لکنت زبان کودکان، توصیه‌های رویارویی با این اختلال!

تبیان: برای دو یا سه روز اول ، گاه به گاه ذهن خود را بر روی ارزیابی نحوه گوش دادنتان به حرفهای کودک متمرکز نمایید. بررسی کنید که چگونه و در چه حالتی به صحبت های کودک گوش می دهید؟ چقدر و چند بار در روز به حرفهای او با اشتیاق گوش جان می سپارید ؟ چه نوع صحبت های کودک ، توجه شما را بیشتر جلب می کند ؟ طرقی را که معمولاً در طول روز به صحبت های کودک گوش می دهید یادداشت کنید : از گوش دادن فقط به قسمت کمی از صحبت های کودک گرفته ، تا زمانی که به همه حرفها و کلمات او به طور کامل و با دقت گوش می دهید.

آیا همیشه اجازه می دهید قبل از این که شما شروع به صحبت کنید ، کودک حرفهایش را تمام کند ؟ آیا وقتی که او سعی می کند صحبت کند از او نمی خواهید که عجله کرده ، زود حرفهایش را تمام کند؟ به عبارت دیگر آیا او را به تعجیل در سخن گفتن وادار نمی کنید ؟ کدام قسمت از حرفهای کودک را واقعاً می شنوید ؟ او معمولاً چقدر صحبت می کند و حرف هایش با شما بیشتر راجع به چه چیزهایی است ؟ هنگامی که کودک بدون توجه به این که شما مشغول کار مهمی هستید یا درباره موضوع مهمی صحبت می کنید ، شروع به حرف زدن می کند واکنش شما چگونه است ؟ وقتی که خیلی جدی به حرفهای کودک گوش می دهید چگونه و چند دفعه به صورت او نگاه می کنید ؟ شرح مختصری درباره نحوه گوش دادن خودتان به حرفهای کودک بنویسید . توجه شما نسبت به نحوه گوش دادن به حرفهای کودک ، مقدمه لازمی برای اجرای دستورالعمل های بعدی است .

سعی کنید واکنش و نحوه گوش دادنتان به حرفهای کودک را اصلاح نمایید

در یکی دو روز بعد سعی نمایید میزان گوش دادن به صحبت های کودک خود را تغییر دهید و آن را اصلاح کنید . بدیهی است که انتظار نداریم هر وقت که کودک دهانش را باز کرد ، با دقت تمام به حرفهایش گوش دهید و نیز درست نیست که فقط به بعضی از حرف های او که ظاهراً مهم هستند گوش بدهید. بلکه در نهایت ، ممکن است به این نتیجه برسید که بهتر است به طور کلی با دقت به حرفهای او گوش بدهید . شما ممکن است میزان گوش دادن به صحبت های کودک را در موقعیت هایی که قبلاً بدان توجهی نداشتید تغییر دهید . همین طور، ممکن است نحوه واکنش خود را نسبت به رفتار کودک ، زمانی که او با حرفهایش صحبت شما را قطع می کند ، تغییر دهید و تعدیل نمایید . اما مسئله مهم این است که شما حتماً بتوانید رفتار و عادات مربوط به گوش دادن خود را بدون آنکه گرفتار افراط و تفریط شوید ، تغییر داده ، آن را اصلاح نمایید .

سعی کنید احساساتی را که در ورای کلمات کودک است ، درک کنید

پس از انجام دادن دو دستورالعمل فوق الذکر ، در چند روز آینده سعی نمایید با خیال راحت و کاملاً آگاهانه و هوشیارانه به همه ی صحبت های کودک خود ( وقتی که با شما یا دیگران سخن می گوید ) به طور کامل گوش دهید و گذشته از الفاظ ، به مقصود و منظور او پی ببرید. در واقع جدای از ظاهر کلمات ، او چه می خواهد بگوید؟ به شیوه صحبت کردن و رفتار کلامی او توجه نمایید . به خاطر داشته باشید که به جز الفاظی که کودک به زبان می آورد ، صحبت های او همیشه متضمن پیامهای احساسی و تلویحی برای شماست . توجه کنید که او چگونه از صدایش ، تغییر دادن آهنگ کلماتش ، مکث ها ، تکرار کلمات و جملات ، ترتیب کلمات و جمله بندی ها ، حالت نگاهش به شما و یا نگاه نکردنش به چهره شما ، برای ابراز احساسات و ابلاغ پیامش استفاده می کند.

