شهرزاد: دوران بارداری معمولا روزهایی پر از اضطراب و تنش اعصاب است. نگرانی از وضعیت جسمی و همینطور کودکی که در شکم دارید و همینطور تردیدهایی که درباره زایمان دارید، مدام فکرتان را مشغول میکند. فکر کنید با همه این دغدغهها باید حالتهای بیسابقه جسمی را تجربه کنید که برای شما تازگی دارند و آسایشتان را بر هم میزنند. این حالتها که میتوانند به اشتها، خواب، شکل جدید اندام شما و... مرتبط باشند هم نگرانیهای شما را افزایش میدهند. دردهای مختلفی هم در دوره بارداری به سراغتان میآید که شاید فکر کنید واقعا دیگر حوصله این یکی را ندارید. از همه بدتر این است که فکر میکنید علت این درد چیست و نکند مشکلی وجود دارد.
ولی شاید اگر با چند تا از دردهای جسمی معمول در دوره بارداری آشنا شوید دستکم دیگر اعصابتان راحت باشد و نگران این نباشید که چرا این دردها به شما هجوم آوردهاند. یکی از دردهای معمول دوره بارداری دردهای عضلانی حاشیهای به ویژه در شکم است. ممکن است فکر کنید شکمتان در حال بزرگ شدن است و در عضلات بیرونیاش احساس درد کنید. ممکن است در داخل شکمتان هم درد خفیفی از نوع انقباض حس کنید. یکی دیگر از دردهای معمول در دوره بارداری کمردرد به خصوص در نواحی نزدیکتر به لگن است. ممکن است در دوره بارداری بیش از حد معمول دچار گرفتگی عضلات پا شوید. احساس کوفتگی هم یکی دیگر از مشکلاتی است که در این دوره بیشتر با آن روبهرو میشوید. ولی بهتر است بدانید همه این حالتها طبیعی است و هیچ جایی برای نگرانی وجود ندارد.
بازی کودکان را جدی بگیرید
اغلب پدر و مادرها بازی را فقط یک سرگرمی و وسیلهای برای گذران وقت کودکانشان میدانند. این در حالی است که بازی یکی از مهمترین عوامل شکلگیری شخصیت کودکان است. روانشناسان کودک بر این باورند که بازی کردن به ویژه پیش از ۲ سالگی تاثیرات عمیقی بر شخصیت کودک دارد که با هیچ کار دیگری نمیشود آن را جبران کرد. شاید بازیهای نوزادان برای بزرگترها آنقدر قابل درک نباشد چرا که معمولا از تکرار یک اتفاق که میتواند یک عمل و عکسالعمل بین پدر و مادر و نوزاد باشد یا از کلنجار رفتن با یک وسیله یا اسباببازی پیش پاافتاده تشکیل میشود. ولی جالب است بدانید در میان همین بازیهای به ظاهر ساده است که کودک تا حد زیادی تعامل با جهان خارج را میآموزد و از ارتباط با محیط تجربه کسب میکند. بنابراین پدر و مادرها نباید بازی را صرفا تفریح تلقی کنند. باید تا میتوانید در بازی کردن به کودک کمک کنید، به او وقت کافی برای بازی کردن بدهید و تا آن جا که میتوانید در بازی با او شرکت کنید. حتی اگر این بازی انجام یک حرکت از شما و تقلید آن به وسیله کودکتان باشد هم بسیار مفید است و به او کمک میکند محیط اطرافش را بهتر بشناسد .
خانمهایی که ناراحتی قلبی دارند میتوانند باردار شوند
دستهای از خانمها که به ناراحتیهای قلبی مبتلا هستند ممکن است همواره در فکر بچهدار شدن باشند ولی از این کار بترسند. جالب است بدانید که در شرایط معقول و با مواظبت، اکثر خانمهایی که به بیماری قلبی دچار هستند میتوانند صاحب فرزند شوند ولی اگر شما از این عده هستید بد نیست پیش از اینکه تصمیمی بگیرید چند نکته را بدانید. مادرانی که هنگام وضع حمل جانشان را از دست میدهند حدود ۰۰۷/۰ درصد از مادرانی هستند که کودک به دنیا میآورند. تلفات در میان مادرانی که به ناراحتی قلبی دچارند بیشتر است و به حدود یک درصد میرسد که حدود نیمی از این مادران مستقیما به علت همان ناراحتی قلبی که از قبل داشتند جانشان را از دست میدهند. البته باز هم یک درصد چندان عدد بزرگی نیست و ممکن است به خطرش بیارزد. این را دیگر شما باید انتخاب کنید. در میان ناراحتیهای قلبی، ضعیف بودن ماهیچه قلب و نامرتب کار کردن آن خطرناکترین حالت برای بارداری است که از میان مبتلایانش جان ۴/۲ درصد را هنگام وضع حمل میگیرد. افرادی که برای کنترل و تقویت ماهیچه قلبشان از دستگاه کمک میگیرند بیش از ۲ درصد جانشان را هنگام زایمان از دست میدهند. این اعداد و ارقام با بررسی چند هزار خانم باردار که از سال ۲۰۰۸ وضع حمل کردهاند به دست آمده است. این مطالعات نشان داد، بیش از ۲۵ درصد خانمهای بارداری که ناراحتی قلبی داشتند در طی دوره بارداریشان حداقل یک بار در رابطه با بیماری قلبیشان راهی بیمارستان و بستری شدند. البته در نهایت پزشکان هم تجویز مشخصی برای این دسته خانمها ندارند و این به خود آنها بستگی دارد .
