چرا نوزاد شیر بالا میاورد؟

تبیان: حتی آن هایی که خودشان هم بچه ندارند حتما این صحنه را دیده اند که نوزاد شیرخواری که با خوشحالی در بغل مادرش نشسته، ناگهان کمی شیر غلیظ بالا می آورد و از گوشه دهانش روی یقه مادر روان میشود. اصلا خیلی ها میگویند بوی خوب بچه، ترکیبی از بوی نرم کننده لباس هایش و بوی پودر بچه و بوی ترش شیری است که بالا آورده است!

چرا بچه شیر بالا می آورد؟
اکثر بچه ها معمولا بعد از شیر خوردن و زمانی که برای آروغ زدن به پشت شان می زنید شیر بالا می آورند. این اتفاق معمولا چند دلیل ساده دارد که نیازی به نگرانی در موردشان نیست. در واقع این کار نوعی واکنش ایمنی بچه در برابر مشکلات گوارشی است.

شایعترین سن برای بالا آوردن شیر در نوزادان حوالی 4 ماهگی است. اگرچه ممکن است این مسئله با بزر گتر شدن آنها هم ادامه پیدا کند. دلیل اصلی این اتفاق آن است که سیستم گوارشی بچه هنوز تکامل پیدا نکرده و غذا میتواند همراه با حباب های هوا که کودک موقع شیر خوردن بلعیده است بالا بیاید. معمولا بالا آوردن مقدار کمی شیر کاملا معمولی تلقی میشود. برای جلوگیری از این اتفاق میتوانید در هر وهله از غذا دادن به کودک زیاد به او شیر ندهید چون با زیاده از حد غذا خوردن کودک احتمال بالا آوردن بیشتر خواهد شد. برای کودکانی که زیاد بالا میآورند توصیه میشود مقادیر کم شیر در دفعات زیاد به کودک داده شود و بعد از هربار شیر دادن هم باید به پشت کودک زد تا آروغ بزند و هوای بلعیده شده را دفع کند. این را درنظر داشته باشید که معده کودک بسیار کوچک است و خیلی زودتر از آ نکه شما فکرش را بکنید معده اش پر شده است و به همین دلیل سریع بالا میآورد. علت دیگر بالا آوردن کودک همان دلیل ساده آروغ زدن است. هوای بلعیده شده که به صورت آروغ دفع میشود همراه با خود مقداری شیر تازه خورده شده را که در مسیر باریک دستگاه گوارش کوچک کودک بین این هواها گیر افتاده است به بیرون میریزد.اگرچه این مسئله طبیعی است اما بهتر است جلوی آن گرفته شود. با شیر دادن کودک در محیطی آرام و در وضعیتی نیمه نشسته و عمودی میتوان از بلعیدن هوای اضافی جلوگیری کرد. بهتر است به موقع به کودک شیر بدهید؛ نگذارید کودک به علت گرسنگی زیاد بی قراری کند چون در اینصورت کودک با عجله شیر خواهد خورد و بیشتر هوا خواهد بلعید. به غیر از این عصبی خواهد شد و آرام کردنش مشکلتر خواهد بود. همچنین شما متوجه نخواهید شد چه موقع سیر شده است و احتمالا باعث بیشتر شیر خوردن کودک و موجب بالا آوردن بیشتر خواهدبود.


برای جلوگیری از بالا آوردن کودک به هیچ وجه به او در جایی مثل ماشین شیر ندهید و توجه داشته باشید هیچ چیزی به شکمش فشار وارد نکند. برای این کار لباس و پوشک بچه را چک کنید که زیاد محکم بسته نشده باشد. حداقل تا نیم ساعت بعد از شیر دادن بچه را تکان نداده و در جایی مثل ماشین یا گهواره قرارش ندهید. بهتر است در این زمان کودک را در بغل بگیرید تا در حالت ایستاده باشد و آرام راه بروید تا کودک هم آرام شود.

چه زمانی باید نگران بالا آوردن کودک بود؟
بالا آوردن ساده شیر با استفراغ فرق دارد اما در بچه ها که غذایی به غیر از شیر نمی خورند فهمیدن این مطلب کار راحتی نیست. توجه داشته باشید که استفراغ شدت بیشتری دارد و معمولا حجمش هم بیشتر است و بوی آن هم با بالا آوردن طبیعی شیر فرق دارد. استفراغ اگر همراه با تب و اسهال باشد نشانه خوبی نیست و معمولا علامت یک بیماری عفونی است. در این حالت مراقب نشانه های دهیدراسیون ( از دست دادن مایع ) باشید. گاهی اوقات هم این بالا آوردن ناشی از رفلاکس است که مشابه همین بیماری در بزرگسالان است. با این تفاوت که علت رفلاکس در کودکان به خاطر تکامل نیافتن سیستم گوارش و اسفنکتر مری به معده است که کاملا بسته نمی شود و بازگشت مواد غذایی همراه با اسید معده به مری رخ میدهد. کودک معمولا در این حالت به خاطر درد ناشی از سوختن مری خودش را خم نگه میدارد و گریه میکند و سپس شیری را که خورده است بالا میآورد و حاضر به غذا خوردن هم نیست. در این شرایط خواب کودک هم مختل می شود و همین خود به بی قراری کودک اضافه میکند.

رفلاکس خفیف معمولا با مرور زمان خودش از بین میرود و مشکلات کودک حل میشود اما درصورت حاد بودن ممکن است نیاز به داروهای ضد اسید باشد. به هیچ وجه سرخود به کودک دارو ندهید و باید حتما دارو توسط پزشک تجویز شود. برای جلوگیری از رفلاکس می توانید تمام آن نکاتی که برای کنترل بالا آوردن کودک ذکر شد را رعایت کنید. در موقع خواباندن کودک در تخت هم باید سطح تشک شیب دار باشد و سرکودک بالاتر از پاهایش قرار بگیرد. موقع حمل کودک در صندلی مخصوص ماشین هم توجه داشته باشید کمربند مخصوص کودک زیاد به شکم کودک فشار وارد نکند. مشکل رفلاکس بچه ها معمولا تا 12 ماهگی حل میشود اما در صورت ادامه داشتن این مشکل ممکن است زمینه اختلالات آناتومیک وجود داشته باشد که باید بعد از بررسی توسط پزشک در مورد درمان آن تصمیم گیری کرد. درصورتی که احساس میکنید کودکتان رفلاکس دارد یا حتی بیش از حد شیر بالا می آورد، حتما این موضوع را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید.