توصیه هایی برای تغذیه پیش از بارداری، چه غذا هایی بخوریم؟

نی نی بان:برای داشتن یک فرزند سالم،باید تغذیه سالم داشته باشید .بهتر است توصیه های ما رابرای تغذیه پیش ازبارداری ودراین دوران ازدست ندهید.

عوامل مختلفی برروند و نتیجه بارداری تاثیرگذارند و برای داشتن بارداری موفق خانم باردارباید هم قبل ازدوران بارداری و هم دردوران بارداری تغذیه خوبی داشته باشد. تغذیه مادرمرتبط با وزن نوزاد ،مرگ و میرنوزاد و بروز بیماری هایی مانند فشارخون بالا،چاقی و بیماری های قلبی عروقی است که نوزاد درطولانی مدت درمعرض آنها قرارخواهد گرفت .

دوشاخص تغذیه ای مادر که بروزن تولد نوزاد تاثیرگذارند، عبارت اند از:
الف)اندازه مادر:قد و وزن مادر پیش ازبارداری
ب)میزان افزایش وزن مادردرطول دوران بارداری

اندازه مادر

مادرانی که جثه بزرگ دارند،احتمال دارد نوزاد بزرگ به دنیا بیاورند. به نظر می رسد اندازه مادرعامل موثری براندازه نهایی جفت باشد.اندازه جفت هم تعیین کننده مقدار مواد مغذی است که دردسترس جنین قرارمی گیرد. وزن جفت درمادرانی که درشروع بارداری کمبود وزن دارند،نسبت به مادرانی که سنگین وزن هستند،خیلی کمتراست.همچنین احتمال تولد نوزاد کم وزن و نارس از مادرانی که دچارکمبود وزن هستند، نسبت به مادرانی که وزن آنها طبیعی است بیشتراست.

وزن مناسب قبل از دوران بارداری و افزایش مناسب وزن درطول بارداری دروضعیت جنین مادران کوتاه قد بسیارمهم است .میزان افزایش وزن مادر درطول بارداری ، میزان استانداردی دارد. اضافه وزن توصیه شده برای زنان باردار با وزن طبیعی ۱۶-۱۱/۵ کیلوگرم برای زنان باوزن کم ۱۸-۱۲/۵ کیلوگرم ،برای زنان دارای اضافه وزن ۱۱/۵-۷ کیلوگرم و برای زنان چاق ۶ کیلوگرم درطول دوران بارداری است.

سه ماه حیاتی

درسه ماهه اول بارداری (که معادل ۱۳ هفته اول بارداری است)، اکثر اندام های جنین شکل گرفته اند و جنین قادربه حرکت است به همین دلیل سه ماهه اول بارداری دوران بحرانی است و تغذیه نامناسب استفاده ازداروهای غیرمجاز استفاده ازموادمخدر و سیگاراستفاده بیش از حد مکمل های غذایی مثل ویتامین a و کافئین و کمبود فولامین می تواند درایجاد نقص های جنینی تاثیرگذارباشد.

انرژی می خواهید

نیاز به انرژی درسه ماهه اول بارداری، مانند پیش ازبارداری است؛ولی درسه ماهه دوم و سوم به جهت تامین افزایش وزن مورد نیازو تامین ذخایر چربی به میزان کافی به ترتیب ۳۴۰ کیلوکالری درروزو ۴۵۲ کیلوکالری درروز افزایش پیدا می کند.

میزان پروتئین مورد نیاز روزانه خانم های باردار، ۲۵ گرم بیشتر اززنان غیربارداراست که این مقدار برای تامین رشد و نمو جنین ، جفت خون ، مایع آمینوتیک و حفظ بافتهای بدن ضروری است .