کلامیدیا در کمین شماست
یکی از مهمترین عفونتهای ناشی از عامل باکتری که سالانه بیش از ۳ میلیون نفر را در جهان مبتلا میکند کلامیدیا نام دارد. این عفونت که مهمترین عامل آن تماس جنسی است میتواند خطرات جدی از قبیل ناباروری پدر و مادر و همینطور تولد نوزادی که از طریق مادر به عفونت مبتلا شده را در پی داشته باشد. یکی از خصوصیتهای این بیماری مرموز بودن آن است چرا که معمولا یک تا ۳ هفته پس از ابتلا به آن خودش را نشان میدهد و در این زمان ممکن است بیماری از راه تماس جنسی منتقل شده باشد. مهمترین نشانههای این بیماری ترشح بیش از حد و وجود درد هنگام ادرار است. البته اگر درمان انجام نشود و بیماری به مراحل بعدی برسد میتواند موجب التهاب در دستگاه تناسلی و لگن شود. درمان این عفونت البته چندان مشکل نیست و با مصرف آنتیبیوتیکها میتوان آن را مهار کرد ولی همان قدر که درمانش بیدردسر است اگر به آن بیتوجهی شود میتواند فاجعه بار باشد. اگر بیماری به التهاب لگن در خانمها منجر شود، لولههای تخمدانی را میبندد و در بسیاری موارد به ناباروری میانجامد. هر سال حدود ۱۰۰ هزار زن در سراسر جهان به همین ترتیب شانس بچهدار شدن را از دست میدهند. در برخی دیگر از موارد هم مسدود شدن لولههای رحمی باعث جلوگیری از عبور تخمک بارور و ایجاد بارداری خارج رحمی یا بارداری نابجا میشود. بارداری نابجا بسیار خطرناک است و میتواند به سقط جنین یا حتی مرگ مادر منجر میشود .
چربی زیاد تیروئید زنان باردار را ناتوان میکند
رعایت رژیم غذایی همیشه مهم است ولی در دوره بارداری واقعا نمیتوان آن را نادیده گرفت چرا که دیگر فقط موضوع تناسب اندام مطرح نیست و جان یک موجود حساس به رعایت یک رژیم بهینه غذایی وابسته است. کار وقتی مشکلتر میشود که خانمها در دوره بارداری علاقه بیشتری به خوردنیها پیدا میکنند و کمتر میتوانند جلوی خودشان را بگیرند. از سوی دیگر هم معمولا فعالیتهای جسمیشان بسیار کمتر میشود و این نیاز به یک رژیم غذایی مناسب را ضروریتر میکند.
به تازگی پژوهشگران به نتایجی رسیدهاند که نشان میدهد خوردن چربیهای بیش از حد در دوره بارداری تاثیرات مضر عمیقی بر رشد جسمی و ذهنی کودک میگذارد. بررسیهایی که در دانشگاه هاستون تگزاس انجام شد نشان داد خوردن چربی بیش از حد باعث ارسال پیامهایی به غده هیپوتالاموس در مغز میشود که این غده را به مخابره پیامهایی به غده تیروئید وامیدارد. دکتر ملیسا ساتر، مدیر گروه تحقیقاتی که این مطالعات را برعهده داشته میگوید: «در هفته سوم بارداری غده تیروئید زنانی که چربی زیاد مصرف میکنند، نسبت به زنانی که یک رژیم غذایی معقول دارند، دارای هورمونهای ناکافی و کمتری است.» این در حالی است که متابولیسمهای تیروئیدی یکی از مهمترین پایگاههایی است که از درون بدن مادر جنین را کنترل میکند و روی آن تاثیر میگذارد .
