انتخاب دبستان خوب، فاکتورهای مهم

جام جم آنلاین: برای بعضی ها بیشتر شبیه یک مسابقه دو است؛ آن هم دوی استقامت. همان که باید حسابی خودت را آماده کرده باشی. همان که باید بدوی و خسته نشوی .

همان که خیلی ها به خط پایانش نمی رسند و آنهایی هم که از خط پایان عبور می کنند، حسابی از نا و نفس افتاده اند. مقصود از این شبه مسابقه، همان ماجرای قدیمی انتخاب بهترین مدرسه و ثبت نام دانش آموز است.

همان که با تعطیلی مدرسه ها آغاز می شود و پدر و مادرها باید در کنار هزار و یک کار دیگر، از صبح تا شب بدوند و بگردند و تلاش کنند تا یک مدرسه مناسب و باب میل خود و جیبشان ​ ـ البته از نگاه خودشان ـ بیابند و تازه وقتی مدرسه پیدا شد، باید آن دویدن اساسی ـ مانند صد متر آخر مسابقه ـ را شروع کنند تا با صد اما و اگر و شاید، فرزند دلبندشان را در آن مدرسه خوشنام و نشان، ثبت نام کنند .

اگر در محدوده نباشید، بازنده اید

هوا بس ناجوانمردانه گرم است، اما پدر و مادرها چاره ای ندارند، باید بیایند و فرزندشان را حضوری و گاه پس از امتحانات کتبی و شفاهی در مدرسه ثبت نام کنند. در میان والدینی که پوشه به دست در حیاط و راهروهای مدرسه ایستاده و راه می روند، بعضی ها خوشحال و راضی، کارها را انجام می دهند، فرزندشان ثبت نام می شود و به خانه برمی گردند و بعضی های دیگر هم سرگردان و مستاصل در کار این ماراتن نفسگیر می مانند و به این فکر می کنند که چطور باید مسئولان مدرسه را راضی کرد تا این دانش آموز هم در همان مدرسه ثبت نام شود؟

یکی با اخم و ناراحتی به فرزندش یادآوری می کند «بچه! چقدر گفتم یه کم بیشتر درس بخون؛ اگه فقط یه ذره بیشتر تلاش کرده بودی حالا اوضاع طور دیگری بود» دیگری از دور بودن خانه شان می گوید و مادری هم انگار پایش به زمین چسبیده باشد، حیران و متحیر کنار حیاط ایستاده و سکوت کرده است .

در این میان پدر و مادرهایی که موفق نمی شوند فرزندشان را در مدرسه دلخواه ثبت نام کنند، معمولا به قانون هایی اشاره می کنند که مسئولان و مدیران مدارس با استناد به آنها از ثبت نام دانش آموز خودداری کرده اند و خیلی ها بر این باورند که این ها همه بهانه است تا جایی برای دانش آموزان آشنا خالی بماند .

تعیین محدوده جغرافیایی، پر بودن ظرفیت کلاس ها و شرط معدل از مواردی است که هنگام ثبت نام در بعضی از مدارس به آنها اشاره می شود و همین ها هم دلیلی است برای ثبت نام نکردن دانش آموزان. بنابراین اگر بخواهیم به انتخاب مدرسه مناسب فکر کنیم، می بینیم والدین در مورد مدارس دولتی عادی امکان انتخاب زیادی ندارند .

محمد الهی، کارشناس آموزشی نیز با تائید این مطلب می گوید: قرار گرفتن خانه دانش آموز در محدوده جغرافیایی تعیین شده، یکی از قوانینی است که برای ثبت نام در مدارس دولتی عادی باید به آن دقت شود. با توجه به این که تمام مدارس دولتی عادی، محدوده جغرافیایی ثبت نام دارند، به نظر می رسد والدین اختیار زیادی در این زمینه نخواهند داشت؛ مگر این که پس از مراجعه به ستاد ثبت نام و تکمیل فرم های ویژه، نسبت به ثبت نام دانش آموز اقدام کنند .

در غیر این صورت کار خاصی از دست والدین ساخته نیست، مگر این که به یک شیوه قدیمی متوسل شوند؛ تهیه اجاره نامه تقلبی، اجاره نامه ای که در ظاهر نشان می دهد آنها در محدوده جغرافیایی مدرسه ساکن هستند که البته این کارشناس آموزشی می گوید در بعضی ​ مدارس درباره این آدرس ها هم تحقیق می شود تا مسئولان مدرسه نسبت به درست بودن آنها اطمینان پیدا کنند .

