برای تربیت کودکان، آینده را فراموش نکنید
آینده و سرنوشت کودکان ما در کودکی ساخته می‌شود و در این میان نحوه برخورد و شیوه‌های تربیتی والدین گاه تاثیراتی جبران‌ناپذیر را در روان آنان خواهد گذارد.
تبیان: آینده و سرنوشت کودکان ما در کودکی ساخته می شود و در این میان نحوه برخورد و شیوه های تربیتی والدین گاه تاثیراتی جبران ناپذیر را در روان آنان خواهد گذارد یکی از خصیصه های اصلی شخصیتی که در موفقیت آینده فرزندان موثر است میزان ارزشی است که آنها در مورد خود متصور می شوند. لذا وظیفه ما به عنوان مربیانی دلسوز آن است که گام های موثری را در این مسیر بپیماییم.
۱- رابطه سازنده بر قرار کنید
با ترتیب دادن زمان‌هایی که کاملاً در دسترس باشید، نشان دهید که میخواهید با کودک باشید. بدون قضاوت کردن فقط گوش کنید و برخی از احساسات خود را ابراز کنید، مشارکت متقابل با کودک داشته باشید. مشارکت متقابل به کودکان کمک می‌کند احساس با ارزش بودن کنند.
در جامع الاخبار آمده است" وقتی که نام فرزندان را می برید او را گرامی بدارید و جای نشستن را برای او توسعه دهید و نسبت به او روترش نکنید.
2- موفقیت را پرورش دهید
انتظارات خود را درست تنظیم کنید. اگر از کودک میخواهید کاری را انجام دهد که از توان وی فراتر است، او را یاری دهید. روی رفتار و کارهای سازنده او تاکید کنید. با تاکید بر تحسین به جای پاداش‌های مادی، خودانگیزی را تقویت کنید. به جای اینکه صرفا بگویید «خوب است». به تلاش‌ها و دستاورهای خاص اشاره کنید.
۳- آزادی انتخاب را پرورش دهید
حق انتخاب، به کودکان احساس مسئولیت و کنترل بر زندگی می‌دهد. در صورتی که کودک قادر به تصمیم‌گیری نباشد، آنها را درگیر انتخاب‌های ساده کنید. مثلاً اجازه دهید آنها تصمیم بگیرند چه موقع و به چه ترتیبی یک تکلیف را انجام دهند.
پیامبر اکرم (ص) خود همیشه به کودکان سلام می کرد زیرا این امر موجب ارزش گذاری به کودکان و بالا بردن عزت نفس در آنان می گردد.
4- هیجا‌ن‌های کودک را تایید کنید
احساس‌های نیرومند کودک را بپذیرید و راه‌های موثری برای برخورد با آنها پیشنهاد کنید. در صورتی که هیجان منفی کودک ناشی از اهانت به عزت نفس او باشد، او را تسلی دهید و در عین حال موقعیت را ارزیابی کنید تا کودک احساس کند مورد حمایت قرار دارد و ایمن است.
۵- به کودک احترام بگذارید
در جامع الاخبار آمده است" وقتی که نام فرزندان را می برید او را گرامی بدارید و جای نشستن را برای او توسعه دهید و نسبت به او روترش نکنید. پیامبر موضوع احترام فرزندان را به اولیاء گوشزد می کند زیرا کودکی که مورد بی اعتنایی و توهین دیگران قرار گیرد دچار حس حقارت و خود کم بینی می شود راجرز احترام بدون شرط به کودکان را اساس تشکیل عزت نفس در آنان می داند (شاملو, 1378, ص 114).
6- به او محبت و ترحم کنید
نیاز به دوست داشتن از نیازهای روانی کودک است دوست داشتن یعنی قبول او به عنوان یک انسان ارزشمند نزد والدین, و این قبول داشت به عزت نفس منجر می شود. از جمله اموری که محبت به کودکان را می رساند، بوسیدن آنهاست. ترحم به کودکان انجام وعده موجب احساس شخصیت در آنان می شود چرا که به او اهمیت داده و برای وعده هایی که به او داده شده اهمیت قایل شدن برای تو را می رساند و این مساله در پرورش عزت نفس او موثر است.
۷- او را تنبیه نکنید
انسان جایز الخطاست و کودک به دلیل رشد عقلی کافی, نداشتن تجربه و محدود بودن میزان یادگیری هایش دچار خطای بیشتری می شود. اسلام با نهی از تنبیه به خصوص تنبیه بدنی راه را برای بروز احساس حقارت می بندد.
علی (ع) فرمود: «لا تضربه و اهجره و لا تطل» فرزدن را مزن و برای ادب کردنش از او قهر کن ولی مواظب باش قهرت طولانی نشود و زود آشتی کن.
