آموزش حرف زدن به کودک، بهترین روش

شهرزاد: چه زمانی کو د ک شما به جا ی این‌که فقط صدا از خودش دربیاورد، نخستین کلمه را بر زبان خواهد آورد؟ آیا اولین کلمه ، مامان است یا بابا؟ نمی توان به سئوال دوم پاسخ داد، اما معمولا کودکان نخستین کلمات را در سن ۱۱ تا ۱۴ ماهگی بر زبان می آورند . این سن زمانی است که زبان و لب‌هایشان می‌توانند به خوبی عمل کنند و مغزشان نیز شروع می‌کند به هماهنگی میان اسم‌ها و اشیا. شما می‌توانید کارهایی انجام دهید و او را تشویق کنید سخن بگوید.

کودک شما چه‌طور با شما ارتباط برقرار میکند؟

از همان بدو تولد، کودک شما در حال یادگیری قدرت ارتباط برقرار کردن است. او گریه می‌کند و شما کاری می‌کنید که احساس بهتری داشته باشد. پاسخ شما به صداهایی که او درمی‌آورد، در حقیقت نخستین سنگ بنای یادگیری زبان در کودکان است. یعنی کودکان به تدریج می‌آموزند که با صدا درآوردن می‌توانند به خواسته‌های خود برسند و ارتباط برقرار کنند.

در دو ماهگی کودک شما می‌تواند به اشاره‌های شما پاسخ دهد. بنابراین وقتی شما او را نوازش کرده و در چشمان او نگاه می‌کنید، او هم در پاسخ به شما خیره شده و صداهایی از خود درمی‌آورد. در این حالت او در حال برقراری رابطه است میان آن چیزی که می‌شنود و آن کاری که می‌تواند با دهانش انجام دهد.

در شش تا هشت ماهگی خود را برای یک بچه شیرین و دوست‌داشتنی که من‌من می‌کند و سخنان نامفهوم می‌گوید، آماده کنید. در این زمان کودک شما از خود صدا تولید می‌کند و به زودی نیز می‌تواند حروف صامت را ادا کند. در طول چند ماه ممکن است موفق شود صداهایی را که شما تولید می‌کنید، تقلید کند.

تشویق کودک به سخن گفتن

1.اسم همه‌چیز را بر زبان بیاورید. مثلا در حمام زمانی که می‌خواهید شامپو را بردارید، بگویید: «این شامپوست.» این‌گونه کودک دامنه لغات خود را به تدریج می‌سازد و لغت می‌آموزد.

2.با هم کتاب بخوانید. در ابتدا او نمی‌فهمد که شما چه می‌گویید، اما شما با این کار حس او را تحریک می‌کنید و به او می‌آموزید که به کتاب علاقه داشته باشد.

3.سعی کنید با او بازی کنید. بازی‌هایی مثل «تَپ‌تَپ خمیر» به او کمک می‌کند شنوایی خود را تقویت کند.

4.برای او آواز بخوانید. کودکان به طور ذاتی موسیقی را دوست دارند. آواز خواندن راه بسیار خوبی برای تولید برخی از صداهاست.

5.با او هم‌نوایی کنید. وقتی کودک‌تان گفت «گووو گوو» شما هم در پاسخ چیزی شبیه به آن بگویید. مثلا «بوو بووو، تو کی هستی؟» بازی کردن با صداها موجب می‌شود یادگیری زبان با خوشی و شادی همراه شود. قبل از آن‌که صدا را تقلید کنید به او اجازه بدهید که حرف بزند. در این صورت او احساس یک مکالمه واقعی را درک خواهد کرد.

نخستین کلمات

به احتمال زیاد کودک شما در حدود یک سالگی نخستین کلمه را بر زبان خواهد آورد. کلمات نخستین بسیار تکرار می‌شوند. در سن 16ماهگی او قادر خواهد بود تعداد بیشتری کلمه بر زبان بیاورد. دخترها حدود 50 کلمه و پسرها حدود 30 کلمه بر زبان می‌آورند. معمولا پسرها یک ماه یا دو ماه عقب‌تر از دخترها هستند.

نخستین جملات

احتمالا نخستین جملات کودک این‌هاست: «باز هم می‌خوام.» یا «آب میخوام.» حتما او را تشویق کنید.

سعی کنید همراه کودک‌تان کتابی را ورق بزنید و از کودکتان بخواهید با توجه به عکس‌های کتاب توضیح دهد که چه اتفاقی افتاده است.

حواستان باشد که کودک خسته نشود. اگر کودک احساس کند این کار خسته‌کننده است، ممکن است دست بکشد.

سعی کنید جملات ساده او را به شکل‌های گوناگون و گاهی پیچیده تکرار کنید. اگر او می‌گوید: «ماشین بوق زد.» شما در پاسخ بگویید: «آره. ماشینه داره بوق میزنه.»

دامنه لغات کودکتان را بسازید

در سن دو سالگی کودک شما قادر خواهد بود از جملات پیچیده‌تر برای سخن گفتن استفاده کند و حتی از صفت، حرف اضافه و ضمیر هم استفاده کند. حالا زمانی است که هر دوی شما میتوانید از مکالمه‌ای که مدت‌ها در انتظارش بودید، لذت ببرید. شما می‌توانید به راحتی با کودک‌تان سخن بگویید و به حرف‌هایش گوش کنید، اما حتما سعی کنید این نکات را به یاد داشته باشید:

1. از تصحیح کردن جملات او خودداری کنید. به جای این کار، همان چیزی را که او گفت، به صورت صحیح تکرار کنید. بگذارید کودک خودش یاد بگیرد و خودش را اصلاح کند. مثلا اگر او گفت: «بابایی رفت کار» شما میتوانید در پاسخ بگویید: «درسته. بابایی رفته سر کار.»

2. به او اجازه دهید شما را تصحیح کند. شلوارش را بگیرید و بگویید: «بیا دستکش دستت کنم.» وقتی شما احمقانه اشتباه می‌کنید، بچه‌ها خیلی کیف می‌کنند. آن‌ها دوست دارند شما را تصحیح کنند.

3. به او کمی وقت بدهید. سعی نکنید جملات ناقص او را تمام کنید. بعد از آن‌که از او سئوال میکنید، کمی صبر کنید تا پاسخ دهد. این کار شما به او زمان می‌دهد که درباره آن‌چه که می‌خواهد بگوید، کمی فکر کند.

4. از او بخواهید برای شما داستان تعریف کند. مثلا از او درباره آن دفعه که باغ وحش رفته بودید، بپرسید. از او بپرسید چه دیده و از کدام حیوان بیش‌تر خوشش آمده. انتظار زیادی از او نداشته باشید. یک داستان آن هم برای یک کودک کوچک، می‌تواند یک جمله باشد: «من یه شیر دیدم.»