معیارها متفاوت است

بعضی ها فقط می خواهند مدرسه نزدیک به خانه شان باشد و موضوع دیگری برایشان مطرح نیست، اما گروهی هم هستند که تا از چند و چون فعالیت های آموزشی و تربیتی معلم ها و مربیان سر درنیاورند، دلشان آرام نمی گیرد. برخی هم به امکانات و فضای مناسب آموزشی توجه بیشتری نشان می دهند و گروهی از والدین ترجیح می دهند مدرسه ای را برای ثبت نام انتخاب کنند که خیلی به دانش آموزان سخت نگیرد .

بنابراین باید گفت معیارهای انتخاب مدرسه خوب، بسیار متفاوت است و موردی که از نظر برخی مثبت به حساب می آید، برای گروهی دیگر امتیازی منفی تلقی می شود .

دکتر پروین ناظمی، روانشناس با اشاره به این موضوع، می گوید: معیارهای انتخاب مدرسه، در مقاطع تحصیلی مختلف با یکدیگر تفاوت دارد و والدین باید با توجه به نیازهای کودک و نوجوان، بهترین مدرسه را انتخاب کنند .

این روانشناس توضیح می دهد: در دوره دبستان یکی از مهم ترین معیارها برای انتخاب مدرسه، فضایی است که در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد تا آنها بتوانند آزادی عمل، تحرک و جنب وجوش کافی داشته باشند . بنابراین مهم است به این موضوع هم توجه داشته باشیم که دانش آموزان دبستانی باید ​ زنگ ورزش یا تفریح،فضا و امکانات مناسبی در اختیار داشته باشند . علاوه بر این، معلم کلاس اول دبستان نیز نقش بسیار مهمی در ادامه فعالیت های آموزشی کودک دارد و می تواند انگیزه ادامه تحصیل را در وجود او شکل دهد یا به آن ضربه بزند .

محمد الهی نیز با تأکید بر نقش معلم پایه اول، یادآور می شود: نقش معلم در سال اول دبستان بسیار مهم است، زیرا اگر دانش آموز در این سال، معلم خوبی داشته باشد جذب درس و مدرسه خواهد شد و حتی تا پایان دوره تحصیلش هم او را به یاد خواهد داشت .

او معتقد است در مقاطع بالاتر، بتدریج کادر اداری و مدیریتی مدرسه اهمیت بیشتری پیدا می کند، زیرا اگر بهترین معلم ها و دبیران در مدرسه ای حضور داشته باشند که مدیریت خوب و یکپارچه ای ندارد، روند آموزشی و تربیتی دانش آموز دچار آسیب خواهد شد، اما مدیریت قوی می تواند یک کادر معمولی را هم با برنامه ریزی و هماهنگی بخوبی پیش ببرد و نتایج خوبی برجای گذارد .

دکتر ناظمی درخصوص معیارهای والدین می افزاید: یکی دیگر از نکات مهم ​ انتخاب مدرسه مناسب در دوره دبستان، نزدیک بودن مدرسه به خانه است. زیرا کودکان در سال های نخست تحصیل توانایی بیدار شدن صبح خیلی زود را ندارند و در مسیر طولانی خانه تا مدرسه خسته و دلزده می شوند .

با وجود این، بسیاری از پدر و مادرها به اشتباه تصور می کنند اگر فرزندشان به مدرسه خوبی برود که تا خانه شان فاصله زیادی دارد، بهتر است، اما چنین شیوه ای از نظر کارشناسان توصیه نمی شود .

این روانشناس به دانش آموزانی اشاره می کند که دوره دبستان را پشت سر گذاشته اند و می خواهند وارد مقاطع بالاتر شوند و می گوید: در این سنین هدایت و پرورش روحی، روانی و اخلاقی دانش آموزان اهمیت بیشتری پیدا می کند و با توجه به این که آنها در سنین بلوغ هستند، پایه رفتارهای صحیح، عزت نفس و اعتماد به نفس شان در همین دوره شکل می گیرد. بنابراین نحوه برخورد مسئولان مدرسه و شرایطی که برای دانش آموزان ایجاد می شود در این باره بسیار مهم است .

از طرفی، پدر و مادرهایی که می خواهند فرزندشان را ثبت نام کنند معمولا شناخت دقیق و درستی از کادر اداری و معلم های مدرسه ندارند و به همین دلیل ممکن است فقط با دیدن فضا و ساختمان، حیاط و امکانات فیزیکی مدرسه در این مورد تصمیم بگیرند .

