مسواک مناسب برای کودکان، نکات مهم

هدف از بهداشت دهان و دندان، رعایت اصول خاص بهداشتی و تمیز کردن دهان و دندان جهت حفظ سلامت بافت های دندانی دهانی است.

واحد مرکزی خبر: ساده ترین وسیله جهت تمیز کردن دهان و دندان در منزل مسواک است. باید توجه داشت که رعایت بهداشت دهان و دندان باید از همان ابتدای تولد آغاز گردد . پاک کردن لثه های کودک توسط یک گاز یا لیف مرطوب در این دوران توصیه می شود. با رویش اولین دندانهای شیری، که در حدود ۶ ماهگی آْغاز می شود، تمیز کردن دندانها اهمیت بیشتری می یابد.

مسواک و خمیردندان

هدف از بهداشت دهان و دندان ، رعایت اصول خاص بهداشتی و تمیز کردن دهان ودندان جهت حفظ سلامت بافت های دندانی دهانی است. ساده ترین وسیله جهت تمیز کردن دهان و دندان در منزل مسواک است. باید توجه داشت که رعایت بهداشت دهان و دندان باید از همان ابتدای تولد آغاز گردد.

پاک کردن لثه های کودک توسط یک گاز یا لیف مرطوب در این دوران توصیه می شود. با رویش اولین دندانهای شیری، که در حدود ۶ ماهگی آْغاز می شود، تمیز کردن دندانها اهمیت بیشتری می یابد.

مسواک :

از آنجا که پاک کردن و از بین بردن پلاک دندانی در سطوح مختلف دندانها اولین قدم برای پیشگیری از پوسیدگی و بیماریهای لثه ای است و این عمل تنها بطور مؤثر بوسیله مسواک انجام می گیرد. انتخاب مسواک که عمل فوق را بخوبی انجام دهد خیلی مهم می باشد.

مسواک طبی بطور کلی باید دارای مشخصات زیر باشد :

۱- دسته مسواک باید به راحتی در دست جای گرفته و مواد تشکیل دهنده آن بی ضرر باشد .

۲- طول قسمت موئی آن در حدود ۳ سانتیمتر و عرض آن یک سانتیمتر باشد.

۳- تعداد کلافهای موئی و یا نایلونی آن در حدود ۲۰ تا ۴۰ کلاف برحسب کوچکی و یا بزرگی مسواک باشد.

۴- تعداد رشته های نایلونی و یا موئی در هر کلاف در حدود ۲۰ تا ۴۰ رشته برحسب نرمی و زبری موهای مسواک میباشد که این تعداد رشته ها در مسواک های نرم بیشتر از مسواکهای زبر است.

۵- نوک موهای مسواک بایستی پخ باشد ( نباید نوک تیز و ساینده باشد )

آزمایشات مختلف نشان داده اند که چنانچه قسمت موئی مسواک به شکل ۸ باشد ( یعنی قسمت جلوی مسواک یک کلاف و بعد بتدریج مانند مثلث کلافهای قرار گیرند ). امکان پاک کردن پلاک میکروبی و بقایای غذا از بین دندانها بیشتر است.

به هر حال باید توجه داشت که در هنگام مسواک زدن کلیه سطوح قابل دسترس دندانها بخوبی مسواک زده شوند، به نحوی که پس از خاتمه مسواک تمام سطوح دندانها از توده لعابی میکربی پاک شده هیچ نوع خورده و باقیمانده غذا در بین دندانها و سطوح مختلف آن باقی نمانده باشد.

عمل فوق امکان پذیر نیست مگر با روش صحیح مسواک زدن .با رویش دندانهای خلفی، استفاده از مسواک توسط والدین برای کودک توصیه می شود. وظیفه مسواک زدن حداقل تا زمان ورود کودک به مدرسه به عهده والدین می باشد. مسواک توصیه شده برای کودکان مسواکی است استاندارد که سر آن نرم و کوچک باشد.

معمولا دو بار مسواک زدن در روز برای کودک توصیه می شود که یک نوبت آن حتما باید به هنگام شب قبل از خواب باشد . زمان کافی جهت مسواک زدن حدود دو سه دقیقه است . در کودک روش مسواک زدن افقی است.

