اختلال نارکولپسی چیست؟ اثربخشی این اختلال روی مغز به گونهای است که موجب عدم توانایی کنترل فرد بر خواب و بیداری او میشود. راههای درمان مختلفی برای کاهش و از بین بردن این اختلال وجود دارد که شامل داروهای تجویزی و تغییر در سبک زندگی است.
نارکولپسی یک اختلال عصبی است که روی کنترل مغز در خواب و بیداری تأثیر میگذارد. به این اختلال «حمله خواب» نیز گفته میشود و باعث میشود که فرد در طول روز حس خوابآلودگی و عدم کنترل بر خواب خود را داشته باشد. بسیاری از داروها برای درمان نارکولپسی قابل استفاده هستند و همچنین ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی میتواند به شما در کنترل بهتر این اختلال کمک کند. در ادامه این مطلب با ما با همراه باشید، بیشتر به بررسی این اختلال خواهیم پرداخت.
در این مطلب میخوانید:
بیشتر بخوانید: آپنه خواب چیست و درمان آن چگونه است؟
نارکولپسی یک اختلال عصبی است که بر توانایی مغز برای کنترل خواب و بیداری تأثیر میگذارد. اگر به نارکولپسی مبتلا هستید، حس خوابآلودگی بیش از حد را در طول روز تجربه میکنید و ممکن است وضعیتهای غیرقابل کنترلی از به خواب رفتن در طول روز داشته باشید.
نارکولپسی یک اختلال عصبی است که بر توانایی مغز برای کنترل خواب و بیداری تأثیر میگذارد. اگر به نارکولپسی مبتلا هستید، حس خوابآلودگی بیش از حد را در طول روز تجربه میکنید.
این حملات ناگهانی خواب ممکن است در طول انجام هر نوع فعالیت و در هر زمانی از روز رخ دهد. در ادامه به بررسی واضحترین علائم نارکولپسی میپردازیم.
همه بیماران مبتلا به نارکولپسی حس خواب آلودگی بیش از حد در طول روز را دارند. به طور کلی، این اختلال هر روز با فعالیتهای عادی (کار، مدرسه، زندگی و فعالیتهای اجتماعی) تداخل دارد.
اگرچه چرت کوتاه در طول روز ممکن است به شما کمک کند احساس آرامش و هوشیاری داشته باشید اما خستگی در عرض یک تا دو ساعت برمیگردد. افراد مبتلا به این اختلال، کمبود انرژی و تمرکز، اختلال در حافظه، خلق افسرده یا خستگی مفرط را اعلام کردهاند.
کاتاپلکسی با بروز ناگهانی احساسات شدید مانند خنده، ترس، تعجب، استرس یا عصبانیت همراه است. هر زمانی که بیدار هستید، حملات ممکن است رخ دهند.
کاتاپلکسی با بروز ناگهانی احساسات شدید مانند خنده، ترس، تعجب، استرس یا عصبانیت همراه است. هر زمانی که بیدار هستید، حملات ممکن است رخ دهند.
این حملات از شلی فک و افتادگی پلک گرفته تا فلج کامل بدن ممکن است بروز پیدا کند.
کاتاپلکسی معمولا از چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد و شما در طول این حملات کاملا هوشیار میمانید. میزان حملات از چند مورد در طول عمر تا چندین مورد در طول روز متغیر است. اگرچه ترسناک است اما هیچ آسیبی به بدن وارد نمیکند.
این علامت با بیدار شدن مکرر در طول شب همراه است.
بیشتر بخوانید: دلایل خستگی مفرط، چطور مقابله کنیم؟
این علامت ناتوانی در حرکت یا صحبت، درست قبل از به خواب رفتن یا درست بعد از بیدار شدن همراه است. فلج خواب معمولا پس از چند ثانیه تا چند دقیقه از بین میروند.
توهمات درست قبل از به خواب رفتن یا درست بعد از بیدار شدن رخ میدهد. توهمات عمدتا بصری هستند (دیده میشوند) اما شما همچنین ممکن است چیزهایی را بشنوید، بچشید یا بو کنید. به عنوان مثال میتوان به دیدن یک شخص یا حیوان در اتاق، احساس شناور بودن یا احساس لمس شدن و شنیدن زنگ هشدار یا صداهای اشاره کرد.
