حاملگی های پوچ، از تشخیص تا پیشگیری

یک حاملگی پوچ معمولاً قبل از زمانی که زن متوجه حاملگی خود بشود اتفاق می افتد. سطح بالای ناهنجاری های کروموزومی معمولاً باعث می شود بدن زن در همان اوایل سقط طبیعی کند.

چگونه می توان حاملگی پوچ را تشخیص داد؟

حاملگی پوچ در اوایل حاملگی اتفاق می افتد قبل از اینکه زن متوجه شود حامله است. علائم حاملگی مانند تأخیر در قاعدگی و حتی تست بارداری مثبت را نیز ممکن است داشته باشد. چون سطح HCG افزایش پیدا می کند. احتمال دارد درد یا لکه بینی و خونریزی هم داشته باشد.

جفت به رشد ادامه می دهد و برای مدت کوتاهی بدون جنین خودش را نگه می دارد. هورمون های بارداری به بالا رفتن ادامه می دهند که باعث می شود زن همچنان فکر کند که باردار است.

ممکن است هیچ نشانه ای (مثل درد یا خونریزی) دیده نشود که نشان بدهد بارداری به طور نرمال پیش نمی رود. علائم بارداری مانند خستگی و حساسیت سینه ها هم ممکن است وجود داشته باشند.

اما وقتی رشد جفت متوقف می شود و سطح هورمونی پایین می آید علائم حاملگی هم فروکش می کند. در این زمان ممکن است گرفتگی عضله جزئی غیر عادی یا لکه بینی و خونریزی کم ایجاد دیده شود. حاملگی پوچ معمولاً تا وقتی که سونوگرافی رحم یا ساک خالی را نشان بدهد تشخیص داده نمی شود.

علت حاملگی پوچ چیست؟

اگر چه علت کاملاً پیدا نشده است، بارداری پوچ کلاً یک رخداد طبیعی در نظر گرفته می شود. حاملگی پوچ علت ۵۰ درصد سقط جنین سه ماهه اول است و معمولاً نتیجه مشکلات کروموزومی است. وقتی تخمک توسط اسپرم بارور می شود سلول ها شروع به تقسیم می کنند، بخشی به جنین و بخشی به جفت.

گاهی بخشی که جفت می شود موفق است و ساک حاملگی درون رحم به رشد ادامه می دهد و جفت (placenta) شروع به شکل گیری می کند. اما قسمتی که باید تبدیل به جنین شود ناتوان است.( احتمالاً به دلیل تعداد خیلی زیاد یا خیلی کم کروموزموم )

بدن زن ناهنجاری کروموزومی را در جنین تشخیص می دهد و چون جنین به یک بچه سالم طبیعی رشد نخواهد کرد به طور طبیعی سعی به ادامه بارداری نمی کند. این می تواند به علت تقسیم سلولی نابهنجار یا تخمک یا اسپرم غیر طبیعی باشد. بدن تشخیص نمی دهد که جنین درون ساک وجود ندارد زیرا هورمون های بارداری همچنان تولید می شوند تا از سقط جلوگیری کنند.

حاملگی پوچ معمولاً اتفاقی است و برای هر کسی می تواند پیش بیاید. اکثر زنانی که حاملگی پوچ داشته اند تا داشتن بارداری موفق ادامه می دهند.

آیا باید D&C داشت یا منتظر سقط طبیعی بود؟

درطی سونوگرافی ساک حاملگی اندازه گیری می شود و نشانه یک جنین یا زرده ساک جستجو می شود. اگر قطر ساک بیشتر از mm۲۰ باشد و جنینی وجود نداشته باشد حاملگی پوچ تشخیص داده می شود. کل ساک با استفاده از سونوگرافی واژینال باید بررسی شود. اگر قطر ساک کمتر از mm۲۰ باشد ممکن است بارداری زیاد پیش نرفته باشد . اسکن ۱۴ روز دیگر مجددا تکرار شود.

