تغذیه سالم در بارداری، چه اهمیتی دارد؟

عضو هیئت علمی گروه تغذیه و رژیم درمانی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعلام کرد: بدون تردید، یکی از بزرگترین آرزوهای مادران، به دنیا آوردن نوزادی سالم است. بدین جهت مادران تلاش می کنند تا با عوامل موثر برای داشتن دوران بارداری سالم و آسان آشنا شوند و تا جای ممکن، از عوامل زیان آور دوری جویند. توجه به وزن گیری مادر و تغذیه سالم در دوران بارداری، متضمن سلامت مادر و جنین در آینده است.

به نقل از روابط عمومی انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، غزاله اسلامیان در خصوص ارتباط با چاقی دختران و زنان با ناباروری گفت: چاقی با ایجاد اختلال در فرآیند تخمک گذاری می تواند منجر به ناباروری در زنان شود و در صورتی که مادر چاق مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باردار شود، تاثیرات منفی بر سلامت جنین و مادر مانند افزایش خطر سقط، زایمان زودرس و ابتلا به دیابت و پر فشاری خون، بارداری دارد و همه این موارد بار اقتصادی زیادی به خانواده و جامعه تحمیل می کند و عوارضی را برای مادر، جنین و نوزاد به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: براساس یافته های مطالعات، همزمان با افزایش نمایه توده بدنی پاسخ به درمان های ناباروری نیز کاهش می یابد. در صورت عدم توجه و درمان به موقع این بیماری، مبتلایان در معرض خطر ابتلا به سرطان های سینه و رحم قرار دارند. بنابراین کاهش وزن صحیح و اصولی در بیماران چاق مبتلا به اختلالات تخمک گذاری، از مهمترین اقدامات درمانی است و مدیریت وزن دختران و زنان به چرخه ای قاعدگی منظم و تخمک گذاری های فعال کمک می کند.

عضو هیئت علمی گروه تغذیه و رژیم درمانی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یکی از عوامل مهم در پیشگیری از اختلالات تخمک گذاری، کنترل وزن دختران از سنین کودکی و نوجوانی دانست و بیان داشت: شانس ابتلا به اضافه وزن و چاقی در کودکانی که در ۶ ماه اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند در مقایسه با کودکان غیر شیرمادر خوار کمتر است. الگوی غذایی نادرست به ویژه در دوران شروع تغذیه تکمیلی، رفتارهای نادرست در خانواده با توجه به الگوگیری کودکان، دریافت زیاد تنقلات ناسالم و فست فودها در دوران کودکی، استرس، اختلالات خواب و فعالیت بدنی پایین در بروز اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان نقش تاثیر گذاری دارند و والدین باید توجه ویژه ای به این عوامل داشته باشند.

اسلامیان بیان داشت: یکی از هدف گذاری ها برای افزایش قدرت باروری یک زن، توجه بیشتر به تغذیه ای او در پنج سال اول زندگی و سپس در دوران بلوغ است. دخترانی که در دوران بلوغ چاق بوده اند، معمولا به درمان های باروری سخت تر پاسخ می دهند.

الگوی وزن گیری مناسب در دوران بارداری

وی با اشاره به اینکه کمتر از نصف کل وزنی که یک خانم باردار دارای یک جنین با وزن طبیعی در طول این دوران اضافه می کند، به جنین، جفت و مایع آمنیوتیک و باقیمانده مربوط به بافت های تولید مثل، مایعات بدن، خون و ذخایر بدن مادر می باشد، گفت: افزایش تدریجی چربی زیر پوست در ناحیه شکم، پشت و قسمت بالایی ران به عنوان یک ذخیره انرژی برای دوران بارداری و همچنین دوران شیردهی عمل می کند.

عضو هیئت علمی گروه تغذیه و رژیم درمانی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: براساس علل تاثیرگذار بر وزن گیری نامناسب، باید مداخله ای متناسب برای بهبود وضعیت سلامت جسمی و روانی خانم باردار، توسط متخصص تغذیه، طراحی شود تا از عوارض ناشی از وزن گیری نامناسب بر سلامت مادر و جنین، جلوگیری شود.

چاقی احتمال ابتلا به کرونا را افزایش می دهد

در ادامه مرجان عجمی رئیس ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور اعلام کرد: چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به نوع حاد ویروس کرونا می شود و خطر بستری شدن در بیمارستان به دلیل ویروس کرونا را تا ۳ برابر افزایش می دهد.

وی با بیان اینکه همه گیری ویروس کرونا، تبدیل به یک چالش جهانی شده است و گسترش سریع آن باعث مرگ بسیاری از افراد در سرتاسر جهان شده است، گفت: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، لیست بیماری های زمینه ای عبارتند از بیماری های مزمن کلیوی، بیماری های انسدادی مزمن ریوی، چاقی( شاخص نمایه توده بدنی بیشتر از ۳۰)، مشکلات ایمنی( ضعف سیستم ایمنی یا افرادی که پیوند اعضا داشتند)، مشکلات قلبی، کم خونی داسی شکل و دیابت نوع ۲٫

رئیس ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور افزود: هر کدام از این بیماری ها می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به کووید ۱۹ شود. چاقی، یک علل زمینه ای مهم برای ابتلا به این بیماری و بیماری های دیگری مثل فشار خون، اختلال در چربی های خون مانند کلسترول، تری گلیسیرید، LDL،HDL، دیابت نوع ۲، بیماری های عروق کرونری، سکته ها، بیماری های کیسه صفرا، سرطان و استئوآرتریت می باشد. افرادی که چاق هستند و یا سایر مشکلات متابولیکی مانند دیابت و فشار خون بالا دارند، بیشتر از دیگران نیاز به بستری شدن در بیمارستان و بخش مراقبت های ویژه به دلیل ابتلا به ویروس کرونا دارند.

