علایم فاویسم در کودکان، بیماری فصلی و غذایی

شهرزاد: فاویسم در اصطلاح پزشکی همان بیماری باقلا است که از ریشه یک کلمه یونانی به معنی باقلا گرفته شده است.

این بیماری را می توان در رده بیماری های ارثی، فصلی و غذایی دسته بندی کرد.

مبتلایان در اثر خوردن باقلای سبز خام یا منجمد و همچنین برخی اکسنده های شیمیایی دچار کم خونی می شوند. بدن بیماران مبتلا به فاویسم مقدار کافی آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژن از G۶PD را نمی سازد. ژن مربوط به این آنزیم روی کروموزوم X قرار گرفته و چون دختران دو کروموزوم X دارند کروموزوم X سالم می تواند نقص جفت کروموزومی خود را بپوشاند، اما پسرها تنها یک کروموزوم X دارند و معیوب بودن ژن آنزیم مربوطه می تواند پسر را مبتلا به این بیماری کند.

به همین دلیل شیوع فاویسم در پسران بیشتر است. دختران هم به فاویسم مبتلا می شوند اما تنها در صورتی که هر دو کروموزوم X آنها از لحاظ این ژن معیوب باشد. شاید بپرسید چرا مصرف باقلا و برخی مواد اکسنده فرد را کم خون می کند؟

در پاسخ باید گفت این مواد با ورود به بدن گلبول های قرمز خون را پاره می کنند و بدن علائم کم خونی شدید، اسهال، استفراغ، زردی چشم و خونی شدن ادرار را نشان می دهد. به جز باقلا برخی داروها از جمله استامینوفن؛ مکمل ویتامین K آسپرین و غذاهای محتوی باقلا و همچنین سوپ سبزیجات آماده یا پودر سبزیجات، نفتالین و حشره کش ها هم می توانند علائم فاویسم را در کودک تشدید کنند.

تشخیص این بیماری در کودک بسیار مهم است. گاهی علائم چندان آشکار نیست و ممکن است تیم کمک رسان مشکل کودک را با زردی، هپاتیت و انواع دیگر کم خونی اشتباه بگیرد. این بیماری در شمال ایران شایع است زیرا ساکنان این منطقه باقلای خام را زیاد مصرف می کنند. برای درمان فاویسم می توان با تزریق وریدی و تحریک کلیه ها مواد واکنش زا را از بدن دفع کرد.

گاهی هموگلوبین خون کودک چنان کم می شود که باید به او خون تزریق کرد. اگر فرزندتان به این بیماری مبتلاست حتما مشاوره ای دقیق با پزشک انجام دهید و سبک زندگی مناسبی را در خانواده پیش بگیرید.