مراقب فشار خونتان باشید
مادران در دوران بارداری باید مدام مراقب میزان فشار خونشان باشند تا از حالت طبیعی خارج نشود. به خصوص مادرانی که به بیماری فشار خون مبتلا هستند باید خیلی بیشتر حواسشان را جمع کنند چرا که یافتههای پزشکی جدید نشان میدهد بالا بودن فشار خون مادران در دوران بارداری میتواند موجب پایین آمدن ضریب هوشی فرزندانشان شود. پژوهشگران دانشگاه هلسینکی با بررسی زندگی ۴۰۰ مرد که بین سالهای ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۴ میلادی به دنیا آمده بودند متوجه شدند، کودک مادرانی که در دوره بارداری فشار خون داشتهاند مهارتهای ذهنی و فکری دیگران را ندارند.
طبق گزارش منتشر شده توسط این پژوهشگران که در روزنامه اکسپرس چاپ شد سطح هوش و تواناییهای فکری این دسته از افراد دوبار، یکی در جوانی وقتی که ۲۰ سال داشتند و بار دیگر در سنین پیری وقتی ۶۰ سالگی را گذرانده بودند اندازهگیری شد و همه موارد نشان داد فشار خون بالای مادران برای کودکانشان زیان بار است و آثاری در پی دارد که آنها را تا آخر عمرشان رها نخواهد کرد. فشار خون بالای مادر از طریق تاثیراتی که روی رحم میگذارد این مشکل را به وجود میآورد. از آنجا که زیرساختها و بخش عمدهای از ذهن در دوره جنینی شکل میگیرد، کوچکترین نقایصی که در این زمان ایجاد شود به هیچ وجه قابل جبران نیست .
چاقی کودکتان را یک هشدار بدانید
بسیاری از پدر و مادرها چاق و چله بودن کودکانشان را نشانه خوبی میدانند، به ویژه در سنین پایینتر. ولی واقعیت این است که چاق بودن کودکان نشان دهنده سلامت آنها نیست بلکه نشانهای است که به ما درباره آینده آنها هشدار میدهد. نتایج تحقیقات نشان میدهد کودکانی که از حالت طبیعی چاقتر هستند ضریب سلامت پایینتری دارند. البته مشکلات کودکان چاق معمولا در سنین بالاتر خودش را نشان میدهد ولی نطفه همه این معضلات در همان سالهای اولیه زندگی است که بسته میشود.
پژوهشهای جدید متخصصان دانشگاه بهداشت عمومی آلبرتا نشان میدهد کودکانی که از سن پایین دچار اضافه وزن بودهاند در سنین نوجوانی و جوانی بیش از دیگران به دارو و درمان نیاز پیدا میکنند. این پژوهشها به طور خاص روی گروهی از پسران ۱۹ تا ۲۰ ساله انجام شد که از کودکی چاق بودند. نتایج مطالعات نشان داد این عده دو برابر بیشتر از هم سن و سالانشان که وزن طبیعی دارند دارو مصرف میکنند و نزد پزشک میروند. همچنین بر اساس آمار جمع آوری شده بیشترین داروهایی که توسط این عده مصرف میشود داروهای دستگاه تنفسی از جمله بیماری آسم است. این در حالی است که پژوهشهای متعددی که پیش از این انجام شده است هم حاکی از بالا بودن احتمال ابتلا به سرطان، دیابت و بسیاری دیگر از بیماریها در این افراد است .
از دیگر مضرات شیرخشک
شاید بارها و بارها شنیده و خوانده باشید که تغذیه کودک از شیر مادر تا چه حد حیاتی است و چقدر به سلامت کودک و همینطور مادر کمک میکند. البته اینها همه در کنار قوت قلب و حمایت روانی است که نوزاد هنگام شیر خوردن از مادر دریافت میکند. کاهش احتمال ابتلا به سرطانهای پستان و رحم، کاهش کمخونی، جلوگیری از بروز عفونتهای پس از زایمان تنها چندتا از فواید شیردهی به کودک هستند. البته ممکن است برای همه پیش بیاید که مجبور شوند به کودکشان شیر خشک بدهند ولی پدر و مادرها باید به خوبی بدانند این کار مربوط به زمانی است که به هیچ وجه امکان تغذیه با شیر مادر وجود ندارد.
شاید برای اینکه شما هم این موضوع را جدی بگیرید بد نباشد یکی دیگر از مضرات شیرخشک را که پزشکان به تازگی کشف کردهاند بدانید. بررسیهای اخیر در این باره ثابت کرد خوردن شیر خشک به خصوص به طور مرتب احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی روده را در نوزادان به شدت افزایش میدهد. بر اساس مطالعه مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و کودکان دانشگاه علوم پزشکی گلستان کودکانی که به طور مرتب شیرخشک میخورند تا ۶ برابر بیشتر از کودکانی که غذای غالبشان شیر مادر است به بیماریهای التهابی روده مبتلا میشوند .