از کجا بفهمیم نوزاد به لاکتوز حساسیت دارد؟

افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند نمی توانند به طور کامل لاکتوز را هضم کنند، این مشکل معمولا ضرری به انسان نمی رساند اما علائم عدم تحمل لاکتوز می تواند آزاردهنده باشد.

همه چیز درباره علل علائم و درمان عدم تحمل لاکتوز در نوزاد
عدم تحمل لاکتوز زمانی است که کودک نمی تواند شیر بخورد و باعث ایجاد بثورات و بهانه گیری او می شود. شیر منبع مهمی از کلسیم ، ویتامین و سایر مواد مغذی است که برای رشد و سلامت حیاتی است.

عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدم تحمل لاکتوز به معنای عدم توانایی هضم لاکتوز (قند موجود در شیر) می باشد بنابراین سیستم گوارشی کودک قادر به تولید آنزیمی به نام لاکتاز که مسئول هضم شیر است نیست . عدم تحمل لاکتوز در نوزادان نادر بوده و معمولا قبل از ۲ سالگی تا زمان از شیر گرفتن کودک ظاهر نمی شود. برخی از نوزادان از بدو تولد عدم تحمل لاکتوز دارند بدان معنا که حتی نمی توانند از شیر مادر تغذیه کنند و در عوض به شیر بدون لاکتوز فرموله شده خاصی نیاز دارند.

عدم تحمل لاکتوز چقدر شایع است؟
افرادی که در مناطقی از آسیا زندگی می کنند مستعد ابتلا به آن هستند. کسانی که بیماری های زمینه ای مانند بیماری کرون و سلیاک دارند معمولا دچار عدم تحمل به لاکتوز هستند و رژیم غذایی آن ها همراه با سایر موارد باعث محدودیت لبنیات می شود.

انواع عدم تحمل لاکتوز
سه نوع اصلی از مشکلات عدم تحمل لاکتوز در نوزادان عبارتند از :
عدم تحمل لاکتوز وراثتی
عدم تحمل لاکتوز وراثتی با ژنتیک گره خورده و نسل به نسل در خانواده ها منتقل می شود. در این صورت، کودک ممکن است فاقد آنزیم لاکتاز باشد و از همان بدو تولد قادر به تحمل شیر و لبنیات نباشد.
عدم تحمل لاکتوز اولیه
عدم تحمل اولیه لاکتوز زمانی اتفاق میفتد که تولید لاکتاز در روده به دلیل کاهش مصرف لبنیات مانند شیر و پنیر کاهش یابد. این اتفاق معمولا در حدود یا پس از بزرگسالی رخ می دهد و مواردی که کودکان آن را تجربه می کنند بسیار نادر است. این امر به عنوان عدم تحمل موقتی لاکتوز نیز شناخته می شود.
عدم تحمل ثانویه لاکتوز
اگر معده یا روده با بیماری پزشکی زمینه ای مانند کرون یا بیماری سلیاک تشخیص داده نشود یا فرد با هرگونه عفونت که مانع تولید آنزیم لاکتاز می شود ، روبرو شود منجر به عدم تحمل ثانویه لاکتوز خواهد شد.

از کجا باید بدانید کودک دچار عدم تحمل لاکتوز است؟
بدین منظور لازم است کودک را نزد پزشک ببرید تا سابقه پزشکی ، رژیم غذایی و سابقه خانوادگی تان را بررسی کند و او را هنگام تشخیص ارزیابی و معاینه کند . اگر پزشک عدم تحمل لاکتوز را تشخیص دهد ممکن است از شما خواسته شود به مدت چند هفته کودک تان را با شیر بدون لاکتوز تغذیه کنید تا ببیند آیا علائم فروکش می کند یا خیر . اگر علائم فروکش کرد از شما خواسته می شود که به کودک خود رژیم غذایی بدون لاکتوز بدهید یا جایگزین های لاکتوز را انتخاب کنید.

عدم تحمل لاکتوز نوزاد و شیردهی
برخلاف تصور عموم، عدم تحمل لاکتوز در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند با قطع مصرف مادر از محصولات لبنی باعث نمی شود تا آن ها علائم خود را ازدست دهند زیرا لاکتاز در شیر تمامی پستانداران وجود دارد. نوزادی که از شیر مادر تغذیه می کند و دچار عدم تحمل اولیه لاکتوز می باشد به دلیل کم آبی شدید بدن یا عوارض ناشی از علائم عدم تحمل ، باید تحت رژیم غذایی ویژه قرار گیرد. در مورد انواع دیگر عدم تحمل لاکتوز کودک باید همچنان از شیرمادر تغذیه کند و برای معاینه های معمول به پزشک متخصص اطفال مراجعه کند تا شرایط اساسی او کنترل و التیام بخشیده شود.