حاملگی پوچ سرانجام به سقط خوبخودی (miscarriage) منجر می شود. وقتی هورمون حاملگی کاهش پیدا می کند بهتر است صبر کنید تا به طور طبیعی سقط شوید خصوصاً اگر خونریزی یا لکه بینی قهوه ای داشته اید اما چند هفته ای طول می کشد.

بعضی زنان درمان دارویی را انتخاب می کنند. در بعضی موارد شیوه ای کورتاژ (D&C) برای برداشتن بافت جفت استفاده می شود. اکثر پزشکان D&C را برای بارداری های اولیه توصیه نمی کنند. بدن زن توانایی رد کردن بافت را به تنهائی دارد و نیازی به شیوه های جراحی عمدی با ریسک عوارض نیست. مگر اینکه بخواهید آزمایش پاتولوژی بافت برای تعیین علت سقط انجام شود.

چگونه می توان از حاملگی پوچ جلوگیری کرد؟

متاسفانه در اکثر موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری نیست. اگر بارداری اول باشد برخی زوج ها به دنبال تست ژنتیکی می روند. حاملگی پوچ معمولاً یکبار اتفاق می افتد و بندرت یک زن آنرا بیشتر تجربه می کند.

وقتی سقط اتفاق افتاد قاعدگی شما دوباره شروع می شود و می توانید برای فرزند بعدی اقدام کنید. بهتر است چند ماهی صبر کنید تا به بدنتان فرصت بدهید به حالت عادی برگردد و از نظر احساسی آمادگی پیدا کنید. پزشکان توصیه می کنند زوج ها باید حداقل ۱۲ دوره سیکل قاعدگی منظم قبل از بارداری مجدد صبر کنند.

بعد از سقط نگرانی از اتفاق افتادن مجدد طبیعی است. اکثر زنان بار بعد بارداری موفقی خواهند داشت. یک اسکن اولیه برای اطمینان بیشتر توصیه می شود. زمانی که ضربان قلب شنیده شود بارداری موفق بوده است. اما بهتر است بعد از ۶ یا حتی ۷ یا ۸ هفته بارداری اسکن انجام شود تا از نتایج نامطمئن اسکن زودهنگام اجتناب شود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
شاید برای خیلی از خانم ها سوال پیش بیاید که بارداری پوچ یعنی چه. بارداری پوچ یک اتفاق ناراحت کننده برای بسیاری از خانم هاییست که قصد بچه دار شدن داشته اند. اما بارداری پوچ جای نگرانی ندارد و بعد از درمان می توانید دوباره باردار شوید.
در بارداری پوچ یا بارداری مولار تخمک و اسپرم لقاح می یابند اما بجای رشد طبیعی، جفت به صورت یک توده غیرعادی از کیست ها در می آید. در واقع در بارداری پوچ هیچ جنینی در سونوگرافی دیده نمی شود.
در این مقاله سعی شده تا درمورد راه درمان حاملگی پوچ و اینکه بارداری پوچ چه علایمی دارد و چگونه تشخیص داده می شود به تفصیل صحبت کنیم.

بارداری پوچ چیست؟
بارداری زمانی رحم می دهد که تخمک زن و اسپرم مرد با هم لقاح می کنند .در واقع اسپرم وارد تخمک می شود و لقاح صورت می گیرد.در برخی موارد با وجود مثبت بودن نتیجه تست بارداری، در سونوگرافی نشانه ای از حاملگی در فرد دیده نمی شود که به این حالت به اصطلاح بارداری پوچ یا حاملگی پوچ گفته می شود.
زمانی که حاملگی رخ می دهد در اولین سونوگرافی یک منطقه کوپک در رحم دیده می شود که ساک حاملگی نام دارد که در این ساک به مرور جنین رشد می کند اما در شرایطی که حاملگی پوچ اتفاق می افتد تخمک لقاح یتفته در رحم لانه گزینی می کند اما جنین در ساک حاملگی رشد نمی کند.
حاملگی های پوچ معمولا دچار مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستند.
باید بدانید که بارداری مولار در واقع یک نوع توده خ.ش خیم می باشد که در رحم زنان رشد می کند.