الهی با اشاره به این موضوع، می گوید: اگر پدر و مادرها بخواهند کمی تخصصی تر در این باره تصمیم گیری کنند، می توانند با والدین کسانی که در همان مدرسه درس خوانده یا می خوانند، صحبت کرده و نظر آنها را جویا شوند تا بتوانند درخصوص وضع علمی و رفتار معلم ها و کادر اداری اطلاعات به نسبت درستی به دست آورند .

این کارشناس آموزشی بر این باور است که نوع رفتار، سابقه، مهارت و تجربه کادر ادرای و مدیریتی مدرسه اهمیت زیادی دارد .

اولیای دانش آموزانی که از مقطعی به مقطع بالاتر می روند نیز به گفته وی، معمولا از کادر مدرسه قبلی شان مشورت می گیرند و براساس نظر آنها که مورد اعتمادشان هستند، تصمیم گیری می کنند .

آموزش و پرورش در کنار هم

این روزها در بیشتر مدارس، تاکید و توجه زیادی به موضوع آموزش فشرده و سنگین درسی می شود و بسیاری از والدین هم طرفدار چنین برنامه هایی هستند. در صورتی که به گفته دکتر ناظمی، تمام این برنامه ها باید براساس شرایط روحی دانش آموز و توانایی هایش طراحی شود تا او را خسته و دلزده نکند. یادمان باشد چنین برنامه های سنگین و سختی، انگیزه درس خواندن را از دانش آموزان و بخصوص دبستانی ها می گیرد .

وی ادامه می دهد: علاوه بر این، باید به موضوع آموزش مهارت های زندگی هم توجه داشته باشیم که متاسفانه گاهی در مدارس ما نادیده گرفته می شود و به همین دلیل دانش آموزان پس از پایان دوره تحصیل، فقط درس های شان را بخوبی بلد هستند؛ ولی مهارت تصمیم گیری، حل مساله، قدرت ابراز وجود، خودآگاهی و... را ندارند. بنابراین بهتر است مدارس ما بخشی از وقت و کارشان را به آموزش این مسائل اختصاص دهند تا دانش آموزان را آماده ورود موفق به جامعه کنند .

همچنین بعضی از پدر و مادرها با صراحت می گویند حذف زنگ ورزش یا کم شدن آن به نفع فرزندان شان است و پایه درسی آنها را تقویت می کند. در حالی که دکتر ناظمی این نظر را قبول ندارد و یادآور می شود: بچه ها به دلیل شرایطی که دارند، به فعالیت های بدنی نیازمندند تا بتوانند به نیازهای درونی شان جهت دهند و انرژی شان را به شکل صحیح تخلیه کنند .

بنابراین حذف زنگ ورزش و کم اهمیت به حساب آوردن آن اشتباه بزرگی است که متاسفانه در بعضی از مدارس اتفاق می افتد؛ پس خوب است والدین هنگام انتخاب مدرسه ​ به این نکته هم توجه کنند .

امکانات تا چه حد مهم است؟

گروهی از والدین به ظاهر مدرسه و امکانات فیزیکی آن توجه زیادی نشان می دهند و در مقابل، عده دیگری چنین امکاناتی را ضروری نمی دانند .

الهی اما وجود چنین خدمات و امکاناتی را در بهبود وضع مدرسه موثر می داند و می گوید: زمانی که امکانات آزمایشگاهی، کارگاهی و کلاس های هوشمند در مدرسه ای وجود داشته باشد، هم یادگیری دانش آموزان بهتر خواهد شد و هم کار انتقال مطالب برای معلم راحت تر است .

بنابراین وجود امکانات مناسب هم باید یکی از معیارهای انتخاب مدرسه باشد زیرا در این دوره اگر معلم غیر از گچ و تخته و کتاب، امکان دیگری در دسترس نداشته باشد، بخوبی نمی تواند اطلاعات را به دانش آموزان منتقل کند و در نتیجه، محصلان دچار افت تحصیلی می شوند. اما مدرسه ای که وسایل کمک درسی مجهزی دارد، از نظر تحصیلی وضع بهتری خواهد داشت و دانش آموزانش هم بهتر و بیشتر رشد خواهند کرد .

با این حال، در این مورد هم نباید افراط کرد، زیرا مدارسی هم هستند که امکانات خیلی خاصی ندارند، اما عملکردشان مناسب و گاه بهتر از دیگر مدارس است .

بنابراین نباید فراموش کنیم پیدا کردن یک مدرسه خوب کار به نسبت سختی است و در خانواده های مختلف، معیارهای متفاوتی دارد، اما این وظیفه پدر و مادر است که در این مورد تحقیق کنند و بهترین مدرسه را برای فرزندشان بیابند .