سوالات عجیب کودکان، نحوه پاسخگویی چگونه باشد؟

شهرزاد: گفت وگو درباره سوالهای جنسی یکی از دشوارترین مباحثی است که والدین با خردسال خود دارند. غالب والدین با اولین پرسشهای جنسی کودکان شگفت زده میشوند و ترسی عمیق وجود آنها را پر میکند. این مراقبان وحشت زده میخواهند بدانند کودک این اطلاعات را از کجا کسب کرده است و چه کسی این مسائل را برای او توضیح داده است و بدتر آ نکه آیا تجربه ای هم دارد؟ برخورد شدید با کودک یا بی توجهی به پرسش او باعث میشود کودک به شیوه های دیگری جواب پرسش خود را پیدا کند که این میتواند برای او خطر آفرین باشد. از دیدگاه روانشناسی رشد، کودکان از ۳ سالگی متوجه جنسیت خود میشوند. یعنی میفهمند دختر یا پسر هستند و شروع به پرسشهای متعدد در مورد جنس مخالف میکنند. معمولا از این سن دردسرهای والدین شروع میشود. غافل از اینکه برای کودک ۳ یا ۴ ساله هیچ فرقی بین اندامهای مختلف وجود ندارد. به اندام جنسی خو د همانطور نگاه میکند که به چشم یا بینی خود، با این تفاوت که پرسش در مورد این اندام با حساسیت والدین روبه رو میشود که این واکنش از چشم کودکان دور نمیماند. بهتر است خیالتان راحت باشد آن تصوری که شما از روابط جنسی دارید کودک شما ندارد. او خیلی ساده میپرسد و شما نیز میتوانید با توجه به شناختی که از کودکتان دارید خیلی ساده توضیح دهید. به عبارت دیگر کودکان از زاویه دید خود به مسائل جنسی نگاه میکنند که با زاویه دید شما یکی نیست. این بدان معنی است که به جای آنکه این پرسشها را زشت تلقی کنید و از آنها واهمه داشته باشید خیلی ساده و به زبان کودکان به آنها پاسخ دهید. مثلا اگر کودک شما در مورد خورشید از شما بپرسد آیا تمام اطلاعات خود را درمورد فعل و انفعالات سطح خورشید یا کهکشانها به او میدهید؟

به این مشکلات توجه داشته باشید

سوالات کودکان در مورد مسائل جنسی امری کاملا طبیعی است و هیچ کودکی نباید به خاطر رسیدن به این مرحله از رشد سرزنش شود. مسلم است که نقش اصلی تربیت جنسی در دوران کودکی و ایجاد عادات مناسب به عهده پدر و مادر است. در این زمینه والدین باید خود آموزش های لازم و روشن تربیت را بیاموزند و به آن ها کمک شود تا برای پاسخگویی به سوالات جنسی و زیستی از طریق رجوع به کتب مناسب و متون مذهبی آمادگی یابند. باید دانست آموزش زودرس، شتاب زده و ناشیانه مسائل جنسی به کودکان همان اندازه آسیب زاست که این آموزش ها با تاخیر، پنهان سازی یا نادیده گرفتن همراه باشد. نکته ظریف در این مورد آن است که والدین در پاسخ به پرسش های جنسی کودکان با مشکلات زیر روبه رو هستند:

۱. شرم و حیا

۲. حقایق را می خواهند بگویند، ولی از شیوه درست آن بی خبرند.

۳. برخی وحشت دارند که پاسخ ها برای کودکان بد آموزی داشته باشد.

اینگونه پاسخ دهیم

در پاسخ به سوالات جنسی کودکان موارد زیر را باید مد نظر قرار داد:

۱. باید به خاطر داشت آموزش در این زمینه باید تدریجی باشد و لازم نیست همه جزئیات را یک جا در اختیار او قرار داد. در واقع از شرح و بسط بی مورد باید پرهیز کرد.

۲. از دروغ گفتن در پاسخها خودداری شود.

۳. پاسخ ها درست و با خرافات همراه نباشد.

۴. پاسخ به سوالات با زبان ساده و قابل فهم صورت بگیرد.

۵. اقناع کننده باشد.

۶. متناسب با سن و درک کودک باشد.

۷. پاسخ ها همراه با شوخی، مسخره کردن و هرزگی نباشد.

۸. شیوه بیان به گونه ای باشد که اعتماد طفل را به صحت آن جلب کند و او احساس کند مطلب را سرهم بندی نکرده اید.

۹. بر خود تسلط داشته باشیم. بدین معنا که برخود مسلط بوده، بگذاریم کودک سوال خود را به طور کامل مطرح کند.

۱۰. شنونده ای خوب باشیم. بدین معنا که بر خود مسلط بوده، بگذاریم کودک سوال خود را به طور کامل مطرح کند.

۱۱. اگر احساس کردید هنگام گفت وگو با فرزندتان چیزی را اشتباه گفته اید. به اشتباه خود اقرار کرده و سپس آن را اصلاح کنید و بیان دارید اطلاعات من درباره آن موضوع کم بود. الان که درباره آن مطالعه کردم واقعیت موضوع چنین است.

۱۲. همواره این مسئله را باید در پاسخ به سوالات جنسی مدنظر قرار داد که شرم و حیا تا حدودی لازم است و همواره باید از پاسخ های بی پروای جنسی خودداری کرد.