درمان بارداری پوچ با طب سنتی
در بارداری پوچ تست بارداری مثبت می باشد و علادم و نشانه های بارداری به طور طبیعی در زن وجود ندارد. در هفته ۶تا۸ بارداری در صورتی که ضربان قلب جنین شنیده نشد بارداری پوچ یا مولار می باشد. در صورتی که چنین اتفاقی بی افتد باید برای چکاپ مخصوص به سونوگرافی مراجعه شود.

حاملگی پوچ چند نوع دارد؟
حاملگی پوچ دو نوع جزئی و کامل دارد.
حاملگی جزئی: در حاملگی پوچ جزئی جفت تا حدی طبیعی رشد کرده اما جنین غیر طبیعی رشد کرده است. جنین به صورت ناقص و ناهماهنگ رشد میکند و زنده نمی ماند.
حاملگی پوچ کامل: در این نوع حاملگی هر دو جفت و جنینی در رحم وجود ندارد.
حاملگی پوچ عوارض بسیار خطرناکی دارد و به صورت یک نوع سرطان بسیار نادر در بدن بروز می کند و حتما باید به صورت فوری درمان شود.

علت حاملگی پوچ چیست؟
حاملگی پوچ یک اتفاق بیسار طبیعی می باشد که در سه ماهه ی اول بارداری یکی از علت های رایج سقط جنین می باشد. حدود ۵۰ درصد سقط ها در سه ماه اول بارداری به علت حاملگی پوچ می باشد.
حاملگی پوچ معمولا به علت مشکلات کروموزومی ایجاد می شود اما عواملی وجود دارد که می تواند احتمال ابتلا به حاملگی پوچ را خیلی بیشتر کند.
داشتن سابقه بارداری پوچ: در صورتی که قبلا بارداری پوچ را تجربه کرده باشید ممکن است دوباره دچار حاملگی پوچ شوید.
تحقیقات نشان داده اند که از هر 100 زن، یک یا دو زن مجدد حاملگی پوچ را تجربه می کنند.
آزمایشات آمنیوسنتز و بیوپسی کوریون(CVS ): با احتمال پایین می تواند باعث سقط جنین گردد.
سن مادر: بارداری در سن بالا بسیار ریسک پذیر تر از بارداری در سنین بالا می باشد یکی از علت های بارداری مولار می تواند سن مادر باشد. بارداری پوچ در زنان بالای 35 سال و کمتر از 20 سال بسیار دیده می شود.
مشکلات رحمی و سرویکس: یکی از علت های بروز حاملگی پوچ مربوط به مشکلات رحم و دهانه رحم ( سرویکس ) می باشد.
وجود بیماری های مزمن در مادر: خانم هایی که دیابت دارند و یا مشکلات تیروئیدی دارند خیلی بیشتر در معرض این نوع حاملگی هستند.
خانم هایی که الکل و سیگار مصرف می کنند خیلی بیشتر به حاملگی پوچ دچار می شود.