در این روش مسواک به موازات سطح افق روی دندانها قرار گرفته وبا حرکت مالشی به سمت جلو و عقب رانده می شود. سطح جونده دندانها را نیز حتما باید با حرکت جلو و عقب مسواک تمیز کرد. غالبا مصرف خمیردندان فلوراید دار از ۲ تا ۳ سالگی توصیه می شود. در ابتدا مقدار خمیردندان به اندازه یک نخود کوچک کافی است، که با افزایش سن کودک می توان این مقدار را افزایش داد.

خمیردندان :

امروزه جهت بهتر تمیز کردن سطوح دندانها در هنگام مسواک زدن از خمیردندان استفاده می شود.

مواد عمده و اصلی تشکیل دهنده خمیردندانها عبارتند از :

۱- مواد ساینده برای پاک و تمیزکردن دندان.

۲- مواد صابونی برای تمیزکردن دندان بوسیله ایجاد کف و همچنین سهولت حرکت مسواک.

۳- اسانس و مزه های مختلف برای خوش طعم کردن آن که معمولاً نعنا و پونه است.

۴- رنگ ، باعث تنوع در رنگ خمیردندانها میشود.

۵- مواد داروئی مختلف مانند فلوراید کلروفیل، هگزاکلروفن و غیره.

۶- مواد روغنی مانند گلیسیرین و بالاخره مواد غلیظ کننده که موجب غلظت مناسب و حالت خمیری می گردد. یکی از اجزاء مهم خمیردندان مواد ساینده آن میباشد. زیرا اگر مواد ساینده و پاک کننده ضعیف و نرم و ملایم باشد دندانها خوب پاک نمیشوند و عمل تمیزکنندگی بخوبی انجام نمیگیرد.

از طرفی اگر قوی و زبر و ساینده باشد سبب فرسایش و سپس حساسیت دندانها میگردد .بر اساس مواد تشکیل دهنده خمیردندان و مورد مصرف آن خمیردندانها به سه گروه اصلی تقسیم می گردند :

۱- خمیردندانهای فلوراید دار : این خمیردندانها اثر کاهش دهندگی پوسیدگی دندانها را بعهده دارند . طبق مطالعات متعدد مصرف این خمیردندانها بمدت طولانی و از دوران کودکی تا ۴۴ درصد از میزان پوسیدگی می کاهد و در نتیجه کمک بزرگی به پیشگیری از پوسیدگی دندانها مینماید. ( باید توجه داشت که در این نوع خمیردندانها معمولاً فرمول آن و یا کلمه فلورایددار را بزبان کشور سازنده در روی لوله آن می نویسند ).

۲- خمیردندانهای سفید کننده : این گونه خمیردندانها دارای مواد ساینده و پاک کننده صابونی و قوی هستند که باعث تمیزی و سفیدی و شفافیت دندانها میشوند . این خمیردندانها برای دندانهای سالم و قوی مناسب ( با دندانپزشک مشورت شود ) ولی برای دندانهائی که دارای پوسیدگیهای متعدد و مینای ضعیف هستند نامناسب میباشد .

۳- خمیردندانهای کم کننده حساسیت دندان : این خمیردندانها در کم کردن حساسیت دندانها بخصوص حساسیت طوق دندان ها مؤثر میباشد. مصرف آنها برای اخذ نتیجه باید طولانی باشد و برای تهیه نوع مناسب حتماً با دندانپزشک مشورت نمائید.

ماده مؤثر این خمیردندانها معمولاً نیترات پتاسیم و یا استرونسیوم و غیره میباشد. بنابراین هنگام خرید خمیردندان بر اساس احتیاج دندانها و یا دستور خاص که دندانپزشک میدهد خمیردندان مناسب را باید انتخاب کرد.

چنانچه منظور تمیزکردن دندانها باشد از خمیردندانهای سفیدکننده و اگر هدف کاهش پوسیدگی باشد از خمیردندانهای حاوی فلوراید و بالاخره در مواردیکه حساسیت شدید دندانها را بخواهیم برطرف کنیم باید از خمیردندانهای ضد حساسیت استفاده کنیم.

استفاده از نخ دندان نیز پس از بسته شدن فضاهای بین دندانی از ۳ تا ۴ سالگی به بعد توسط والدین توصیه می شود . این وظیفه تا حدود ۹ سالگی بر عهده والدین خواهد بود.