طبق پروتکل‌ها، نوزاد حدود دو متر از مادر مبتلا به کرونا فاصله داشته باشد. برخی گزارش‌ها از چین نشان می‌دهد مادرانی که تست کرونای آنها تأیید شده است، تا حداقل ۱۴ روز و پس از منفی‌شدن تست نهایی از نوزادشان دور نگه داشته می‌شوند که این مسأله هم روی تغذیه نوزاد و هم ارتباط مادر و نوزاد اثر منفی می‌گذارد. البته برای این که ارتباط نزدیکی بین مادر و نوزاد نباشد، بهتر است نوزاد را موقع بغل‌گرفتن و شیردادن داخل پارچه یا قنداقی بپیچید تا تماس نزدیک برقرار نشود.

مادر مبتلا به کرونا می‌تواند نوزادش را شیر دهد؟

با وجود تحقیقات متعددی که روی دوران شیردهی و احتمال انتقال ویروس از طریق شیردادن از مادر به نوزاد انجام شده است، هنوز مدرکی از انتقال ویروس هنگام شیردهی دیده نشده است. تنها مسأله‌ای که حین شیردهی نگران‌کننده است، ارتباط نزدیکی است که بین مادر و نوزاد برقرار می‌شود که در این صورت احتمال آلوده‌شدن نوزاد از طریق قطرک‌های تنفسی مادر وجود دارد.

در صورت ابتلا به کرونا، مادر چه نکاتی را هنگام شیردهی باید رعایت کند؟

اگر تست کرونای شما مثبت شده و با این وجود باید به نوزادتان شیر بدهید، بهتر است راهکارهای ساده‌ای را برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزادتان انجام دهید. ابتدا پیش از شروع شیردهی و قبل از این که به بطری شیر نوزاد یا حتی شیردوش دست بزنید، حتما دست‌هایتان را خوب با آب و صابون بشویید. اگر در آن زمان آب و صابون در دسترس نبود حتما از مواد ضدعفونی‌کننده برای تمیزکردن دست‌هایتان استفاده کنید.

هنگام شیردهی از سرفه یا عطسه به سمت نوزاد به شدت خودداری کنید. در صورت امکان در طول شیردهی حتما از ماسک استفاده کنید. اگر از شیر دوشیده‌شده خودتان برای تغذیه نوزاد استفاده می‌کنید، حتما از فردی که از سلامت او مطمئن هستید بخواهید به نوزادتان شیر دهد.

برای شیردهی در بیمارستان چه نکاتی را باید رعایت کنید؟

اگر به دلیل ابتلا به کووید-۱۹، اتاق شما و نوزادتان از هم جداست، کمی شیردهی دشوارتر است و باید نکاتی را رعایت کنید تا این دوران راحت‌تر سپری شود. در این شرایط سعی کنید از دستگاه‌های شیردوش مخصوص برای دوشیدن شیر استفاده کنید. حتما در روزهای اول پس از زایمان، هر دو تا سه ساعت شیردهی را انجام دهید. به‌طوری که نوزاد باید در طول ۲۴ ساعت بین هشت تا ۱۰ مرتبه شیر بخورد که البته شب‌ها را هم شامل می‌شود.

آیا ممکن است زایمان خطر ابتلا به کرونا را افزایش دهد؟

تاکنون هیچ شواهدی مبنی بر این که زایمان و بچه‌دارشدن خطر ابتلا به ویروس کرونا را افزایش می‌دهد، دیده نشده است. در واقع زایمان هیچ ارتباطی با ضعیف‌شدن سیستم ایمنی بدن ندارد و دستگاه ایمنی و تدافعی بدن مادرانی که تازه وضع حمل کرده‌اند مانند افراد عادی است. تنها در شرایطی که بدن دچار عفونت شده یا مادر تازه زایمان‌کرده به یک بیماری زمینه‌ای مبتلا باشد، ممکن است این خطر افزایش یابد.

آیا مادر بعد از پایان قرنطینه باز هم باید پروتکل‌ها را رعایت کند؟

اگر دوران قرنطینه را به پایان رسانده‌اید، دیگر امکان انتقال ویروس به نوزاد وجود ندارد و نیازی به استفاده از ماسک هنگام در آغوش‌گرفتن نوزاد نیست. اما به خاطر داشته باشید قبل از شیردادن به نوزاد و بغل‌کردن او حتما دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید.