سینمای کودک و نوجوان، چاره بی رونقی‌اش چیست؟

ابراهیم فروزش از کارگردان‌های نام آشنای سینمای کودک که او را می‌توان از بنیانگذاران این گونه سینمایی بعد از انقلاب نیز دانست درباره کم‌کاری خود در عرصه فیلمسازی با اظهار نارضایتی از شرایط کنونی بیان کرد: فعلا من هیچ فعالیتی ندارم و حالا هم با توجه به انتخابات، مدیریت‌ها و تاثیر آن در بودجه‌ها منتظریم تا ببینیم اوضاع چگونه پیش خواهد رفت.

شاید چرخ‌ها دوباره به حرکت درآیند

این کارگردان سینما اضافه کرد: فعالیت نکردن فقط مساله من نیست بلکه همه سینماگران و حتی اهالی هنر با آن روبرو شده‌اند. حالا با انتخاب دولت جدید برنامه‌ریزی های جدیدی هم خواهد شد و بلاتکلیفی‌ها از بین می رود. شاید چرخ هایی که در این چند وقت خوابیده بود حالا به حرکت در آیند چه در سینما و چه در سایر حوزه ها؛ البته نمی توان به طور دقیق بر آن تاکید کرد اما اگر روی کل مملکت تاثیرگذار باشد روی جزء جزء آن که یکی از ارکان آن هم سینماست، موثر خواهد بود. همانطور که گفتم فقط سینما دچار رکود نشده است در تلویزیون هم بعضی از پروژه ها به دلیل کمبود بودجه خوابیده است.

کارگردان "کلید" در پاسخ به اینکه چه تغییراتی باید در حوزه سینما انجام شود تا افرادی مثل او دوباره بتوانند بتوانند فعالیت کنند؟ پاسخ داد: سینما باید روند کلی خودش را طی کرده و با توجه به نیازهای روز جامعه حرکت کند. مدیریت سینما باید به سمت تولید بیشتر برود. در این باره من نمی توانم جوابگو باشم جواب این مساله را باید مدیرانی که بر سر کار می آیند بدهند و به این امر توجه کنند.

به گفته وی، وقتی هنوز مدیران بر جای خود ننشسته‌اند نمی توان چیزی را پیش بینی‌کرد. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که چرخ هایی که آنطور که باید و شاید نمی‌چرخیده و حرکت کندی داشتند، روغن‌کاری شوند و در سینما شاهد تولیدات مفیدی باشیم که در جامعه تاثیرگذار باشد حالا در هر سبک و ژانری که می خواهد باشد.

فروزش سینمای کودک را از مشکلات سینمای ایران مستثنی ندانست و خاطرنشان کرد: جشنواره کودک هم تابعی از متغیر کلی است باید با دید دیگری به سمت و سوی جشنواره فیلم کودک رفت. خروجی فیلم ها مشکلات مبتلابه را نشان می دهد. وقتی تولید کل فیلم های سینمای ایران به ۶۰ تا ۷۰ فیلم در سال می رسد تولیدات سینمای کودک هم قطعا بسیار اندک خواهد بود و تولیدات آن در بخش خصوصی و دولتی حتی به تعداد انگشت‌های دست هم نمی رسد.

این کارگردان سینمای ایران اضافه کرد: اکثر فیلم‌های سینمایی که برای کودکان ساخته می شوند رنگ اکران را هم نمی‌بینند. این مساله یا به دلیل مسایل اقتصادی است و یا سیاست‌گذاری‌هایی که اعمال می‌شود. همچنین بخشی هم به جذاب نبودن آثار این نوع سینما برمی‌گردد. باید این مساله را به صورت بنیادی حل کرد تا این سینمای مریض مداوا شود.

کارگردان "خمره" در ارزیابی خود از مشکلات سینمای کودک بیان کرد: با اینکه ۲۵ میلیون از ۷۵ میلیون جمعیت ایران را قشر کودک و نوجوان و جوان تشکیل داده اما سینمای کودک مهجور قرار گرفته است. اینکه برای این قشر باید خوراک سینمایی مناسب وجود داشته باشد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. البته مجبورم که اعتراف کنم متاسفانه خود جامعه و مردم هم آن طور که باید و شاید به سینمای کودک اهمیت نمی دهند و خانواده ها اگر پای کودکی در میان نباشد به سراغ سینمای کودک نمی روند. یعنی بخشی از این مساله به عرضه و تقاضا بر می گردد که اگر از آن طرف درخواستی برای فیلم های سنین کودکی نباشد بخش خصوصی تمایلی برای سرمایه گذاری ندارد و بخش دولتی هم فقط دو یا سه فیلم در سال می سازد، فستیوالی برگزار می شود و بعد تا سال آینده فراموش می شود.

فروزش ادامه داد: از طرف دیگر تمام رسانه هایی مثل اینترنت، ماهواره ها، بازی های رایانه ای، نمایش خانگی و شبکه های داخلی و خارجی شبانه روز فیلم و سرگرمی دارند و جدای از این رسانه‌ها که بسیار هم فراگیر هستند مسایل اقتصادی هم تاثیرگذار است. خانواده ها یک دی وی دی را با قیمت ۲۵۰۰ تومان تهیه می کنند. اقتصاد نه فقط سینمای کودک بلکه سینمای بزرگسال را هم با مشکل روبرو کرده است و اکران این سینما هم اکثرا با ضرر روبرو بوده است. هرجند در دنیا هم مردم با این تعدد رسانه ها روبرو هستند اما دوست دارند که برای دیدن فیلم به سالن سینما بروند و صف می‌کشند.

این فیلمنامه نویس درباره فیلم هایی مثل "کلاه قرمزی" که توانسته اند گیشه ها را رونق بخشند، گفت: مردم نباید فقط برای سرگرمی سینما بروند. من خوشحالم که کلاه قرمزی فروش خوبی داشت اما اگر به همین صورت این روند ادامه پیدا کند فکر نمی کنم این اقبالی که نشان داده شد باز هم تکرار شود مگر اینکه خود کلاه قرمزی روندی را طی کند که هر ورژنی که می‌آید بالاتر از ورژن قبلی قرار بگیرد. با این حال همه که نمی توانند کلاه قرمزی بسازند. کلاه قرمزی را باید بسپاریم دست همان تهیه کننده و کارگردان که سازنده آن است. اگر قرار باشد همه یک نوع فیلم بسازند آن وقت همش کلاه قرمزی در خواهد آمد. در مورد فیلم های بزرگسال هم همین طور است در میان چندین فیلم یکی موفق می شود.

وی درباره وضعیت اکران فیلم "شیر تو شیر" بیان کرد: این فیلم هنوز در نوبت اکران است. پخش‌کننده بنا به سیاست های روز اکران معذوریت هایی دارد و طبیعتا به منافع خود فکر می کند. ما سعی می کنیم فیلم‌مان را بسازیم اما فیلمی که ساخته شود ولی به نمایش در نیاید یعنی هیچ. توقع این است که فیلم را مردم ببینند. این فیلم‌ها برای صندوقچه خانه ساخته نمی شوند. ما کار خود را ادامه می دهیم اما مدیریت باید سیاست کلان خود را نه برای یک سال و دو سال بلکه برای سالها حفظ کند.

کارگردان فیلم "زمانی برای دوست داشتن" در پایان درباره فیلمسازانی چون کیارستمی که زمانی برای کودکان فیلم می‌ساخته‌اند، اظهار کرد: کیارستمی که جای خود را دارد ولی خیلی از فیلمسازان که از سینمای کودک شروع کردند به دلیل همین مسایل به طرف سینمای بزرگسال رفته اند زیرا بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و مخاطب بیشتری دارند. علاوه بر این به فستیوال های بزرگ هم راه پیدا می کنند. وقتی کلمه مهجور را به کار می بریم یعنی مورد غفلت واقع شده است و اگر به این سینما توجه شده بود با این جمعیت کلان از مخاطبان که داریم این اتفاق برای سینمای کودک نمی‌افتاد.