عجمی اظهار داشت: چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به نوع حاد ویروس کرونا می شود و خطر بستری شدن در بیمارستان به دلیل ویروس کرونا را تا ۳ برابر افزایش می دهد.

وی چاقی را موجب کاهش عملکرد سیستم ایمنی، کاهش ظرفیت ریه و دشواری تهویه هوا دانست و تصریح کرد: با افزایش شاخص توده بدنی، خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا افزایش می یابد و همچنین تحقیقات نشان داده اند که چاقی با کاهش احتمال اثربخشی واکسن آنفولانزا، هپاتیت و کزاز در ارتباط است.

رئیس ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور به توصیه های تغذیه ای اشاره کرد و گفت: مدت هاست نقش تغذیه در ارتباط با سیستم ایمنی اثبات شده است، افرادی که برنامه غذایی نامناسبی دارند بیشتر در معرض خطر عفونت های مختلف باکتریایی و ویروسی هستند. عفونت های مزمن وضعیت تغذیه ای افراد مبتلا را بدتر می کند. علاوه بر این، کووید ۱۹ در بین افراد مسن و مبتلایان بیماری های مزمن مانند دیابت، فشارخون بالا، سرطان و عفونت هایی مانند AIDS/HIV شدیدتر است.

عجمی گفت: یک رژیم غذایی سالم، بر مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و مغزها، مصرف متوسط ماهی، غذاهای لبنی و مرغ، و مصرف محدود گوشت قرمز و فرآوری شده، کربوهیدرات تصفیه شده و شکر تاکید دارد. روغن های مایع گیاهی مثل کانولا آفتابگردان و زیتون که دارای اسیدهای چرب غیر اشباع هستند به جای روغن حیوانی و دمبه که سرشار از اسیدهای چرب اشباع است بهتر است استفاده شود. و مصرف روغن های گیاهی جامد و کره گیاهی که سرشار از اسیدهای چرب ترانس است محدود شود.

وی همچنین در ادامه به ویتامین D، چاقی و ایمنی اشاره کرد و اظهار داشت: ویتامین D باعث افزایش پاسخ ایمنی ذاتی سلول می شود، زیرا بیان ژن گیرنده های آن در سلول های ایمنی اتفاق می افتد. کمبود ویتامینD در افراد چاق به دلیل احتباس آن در بافت چربی شایع است.

رئیس ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور گفت: نتایج مطالعات نشان داده است ک کمبود ویتامین D باعث افزایش خط عفونت تنفسی پنومونی می شود. نقش مکمل یاری با ویتامین "د" برای پیشگیری و یا درمان ویروس کرونا، هنوز به خوبی شناخته نشده است اما در صورت کمبود آن در بدن، دریافت مکمل تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه توصیه می شود.

عجمی افزود: داشتن فعالیت بدنی با شدت متوسط تا شدید، در افراد چاق به ندرت دیده می شود اما می تواند باعث تقویت ایمنی و کاهش احتمال مرگ ناشی از عفونت های ویروسی و بیماری های حاد تنفسی شود. داشتن فعالیت بدنی در دوران قرنطینه خانگی می تواند دشوار باشد. حتی با رعایت فاصله اجتماعی نیز می توان فعالیت بدنی داشت. فعالیت بدنی باعث کاهش فشار خون، استرس و اضطراب می شود. توصیه می شود که در زمان قرنطینه خانگی از فعالیت هایی مانند تمیز کردن خانه و یا جارو کشیدن، غافل نشوید. زیرا این موارد هم فعالیت بدنی محسوب می شوند.

وی گفت: در مطالعه ای بر روی ۹۷۸۴۴ نفر که به مدت ۹ سال انجام شده بود، نشان داد که میزان مرگ ناشی از بیماری های عفونی در افرادی که حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی داشتند، به میزان ۴۰ درصد کمتر از افراد بی تحرک بود.

رئیس ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور تصریح کرد: بنابراین در شرایط فعلی که بحرانی همچون همه گیری کرونا سلامت انسان ها را به خطر انداخته است به نظر می رسد نقش تغذیه سالم و متعادل و همچنین داشتن فعالیت بدنی و پیروی از اصول سبک زندگی سالم نه تنها خطر ابتلا به بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی - عروقی، دیابت و سرطان را کاهش می دهد بلکه باعث ارتقای عملکرد سیستم ایمنی در مقابل بیماری ها می شود و کیفیت زندگی را افزایش می دهد.