این علامت برای فرد با خوابیدن برای چند ثانیه همره است در حالی که همچنان به انجام کارهای معمولی مانند خوردن، صحبت کردن، رانندگی یا نوشتن ادامه میدهد. بدون اینکه هیچ آگاهی یا خاطرهای از انجام آن کار داشته باشد.
در آمریکا تقریبا از هر ۲۰۰۰ آمریکایی، یک نفر مبتلا به نارکولپسی است. این اختلال در مردان و زنان به طور مساوی تأثیر میگذارد. بیش از ۱۰ درصد از افرادی که به نارکولپسی مبتلا هستند، یکی از بستگانشان نیز مبتلا به این اختلال بوده است.
نارکولپسی در افراد در هر سنی رخ میدهد اما اولین علامت، خوابآلودگی در طول روز و معمولا در سالهای نوجوانی یا ۲۰ سالگی ظاهر میشود. از آنجایی که علائم نارکولپسی شبیه افسردگی، سایر اختلالات خواب یا بیماریهای دیگر است، ممکن است برای سالها تشخیص داده نشود و درمان نشود.
بیشتر بخوانید:دلایل افسردگی زنان، انگار تمامی ندارد
دو نوع نارکولپسی وجود دارد:
افراد مبتلا به نارکولپسی نوع ۱ دچار خواب آلودگی بیش از حد در طول روز میشود که همراه با کاتاپلکسی یا سطوح پایین ماده شیمیایی در مغز به نام هیپوکرتین هستند.
افراد مبتلا به نارکولپسی نوع ۲ خواب آلودگی بیش از حد در طول روز دارند اما کاتاپلکسی ندارند و سطوح طبیعی هیپوکرتین دارند.
دانشمندان کشف کردهاند که افراد مبتلا به نارکولپسی، یک انتقال دهنده عصبی(سیگنال شیمیایی) در مغز به نام هیپوکرتین را از دست میدهند. وجود هیپوکرتین برای تنظیم چرخه خواب و بیداری، از جمله وضعیت خواب و حرکت سریع چشم مهم است. کمبود هیپوکرتین باعث خوابآلودگی مفرط میشود و موجب میشود که خوابآلودگی در هنگام بیداری نیز پدیدار شود.
کمبود هیپوکرتین باعث خوابآلودگی مفرط میشود و موجب میشود که خوابآلودگی در هنگام بیداری نیز پدیدار شود.
سایر عوامل احتمالی که دانشمندان فکر می کنند در نارکولپسی نقش دارند عبارتند از:
سیستم ایمنی فرد به سلولهای مغزی که هیپوکرتین تولید میکنند حمله میکند و در نتیجه بدن با کمبود این ماده شیمیایی روبهرو میشود.
برخی از افراد مبتلا به نارکولپسی دارای بستگان نزدیکی با علائم مشابه هستند.
در تعداد کمی از بیماران، ناحیه ای از مغز که خواب و بیداری را کنترل میکند، ممکن است در اثر ضربه، تومور یا بیماری آسیب ببیند.
بیشتر بخوانید: علائم تومور مغزی در زنان، سر دردهای صبحگاهی
درمان نارکولپسی توسط دارو و تغییرات سبک زندگی قابل انجام است. هدف داروها کاهش خواب آلودگی در طول روز و بهبود هوشیاری است.
دارو برای نارکولپسی باید توسط پزشک تجویز شود. بنابراین اگر مبتلا به این بیماری هستید، بسیار مهم است که به پزشک مراجعه کنید. اما تغییرات در سبک زندگی هم میتوانند کمک فراوانی در کاهش و از بین بردن این اختلال داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
کلام آخر
اختلال نارکولپسی یا حمله خواب، نوعی بیماری مرتبط با خواب و بیداری است که بسیاری از افراد در عین حالی که ممکن است به آن مبتلا باشند، از وجود آن اطلاعی ندارند. اگر نسبت به علائم و نشانههای این بیماری آگاه باشید، با مراجعه به پزشک و مصرف داروهای مخصوص و همچنین تغییر در سبک زندگی، این بیماری را میتوانید کنترل و درمان کنید.
در صورت نیاز، به کلینیک روانشناسی نی نی بان مراجعه کنید.