حاملگی پوچ چگونه تشخیص داده می شود؟
حاملگی پوچ در همان اوایل بارداری اتفاق می افتد.در واقع قبل از اینکه حتی شما متوجه شوید باردا هستید.اما تست بارداری مثبت می شود و حتی ممکن از لکه بینی و خونریزی هم داشته باشید و به علت بالا رفتن سطح HCG قاعدگیتان عقب می افتد.
همه ی علائم حاملگی شما را نشان می دهد .از همان ابتدا جفت به رشدش ادامه می دهد و برای مدتی بسیار کوتاه خود را بدون جنین نگه می دارد. با گذشت زمان همچنان مادر فکر می کند باردار است و علائم حاملگی مانند خستگی و یا تهوع را دارد اما زمانی که رشد جفت متوقف شد سطح HCG هم پایین می آید و علائم حاملگی از بین می روند.
حاملگی پوچ معمولا تا زمانی که سونوگرافی انجام نشود قابل تشخیص نمی باسد و ممکن است خیلی از علائم برای مادر کاملا طبیعی باشد .در حاملگی پوچ فضای ساک حاملگی خالی دیده می شود.
اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و دستگاه های پیشرفته سونوگرافی می توان خیلی زودتر حاملگی پوچ را تشخیص داد.
البته باید توجه داشت معمولا ممکن است در صورتی که خیلی زود سونوگرافی انجام شود حتی در صورت بارداری طبیعی باز هم جنین در ساک حاملگی دیده نشود.در صورتی که جنینی در ساک حاملگی دیده نشود سونوگرافی را ۱۰ روز دیگر تکرار می کنند.
از دیگر راه های تشخیص حاملگی پوچ معاینه لگنی توسط پزشک، آزمایشان خونی برای اندازه گیری میزان هورمون حاملگی برای تعیین احتمال وجود بقایای جفت پس از سقط می باشد.

چگونه می توان از بارداری پوچ جلوگیری کرد؟
در بسیارس از موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری و جلوگیری نمی باشد اما انجام آزمایش های ژنتیک قبل از بارداری روی زن و مرد می تواند کمک شایانی به جلوگیری از حاملگی پوچ کند زیرا حاملگی پوچ معمولا در پی مشکلات کروموزومی ایجاد می شود.
در صورتی که یکبار حاملگی پوچ را تجربه کرده باشید نگرانی برای حاملگی بعدی بسیار طبیعی می باشد و توصیه می شود که یک اسکن اولیه برای اطمینان بیشتر انجام دهند.
پزشکان توصیه می کنند بعد از سقط اول به مدت ۱۲ قاعدگی منظم برای حاملگی دوم فاصله بی اندازید تا بدن فرصت کافی برای بازیابی خود را داشته باشد.
در حاملگی دوم در صورتی که ضربان قلب شنیده شود می توان خیالیتان راحت باشد که حاملگی موفقی داشته اید اما بهتر است که بعد از 6 الی 8 هفته از بارداری اسکن را انجام دهید تا در صورت وجود مشکل زودتر به حل و رفع آن بپردازید.

درمان بارداری پوچ چیست؟
در صورتی که بارداری پوچ اتفاق بی افتد تقریبا می توان گفت درمانی برای آن وجود ندارد تا بتوان جنین را تشکیل دارد و روند بارداری را به حالت اولیه بازگرداند و معمولا مدت زیادی ادامه پیدا نمی کند و در نهایت به طور طبیعی سقط اتفاق می افتد.
زمانی که سقط اتفاق می افتد پزشکان راهکارهای زیر را انجام می دهند:
۱. تجویز داروها: گاهی اوقات پزشک برای سقط در حاملگی پوچ مجبور به تجویز داروهایی برای سقط می شود.
2. در حاملگی پوچ در صورتی که بافت های تشکیل شده از رحم خارج نشوند کورتاژ را پیشنهاد می کند تا بتواند بافت پوچ را از رحم خارج کند. این عمل معمولا بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.
۳. در برخی موارد در صورتی که بافت پوچ بسیار وسیع باشد و کورتاژ و داورها نتوانند آن را خارج کنند، در آوردن رحم پیشنهاد می شود. در صورتی که قصد بارداری نداشته باشید پزشک درآوردن رحم را راهی برای بازگشت سلامتی شما می داند.
4. معمولا بعد از سقط کامل بافت پوچ، پزشک مدام سطح HCG را اندازه می گیرد تا از خارج شدن کامل بافت مطمین شود. زمانی که حاملگی پایان می یابد میزان HCG رفته رفته کاهش می یابد و زمانی که بافت به طور کامل خارج شود و رحم کاملا تمیز و عاری از هرگونه بافتی باشد HCG به پایین ترین میزان خود می رسد.
پزشک اندازه گیری HCG را معمولا تا یکسال ادامه می دهد.