درخواست طلاق توسط زن، نقش عسر و حرج

ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به زن اجازه داده است در مواردی که ادامه زندگی زناشویی، وی را در وضعیت عسر و حرج قرار دهد، با مراجعه به حاکم و اثبات حالت عسر و حرج، درخواست طلاق نماید.

متن زیر چکیده ای از یک مقاله در خصوص نقش عسر وحرج در درخواست طلاق از سوی زوجه است که در کرمانشاه توسط علی پاشاه خانی زاده و دکتر مهشید السادات طبایی انجام شده است.

چکیده

ماده 1130 قانون مدنی به زوجه اجازه داده است در مواردی که ادامه زندگی زناشویی، وی را در وضعیت عسر و حرج قرار دهد، با مراجعه به حاکم و اثبات حالت عسر و حرج، درخواست طلاق نماید. عام بودن این ماده برای زن این امکان را قرار داده که بدون توجه به مبنای ایجادی عسر و حرج، با اثبات علت موجد سختی و تنگی، خود را از علقه زوجیت رها سازد.

اگر چه عام بودن ماده موضوع مورد بحث از مزایای مهم آن است؛ اما از سوی دیگر موجب سلیقه ای شدن کاربرد آن گردیده است. به نظر می رسد ایجاد و توسعه رویه قضایی در زمینه این ماده، تبیین مفهوم عسر و حرج و آموزش آن به قضات و توجه به مصادیق عسر و حرج در اقوام و فرهنگ های مخنلف در ایران، تا حدی موجب رفع مشکلات اجرایی این ماده خواهد شد. بررسی حاضر نشان داد که عوامل و مصادیق ایجاد عسر و حرج زوجه در شهر کرمانشاه رابطه تنگاتنگی با آداب، هنجارها و فرهنگ رایج اقوام ساکن در این بخش از کشور بادیگرنقاط این مرزوبوم دارد.

با بررسی آماری که از تعداد 384 نفر تعداد 430 پرسشنامه جمع آوری شد و در نهایت 400 پرسش نامه معتبر از این میان استخراج گردید.برای برآورد حجم نمونه از فرمول برآورد نسبتی با خطای نسبی 5% و بیشینه واریانس با مقدار 5/0استفاده شده است.در این پرسش نامه به منظور اندازه گیری عوامل موثر در موضوع تحقیق با مقیاس اندازه گیری 5 تایی لیکرت در اختیار پاسخ گویان قرار گرفت.عوامل متعددی در شهرستان کرمانشاه زوجه را به تسلیم دادخواست طلاق وادار می کند.

از جمله عدم توانایی تامین خواسته های زوجه از سوی زوج،تداوم روابط افراطی زوج با رفقای دوره تجرد،سوظن جنسی زوجه نسبت به زوج،ضرب و شتم زوجه توسط زوج بدلیل بدگمانی و اعتیاد و شرب خمر توسط زوج.بر این اساس بنظر می رسد با آموزش پیش از ازدواج هدفمند و جلسات روانشناسی برای زوج و زوجه قبل از ازدواج و حذف خیلی از محدودیت ها می توان از بیشتر طلاق های ناشی از عسر و حرج جلوگیری نمود.

مقدمه

موجبات طلاق بر اساس قانون مدنی سه دسته می باشند. طلاق به اراده مرد ، طلاق به درخواست زن ، طلاق توافقی. با عنایت به تبصره ماده 1133 قانون مدنی زن نیز در موارد محدودی می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. این موارد عبارتند از : خود داری یا عجز شوهر از دادن نفقه ) ماده 1129 ق .م (غیبت شوهر بیش از چهار سال (ماده 1029 ق . م) وکالت زن در طلاق (ماده 1119 ق . م) عسر و حرج زن ( ماده 1130 ق . م). ماده 1133 بیان می دارد که «مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه‌تقاضای طلاق همسرش را بنماید».

در تبصره آمده است که« زن نیز می‌تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (۱۱۱۹)، (۱۱۲۹) و (۱۱۳۰) این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید». متأسفانه در جامعه ماخصوصا شهرستان کرمانشاه شمار جدایی زن و شوهر ها رو به افزایش است. این گفته بدان معنی است که نیمی از زنان و مردانی که روزی با شوق و هیجان ازدواج می کردند ، تصمیم گرفته اند این پیوند را پس از مدتی از هم بگسلانند. دشواری های این جدایی گاهی چنان ناگوار است که منجر به سرخوردگی یا افسردگی در والدین به ویژه مادران، وآسیب های روانی جبران ناپذیری در فرزندان خواهد شد.

در سال های اخیر مسأله طلاق چنان متداول گشته که نیمی از ازدواج ها قبل از پایان ده سال به جدایی می کشد .بنابراین هر چه دیدگاه ما در زمینه بررسی طلاق فنی تر باشد احتمال کاهش بحران و یافتن راه حل های منطقی و مؤثر برای آن، بیشتر خواهد بود. می توان با بررسی و ارزیابی کارآیی و حسن سلوکی که فرد از خود نشان می دهد؛ موقعیت و پیشرفت او را در این سه زمینه پیش بینی کرد.

گرچه قبل از پیمان زناشویی، میزان تحصیل و موقعیت اجتماعی معیارهای مهمی در انتخاب همسر به شمار می آیند؛ لیکن در این میان، زناشویی حوزه ای است که برنتایج تحصیل و شغل تأثیر مستقیم می گذارد. ازدواج نافرجام سوابق تحصیلی و شغلی او را تحت الشعاع قرار می دهد تا آنجا که به آشفتگی روحی و اختلال شخصیت منجر می گردند.