مادرانی که باید حتماً درطول بارداری به متخصص تغذیه مراجعه کنند:
*مادران باسابقه تولد نوزاد کم وزن یاسقط دربارداری های پیشین
*مادران بااختلالات خوردن
*مادران بافاصله بارداری کمتر از۱۸ ماه
*مادران دارای بیش از ۴ فرزند
* مادران نوجوان
*مادران با وضعیت اقتصادی ضعیف
*مادران گیاهخوار
*مادران سیگاری
*مادران مبتلا به دیابت ، سوءجذب و فنیل کتونوری

مکمل های غذایی

یک رژیم غذایی متعادل ، اضافه وزن مطلوب و تمام نیازهای تغذیه ای رادردوران بارداری تامین می کند. دریافت مکمل آهن و اسید فولیک به تمامی زنان باردار توصیه می شود. اما افراد درمعرض خطرزیاد مثل نوجوانان باردار، زنان چندقلوزا ، مادرانی با تغذیه نامناسب و مادران باسابقه به دنیا آوردن نوزاد کم وزن باید زیرنظر پزشک مکمل های موادمعدنی و ویتامین دریافت کنند. درغیراینصورت مادران باردارسالم نیازی به دریافت این نوع مکملها ندارند .

تنقلات رابگذارید برای بعد

به طورحتم تغذیه نادرست مادران یکی از عوامل چاق کننده درکودکان است. هرچند پرهیزغذایی کاری بسیاردشواراست ، ولی مادران باید از چندماه قبل از بارداری تا پایان دوره شیردهی ازخوردن هله هوله خودداری کنند. تا حداقل یکی از عوامل چاق شدن کودکشان رااز میان برده باشند همچنین کودکانی که ازاین مادران متولد می شوند .بیشتربه بیماری دیابت ، افزایش کلسترول و فشارخون مبتلا می شوند.

دردوران بارداری

نیاز به کلسیم جهت استخوان سازی و تشکیل جوانه های دندان و جلوگیری ازاتلاف املاح استخوانهای مادر به ۱۳۰۰ میلی گرم درروزمی رسد. این مقدار کلسیم با نوشیدن روزانه ۳ لیوان شیر تامین خواهد شد. نیاز به آهن جهت تولید بیشتر گلبولهای قرمزخون و افزایش هموگلوبین و رشد و نمو و تامین ذخایر کبدی جنین به ۳۰ میلی گرم درروزمی رسد.

نیازبه فولیک اسید برای تولید بیشترگلبول های قرمزخون و برای شکل گیری جنین و پیشگیری ازضایعه عصبی افزایش پیدا می کند. اما مصرف ۶۰۰ میکروگرم فولیک اسید ازطریق رژیم غذایی یابه صورت مکمل قبل ازبارداری وطی دوران بارداری،خطر بروزاختلال درلوله عصبی جنین راکاهش می دهد.

منابع غذایی غنی ازفولیک اسید عبارتند از: دل، جگر، قلوه ، گوشت و انواع سبزیجات سبزتیره و انواع کلم و پرتقال مصرف مواد حاوی اسید چرب امگا ۳ مانند روغن ماهی و گردو به همراه فولیک اسید ازترکیبات موثردرهوش و حافظه جنین است .

مکمل های ویتامین و موادمعدنی

مادرانی که دررژیم غذایی شان ویتامینها و موادمعدنی رابه میزان کافی دریافت نمی کنند.گیاه خواران، سیگاری ها ، مادرانی که دویا چند قلو دارند و بیماران خاص، باید زیر نظر پزشک شان ازمکمل های ویتامین و مواد معدنی استفاده کنند. اغلب اوقات مصرف مکمل ها حالت تهوع و استفراغ شدید رابه همراه دارد و اگر این حالت شدید باشد مانع جذب این مواد غذایی می شود.

توصیه کلی این است که استفاده روزانه ازشربتهای مولتی ویتامین مینرال ازسه ماهه دوم برای خانم هایی که غذای کافی دریافت نمی کنند آغاز شود. به طور معمول این شربت ها شامل ۳۰ میلی گرم آهن،۱۵ میلی گرم روی، ۲ میلی گرم مس ، ۲۵۹ میلی گرم کلسیم ۲، میلی گرم ویتامین b6 ، پنج میلی گرم ویتامین c ، سیصد میلی گرم فولات و ۵ میلی گرم ویتامین d است.

گاهی اوقات برای جبران و بهبود برخی از مشکلات بارداری مانند تهوع استفراغ پره اکلامسی (مسمومیت بارداری)زایمان زودرس و… مصرف مکمل های معدنی و ویتامین ها راتوصیه می کنند.ولی همه اینها بایدطبق دستور پزشک باشد.