چه عواملی باعث عدم تحمل لاکتوز در کودکان می شود؟
برخی از دلایل عدم تحمل لاکتوز در کودکان عبارتند از:
هنگامی که آسیب به روده یا معده به دلیل اسهال ناشی از عفونت روتاویروس باشد
هنگامی که سطح لاکتاز به دلیل تولید ناکافی آنزیم بسیار کم است (این امر با افزایش سن بالا می رود و بعدا طبیعی می شود)
هر گونه بیماری زمینه ای مانند بیماری کرون یا سلیاک که در تولید آنزیم لاکتاز درکودک اختلال ایجاد می کند
ژنتیک یا وراثت ، جایی که کودک قادر به تولید آنزیم لاکتاز نیست و از زمان تولد اصلا وجود ندارد
برخی از علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز در نوزادان عبارتند از:
اسهال
نفخ
گاز معده
درد معده
مشکل در تنفس
بثورات پوستی
استفراغ
مدفوع آبکی زرد یا سبز رنگ
۳۰ دقیقه پس از مصرف فرآورده های لبنی، لکه های مایل به قرمز در زیر مقعد ایجاد می شود.
برخی علائم مانند بثورات پوستی و استفراغ بیش از حد می تواند علاوه بر عدم تحمل لاکتوز نشان دهنده آلرژی به شیر نیز باشد. در این صورت سیستم ایمنی کودک به جز قند موجود در شیر در برابر پروتئین آن نیز واکنش نشان می دهد. به منظور ایمن بودن کودک لازم است او را برای معاینه بالینی نزد پزشک ببرید. بعضی از انواع پنیر مانند چدار، فتا و موزارلا مقادیر کم تری از لاکتوز در مقایسه با سایر منابع محصولات لبنی دارند.

عدم تحمل لاکتوز چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک متخصص اطفال ابتدا گزارش پزشکی، سابقه خانوادگی و نمودار های تغذیه ای کودک را برای درک و ارزیابی بهتر عدم تحمل لاکتوز در او بررسی می کند . پس از بررسی اولیه آزمایشات ذیل توسط پزشک درخواست می شود
تست تنفسی هیدروژن
این تست میزان هیدروژن در تنفس کودک را قبل و بعد از نوشیدن یک نوشیدنی اندازه گیری می کند. مقدار کمی هیدروژن معمولا هنگام نوشیدن لبنیات وجود دارد اما اگر این سطح غیر طبیعی باشد نتایج آزمایشات مثبت خواهد بود که نشان دهنده عدم تحمل لاکتوز است.
تست اسیدیته
برای این تست نمونه ای از مدفوع کودک برای تجزیه و تحلیل میزان اسیدیته جمع آوری می شود. در کودکان مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، مدفوع آن ها اسیدی شناخته می شود. آزمایش دیگری که در دسترس است؛ اندازه گیری مقدارگلوکز در مدفوع می باشد که نشان دهنده باقی مانده لاکتوز هضم نشده است.
آندوسکوپی
آندوسکوپی نوعی نمونه برداری است که در آن با استفاده از وسیله ای روده کودک را نگاه کرده و برای اندازه گیری مستقیم سطح لاکتاز مورد استفاده قرار می گیرد. چنان چه متخصص اطفال یا پزشک عمومی توصیه کند ،باید کودک را نزد متخصص گوارش نیز ببرید.

درمان عدم تحمل لاکتوز در کودکان
درمان عدم تحمل لاکتوز در کودکان شامل حذف لاکتوز از رژیم غذایی آن ها به مدت ۲ هفته تا کاهش علائم است.

پیشگیری از عدم تحمل لاکتوز در کودکان
شیردهی به کودک
اگر کودک شما دچار عدم تحمل موقت لاکتوز است شیردهی را قطع نکنید. از آن جا که این مشکل موقتی است می توانید مطمئن باشید که با گذشت زمان شرایط بهبود میابد . اگر کودک دچار عدم تحمل دائمی لاکتوز است به او شیر سویا یا سایر منابع گیاهی بدهید.
سیستم غذایی کودک را پیگیری کنید
زمان بروز علائم را در محصولات لبنی که باعث عدم تحمل لاکتوز در کودک می شود پیگیری کنید. این یادداشت غذایی به متخصص اطفال کمک می کند تا غذاهایی که سبب تشدید علائم در کودک شده است را مشخص کند . به عنوان مثال :هضم ماست از شیر سخت تر است زیرا برای هضم راحت تر در اسید لاکتیک تخمیر نمی شود.
از تامین نیازهای غذایی کودک اطمینان حاصل کنید
اگر کودک دچار عدم تحمل دائمی لاکتوز است ، متخصص اطفال توصیه می کند تا محصولات لبنی را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید و منابع دیگر کلسیم را مصرف کنید . کلسیم برای استخوان هایی قوی و سالم لازم است و کمبود آن می تواند منجر به راشیتیسم و تغییر شکل استخوان شود. برخی از بهترین منابع کلسیم گیاهی شامل:لوبیا، سبزیجاتی مانند کلم قمری، اسفناج، میوه هایی مانند پرتقال وانجیر، مغزهایی چون بادام، سویا، کنجد و ماهی هایی مانند قزل آلا و سالمون می شود.
برخی از مواد مغذی دیگر که باید علاوه بر کلسیم مراقب آن ها باشید عبارتند از:
ویتامین Dرا می توان با استفاده از قطره های مایع یا مصرف غذاهای غنی شده مانند کنسرو تن ماهی و غلات به کودک داد.
اگر متخصص اطفال رژیم کم لاکتوز را توصیه کرد می توانید به کودک تان کره ومارگارین بدهید.
چنان چه پزشک خواستار حذف لاکتوز باشد، باید شیر بدون لاکتوز مانند شیر سویا را به کودک بدهید تا به بهبود علائم کمک کند و از وخیم تر شدن وضعیت کودک پیشگیری کند.