آیا او معمولاً با حالت و خوی تند و با نق و گریه با شما صحبت می کند ، ولی با دیگران این حالت را ندارد ؟ آیا او از فرد خاصی در خانواده می ترسد ؟ آیا معمولاً بالا رفتن آهنگ صدای گله آمیز او را در گفتن کلمه ی " مامان" زمانی که نیاز به توجه شما دارد تشخیص می دهید ؟ آیا او به هنگام صحبت با بعضی از افراد خاص ، کلمات را بیشتر تکرار می کند در حالی که با بعضی دیگر چنین نیست ؟ آیا زمانی که کودک با عروسک ، اسباب بازی و یا با همبازی های تخیلی حرف می زند، تن صدای او به گونه ای ، متفاوت از زمانی است که با شما یا دیگران صحبت می کند؟ آیا هنگام صحبت با عروسک و همبازی های تخیلی ، در او اعتماد به نفس بیشتری می بینید ؟ به عبارت دیگر آیا کودک با عروسک ها و یا اسباب بازی ها و همبازی های تخیلی خودش به صورت دستوری و آمرانه صحبت می کند ؟

به خاطر داشته باشید ، زمانی که ذهن کودک بیشتر مشغول بعضی از موضوعات و سؤالات خاص است ، ممکن است این نوع اشتغال ذهنی حاکی از اضطراب و ترسهای پنهانی او باشد.

خوب به صحبت های کودک گوش کنید ؛ دقت کنید که آیا بیشتر اوقات راجع به موضوعات خاصی صحبت می کند و سؤالات مشخصی مطرح می نماید یا نه ؟ اگر چنین باشد ، این نوع تمایل کودک در طرح موضوعات و سؤالات خاص ، احتمالاً نشانه ای است از ترس هایی که در وجود او نهفته است .

توجه به پیروی از این سه دستورالعمل ساده و در عین حال بسیار اساسی ، مسلماً به شما کمک خواهد کرد تا با دید بهتر و ادراک بیشتر به صحبت های کودک گوش کرده ، در برابر کلمات و جملات او و همچنین احساسات مهمی که در پشت جملات کودک وجود دارد ، واکنش متناسب و مطلوبی نشان دهید . در حقیقت ، این مهم ترین جوهره و صفت یک شنونده خوب بودن و لازمه ی خوب صحبت کردن است . همچنان که بتدریج نسبت به زمانی که باید کاملاً به حرف های کودک گوش کنید و نیز مواقعی که احساس می کنید چندان ضرورتی برای این کار نیست ، پی می برید ، سعی کنید با روشهایی که به نظرتان مطلوب می رسد ، به کودک بفهمانید و او را راضی و قانع نمایید که وقتی مشغول انجام کارهای روزانه خود هستید و آن طوری که شایسته است نمی توانید به صحبت های او گوش بدهید ، به این معنا نیست که شما او را دوست ندارید و یا کم دوست دارید . بعضی از مواقع عمداً ( به طوری که کودک هم متوجه شود ) بعضی از کارهای مهم را که در دست دارید رها نموده ، با کودک خود صحبت کنید و به گونه ای که بایسته است احساس و علاقه و محبت خودتان را ابراز نمایید.

مواقعی را که ضروری دارد فوراً به حرف های کودک گوش کنید ، مشخص نمایید

آخرین دستورالعمل :، سعی کنید در رفتار و گفتار کودک هر نوع علامت ، اشاره و یا پیام ضمنی را که هشداری است از نیاز مبرم او به وجود شما ، و ضروری است که فوراً با همه ی وجود و توجه کامل کارهایتان را رها کرده ، به حرفهای او گوش کنید ، تشخیص دهید . این علامت ها ، معمولاً مدت ها قبل از این که کودک به حالت گریه و نق بیفتد ، ظاهر می شوند . البته تشخیص این علائم ممکن است مدت زمانی طول بکشد ، زیرا این حالت ها هر روز اتفاق نمی افتد . وقتی این علائم ظاهر می شوند ، مواظب تغییرات چهره ، حالت های بدن و حرکاتی که نشانه قهر و عقب نشینی کودک است ، باشید . ضرورت گوش دادن به حرفهای کودک ممکن است از طریق تغییری که در تن صدای کودک ، آهنگ تند کلمات ، و یا با مکث ها و تکرارهای غیرعادی کلمات ایجاد می شود ، قابل تشخیص باشد .

از آنجا که گوش دادن ، مهمترین بخش جریان برقراری ارتباط است و نیز از آنجا که گوش دادن به حرفهای دیگران مستقیماً به احساس انسان مربوط می شود ، بی تردید اصلاح و تقویت عادات خوب گوش دادن ، تأثیر مستقیمی بر روانی و سلامت کلامی فرزندتان خواهد داشت.