8- رعایت مساوات و عدم تبعیض بین کودکان
اگر بچه ها خلاف این را احساس کنند یعنی پدر و مادر در بذل توجه, مساوات را رعایت نکنند از یک طرف موجبات حسادت و کینه را از طرفی باعث می شود و از طرفی باعث حقارت و ذلت را فراهم می سازند. پیامبر اکرم (ص) می فرمود: «اعدادا بین اولادکم کما تحبون ان یعدلوا بینکم فی البر و اللطف» میان فرزندان به عدالت رفتار کنید همان طور که دوست دارید در نیکی و لطف نیز بین شما به عدالت رفتار شود.
۱- رابطه سازنده بر قرار کنید
با ترتیب دادن زمان‌هایی که کاملاً در دسترس باشید، نشان دهید که میخواهید با کودک باشید. بدون قضاوت کردن فقط گوش کنید و برخی از احساسات خود را ابراز کنید، مشارکت متقابل با کودک داشته باشید. مشارکت متقابل به کودکان کمک می‌کند احساس با ارزش بودن کنند.
در جامع الاخبار آمده است" وقتی که نام فرزندان را می برید او را گرامی بدارید و جای نشستن را برای او توسعه دهید و نسبت به او روترش نکنید.
2- موفقیت را پرورش دهید
انتظارات خود را درست تنظیم کنید. اگر از کودک میخواهید کاری را انجام دهد که از توان وی فراتر است، او را یاری دهید. روی رفتار و کارهای سازنده او تاکید کنید. با تاکید بر تحسین به جای پاداش‌های مادی، خودانگیزی را تقویت کنید. به جای اینکه صرفا بگویید «خوب است». به تلاش‌ها و دستاورهای خاص اشاره کنید.
۳- آزادی انتخاب را پرورش دهید
حق انتخاب، به کودکان احساس مسئولیت و کنترل بر زندگی می‌دهد. در صورتی که کودک قادر به تصمیم‌گیری نباشد، آنها را درگیر انتخاب‌های ساده کنید. مثلاً اجازه دهید آنها تصمیم بگیرند چه موقع و به چه ترتیبی یک تکلیف را انجام دهند.
پیامبر اکرم (ص) خود همیشه به کودکان سلام می کرد زیرا این امر موجب ارزش گذاری به کودکان و بالا بردن عزت نفس در آنان می گردد.
4- هیجا‌ن‌های کودک را تایید کنید
احساس‌های نیرومند کودک را بپذیرید و راه‌های موثری برای برخورد با آنها پیشنهاد کنید. در صورتی که هیجان منفی کودک ناشی از اهانت به عزت نفس او باشد، او را تسلی دهید و در عین حال موقعیت را ارزیابی کنید تا کودک احساس کند مورد حمایت قرار دارد و ایمن است.
۵- به کودک احترام بگذارید
در جامع الاخبار آمده است" وقتی که نام فرزندان را می برید او را گرامی بدارید و جای نشستن را برای او توسعه دهید و نسبت به او روترش نکنید. پیامبر موضوع احترام فرزندان را به اولیاء گوشزد می کند زیرا کودکی که مورد بی اعتنایی و توهین دیگران قرار گیرد دچار حس حقارت و خود کم بینی می شود راجرز احترام بدون شرط به کودکان را اساس تشکیل عزت نفس در آنان می داند (شاملو, 1378, ص 114).
6- به او محبت و ترحم کنید
نیاز به دوست داشتن از نیازهای روانی کودک است دوست داشتن یعنی قبول او به عنوان یک انسان ارزشمند نزد والدین, و این قبول داشت به عزت نفس منجر می شود. از جمله اموری که محبت به کودکان را می رساند، بوسیدن آنهاست. ترحم به کودکان انجام وعده موجب احساس شخصیت در آنان می شود چرا که به او اهمیت داده و برای وعده هایی که به او داده شده اهمیت قایل شدن برای تو را می رساند و این مساله در پرورش عزت نفس او موثر است.
۷- او را تنبیه نکنید
انسان جایز الخطاست و کودک به دلیل رشد عقلی کافی, نداشتن تجربه و محدود بودن میزان یادگیری هایش دچار خطای بیشتری می شود. اسلام با نهی از تنبیه به خصوص تنبیه بدنی راه را برای بروز احساس حقارت می بندد.
علی (ع) فرمود: «لا تضربه و اهجره و لا تطل» فرزدن را مزن و برای ادب کردنش از او قهر کن ولی مواظب باش قهرت طولانی نشود و زود آشتی کن.
8- رعایت مساوات و عدم تبعیض بین کودکان
اگر بچه ها خلاف این را احساس کنند یعنی پدر و مادر در بذل توجه, مساوات را رعایت نکنند از یک طرف موجبات حسادت و کینه را از طرفی باعث می شود و از طرفی باعث حقارت و ذلت را فراهم می سازند. پیامبر اکرم (ص) می فرمود: «اعدادا بین اولادکم کما تحبون ان یعدلوا بینکم فی البر و اللطف» میان فرزندان به عدالت رفتار کنید همان طور که دوست دارید در نیکی و لطف نیز بین شما به عدالت رفتار شود.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